در ابتدا باید واژه «امام» را معنا کنیم. در تعریف لغوی امام گفته شده است: امام؛ یعنی کسی که به او اقتدا میشود و در امور پیشقدم باشد. از اینرو، در قرآن کریم نیز هم به پیشوایان باطل و هم به پیشوایان حق لفظ «امام» اطلاق شده است.[1]
در نزد شیعیان، واژه «امام» یک معنای اصطلاحی خاص دارد که فقط بر جانشینان معصوم پیامبر اسلام(ص) اطلاق میشود که دربر گیرنده معانی مختلفی همچون خلافت، عصمت و… است.[2] اما اهل سنت کلمه «امام» را فقط به معنای لغوی خود به کار میبرند، و کسانی که به نظر آنان در علوم دینی در قله قرار گرفتهاند، شایسته چنین لقبی هستند. به عنوان مثال؛ کسانی که در علم حدیث در صدر قرار دارند همچون حاکم نیشابوری، آنان را «امام در حدیث» میخوانند[3] و برخی را که در فقه و حدیث سرآمد دیگران شدهاند را امام در حدیث و فقه نامیدهاند.[4]
بنابراین، اگر از شافعی و دیگر بزرگان اهل سنت، به عنوان امام یاد میشود، به معنای سرآمد بودن در رشتهای خاص از علوم دینی است نه به معنای امامی که به امامان شیعه در نزد شیعیان اطلاق میشود.
درباره اینکه چگونه شافعی و سه عالم دیگر به عنوان رؤسای مذاهب چهارگانه اهل سنت برگزیده شدند، ر.ک: «مذاهب چهارگانه اهل سنت»، سؤال 12338؛ همچنین درباره زندگینامه شافعی ر.ک: «شافعی دوست دار اهل بیت(ع)»، سؤال 19476.
در نزد شیعیان، واژه «امام» یک معنای اصطلاحی خاص دارد که فقط بر جانشینان معصوم پیامبر اسلام(ص) اطلاق میشود که دربر گیرنده معانی مختلفی همچون خلافت، عصمت و… است.[2] اما اهل سنت کلمه «امام» را فقط به معنای لغوی خود به کار میبرند، و کسانی که به نظر آنان در علوم دینی در قله قرار گرفتهاند، شایسته چنین لقبی هستند. به عنوان مثال؛ کسانی که در علم حدیث در صدر قرار دارند همچون حاکم نیشابوری، آنان را «امام در حدیث» میخوانند[3] و برخی را که در فقه و حدیث سرآمد دیگران شدهاند را امام در حدیث و فقه نامیدهاند.[4]
بنابراین، اگر از شافعی و دیگر بزرگان اهل سنت، به عنوان امام یاد میشود، به معنای سرآمد بودن در رشتهای خاص از علوم دینی است نه به معنای امامی که به امامان شیعه در نزد شیعیان اطلاق میشود.
درباره اینکه چگونه شافعی و سه عالم دیگر به عنوان رؤسای مذاهب چهارگانه اهل سنت برگزیده شدند، ر.ک: «مذاهب چهارگانه اهل سنت»، سؤال 12338؛ همچنین درباره زندگینامه شافعی ر.ک: «شافعی دوست دار اهل بیت(ع)»، سؤال 19476.