خانه » همه » مذهبی » منظور از «ریا» در عمل چیست؟

منظور از «ریا» در عمل چیست؟

بسیاری از افراد مسلمان هر چند از چنگال ظاهری شرک رهائی یافته و موجودی را جز خدا نمی پرستند ولی در برابر آن گاهی دچار شرک مخفی و پنهان شده و در کارهای خود «اخلاص» و خدا را در نظر نمی گیرند.چه بسا یک فرد نیکوکار، دبستان و درمانگاه می سازد و یا از مستمندان و فقیران دستگیری می کند، اما محرک او در این کار جلب رضایت خدا و یا پاداش اخروی نیست، بلکه انگیزه او یک رشته امور مادی زودگذر است که او را به این کار وادار می سازد.قرآن مجید در آیات فراوانی از ریا در عمل و انجام کار نیک روی انگیزه های مادی، نکوهش کرده و همه را در آخرت بی ثمر دانسته است.(به سوره بقره /246 الی 274 مراجعه شود) در این جا برتری مکتب اخلاقی و اجتماعی اسلام کاملاً روشن می گردد.روشن تر بگوئیم:
قضاوت و داوری درباره عمل یک فرد از نظر اسلام نیاز به بررسی دو پرونده دارد.
1 ـ پرونده عمل یعنی کار ذاتاً کار خوبی باشد.
2 ـ پرونده نیت و انگیزه یعنی باید دید که انگیزه فرد در انجام این عمل چه بوده است؟
فرض کنید مرد ثروتمندی دست به ساختن بیمارستانی زد، بالنتیجه یک بیمارستان مجهز چند صد تختخوابی را با تمام دستگاههائی که یک بیمارستان مجهز به آن نیازمند است، تأسیس کرد، در موقع افتتاح خبرنگار و عکاس می ریزند و از نقاط حساس آن عکسبرداری کرده و همه را با آب و تاب با ذکر فضائل مؤسس، چاپ می کنند. تلویزیون و مطبوعات و سایر وسائل ارتباط جمعی شروع به تعریف و تمجید از او می نمایند. دیگر نمی پرسند نیت او از این عمل چه بود؟ برای چه دست به ساختن چنین بیمارستانی زده است بلکه بظاهر سازی اکتفا می نمایند.
ولی اسلام می گوید پرونده نیت او را بیاورید تا درست بررسی شود سپس درباره عمل او قضاوت صحیح به عمل آید.
آیا او این بیمارستان را برای جلب رضای خدا ساخته است؟ آیا عواطف بشری محرک و انگیزه او بوده و جز معنویت محرک دیگری نداشته است؟ و یا اینکه او این بیمارستان را تأسیس کرده تا در میان مردم بخوبی و نیکی معروف گردد تا در موقع انتخابات رأی بیشتری بیاورد؟
هرگاه پرونده نیت او نشان داد که او این مؤسسه را به منظور انتفاع مادی و کسب مقام و شهرت نساخته است در این صورت عمل او ارزش دارد، و الا این ظاهر سازی فریبنده، در درگاه خدا و از نظر مکتب اسلام کاملا بی ارزش است زیرا«اِنَّمَا الْاَعْمالُ بِالْنِّیاتِ؛ ارزش عمل بسته به نیت است».
قرآن می گوید عمل ریاکاران مانند آن بذری است که بر سنگ خارا که مقداری خاک روی آن است، افشانده شده باشد سپس رگباری به آن برسد و خاک و بذر را بشوید و تنها سنگ بجا ماند، اینک متن آیه: «کَالَّذی یُنْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النّاسِ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوانٍ عَلَیْهِ تُرابٌ فَاَصابَهُ وابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْداً لایَقْدِروُنَ عَلی شَیْءٍ مِمّا کَسَبوُا» بقره /264
آیة الله جعفر سبحانی،مربی نمونه
به نقل از سایت تبیان

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد