نخستین آیة جهاد کدام آیه است؟

در آیة 39 سورة حج که به عقیدة بعضی نخستین آیة جهاد است می خوانیم «اُذُنَ لِلَّذینَ یُقاتِلُونَ بِاَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَاِنَّ اللهَ عَلَی نَصْرِهِم لَقَدیر؛ به آنها که مورد تهاجم دشمن و جنگ قرار گرفته اند اجازة جهاد داده شده است و خداوند، قادر بر یاری آنهاست».سپس به دنبال این آیه در توضیح مطلب می افزاید: «اَلَّذینَ اُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرَ حَقٍّ اِلّا اَنْ یَقُولُوا رَبُّنَا اللهُ؛ همان کسانی که به ناحق از خانه و کاشانة خود بدون هیچ دلیلی اخراج شدند جز اینکه می گفتند پروردگار ما الله (و خداوند یکتا) است».تعبیر آیه که با «اذن» شروع شده، تناسب زیادی با گفتة کسانی دارد که آن را نخستین آیات جهاد می دانند و نشان می دهد که قبلاً چنین اذنی وجود نداشت. و به هر حال به خوبی نشان می دهد که آغاز تشریع جهاد، جهاد دفاعی در برابر دشمن بوده، همان دشمنانی که مسلمانان را مجبور به هجرت و ترک خانه و لانة خود کرده بودند، بی آنکه گناهی داشته باشند، آری اگر گناهی داشتند گناهشان اعتقاد به توحید و یگانگی خدا بود. بعضی دیگر، نخستین آیة جهاد را آیة 190 سورة بقره می دانند که می گوید: «وَ قاتِلُوا فی سَبیلِ اللهِ الَّذینَ یُقاتِلُونَکُمْ… ؛با آنها که به نبرد با شما برخاسته اند در راه خدا پیکار کنید… ». اگر این نظر را بپذیریم، باز پایة جهاد بر اساس در هم شکستن تهاجم دشمن گذارده شده است و هر انسان عاقلی می داند سکوت در برابر تهاجم دشمن خونخوار با هیچ منطقی نمی سازد. پیام قرآن ج 10، حضرت آیت الله مکارم شیرازی و سایر همکاران