نماز شیعه-جمع صلاتین

ظهر و عصر و مغرب و عشاء را با هم خواندن از زمان پیامبر اسلام(ص) شروع شده است و پیامبر اسلام هم بین این دو نماز جمع مى کردند و هم به تفریق مى خواندند و هیچ گونه تردیدى در این نیست. جمع بین ظهر و عصر و جمع بین مغرب و عشاء در روایات شیعه و روایات اهل سنت آمده است. براى نمونه به چند روایت اشاره مى کنیم:

روایات شیعه:

عبدالله بن سنان از حضرت امام صادق(ع) نقل کرده که آن حضرت فرمود: پیامبر خدا(ص) بدون این که عذرى در کار باشد، ظهر و عصر و نیز مغرب و عشاء را با یک اذان و دو اقامه خواندند، (وسائل الشیعه، ج 3، ص 160، باب 32، ح 1). اسحقاق بن عمار از امام صادق(ع) نقل مى کند که آن حضرت فرمود: پیامبر خدا بدون این که عذرى در کار باشد، ظهر و عصر را در یک جا خواندند. عمر به آن حضرت گفت: آیا در نماز چیز تازه اى پیدا شده؟ پیامبر اکرم(ص) گفت: نه چیز تازه اى درباره نماز نیامده ولى خواستم بر امت خودم گشایشى بدهم، (وسایل، ج 3، ص 161، ح 2). عبدالملک قمى مى گوید: به امام صادق(ع) گفتم: مى توانم بین دو نماز را بدون این که عذرى داشته باشم جمع بکنم؟ امام در جواب گفت: پیامبر خدا این کار را انجام داد و خواست که امت را در آسایش و سبکى قرار دهد، (همان، ح 3). سعید بن جبیر از ابن عباس نقل کرده که او گفت: پیامبر خدا بدون این که خطر و سفرى در بین باشد، ظهر و عصر را با هم خواند. ابن عباس گفت: پیامبر خواست با این کارش امت را در آسایش قرار دهد و کسى از امت او به زحمت و مشقت نیفتد، (همان، ح 4). عبدالله بن عمر مى گوید: پیامبر با این که در مدینه بود و مسافر نبود نماز را تمام و با هم خواند، (همان، ح 7). امام باقر(ع) فرمود: پیامبر خدا ظهر و عصر و نیز مغرب و عشاء را با یک اذان و دو اقامه خواندند، (همان، ح 11).

روایات اهل سنت:

جابر بن زید از ابن عباس نقل کرده است که پیامبر خدا(ص) هفت رکعت مغرب و عشاء را با هم خواند و هشت رکعت ظهر و عصر را با هم خواند و آن حضرت در مدینه بود، (صحیح بخارى، ج 1، ص 201، باب تأخیرالظهر الى العصر، ح 518، چاپ پنجم، 1993 – 1414، نشر و توزیع دار ابن کثیر و الیمامه، دمشق و بیروت). و نیز مى گوید: پیامبر اسلام هفت رکعت را با هم خواند و هشت رکعت را هم با هم خواند، (همان، ص 206، ح 537، باب وقت المغرب). ابن عباس مى گوید: پیامبر اسلام در مدینه، بین ظهر و عصر و بین مغرب و عشاء را جمع مى کرد، بدون این که عذرى در کار باشد، (صحیح سنن نسائى، ج 1، ص 200، ح 601، باب الجمع بین الصلوتین فى الحضر). سعید بن جبیر از ابن عباس نقل مى کند: رسول خدا(ص) ظهر و عصر و مغرب و عشاء را با هم خواند بدون این که خطر و یا سفرى در کار باشد، (صحیح مسلم، ج 1، ص 489، ح 49، باب الجمع بین الصلوتین فى الحضر، چاپ اول، دار احیاء التراث العربى، 1955، 1374، بیروت). عبدالله بن شقیق مى گوید: روزى ابن عباس پس از نماز عصر، براى ما سخنرانى مى کرد. سخنرانى طولانى شد، آفتاب غروب کرد، هوا تاریک شد، ستارگان در آسمان ظاهر شدند و مردم مى گفتند: وقت نماز است. مردى از بنى تمیم که همیشه نماز را اول وقت مى خواند نزد ابن عباس آمد و گفت: بابا وقت نماز است و سخن را کوتاه کن. ابن عباس به او گفت: اى بى مادر! آیا تو به من سنت پیامبر را تعلیم مى دهى؟! من خودم دیدم که پیامبر اسلام ظهر و عصر را با هم مى خواند و مغرب و عشاء را با هم مى خواند. عبدالله بن شقیق مى گوید: من به شک افتادم. رفتم نزد ابوهریره و از او پرسیدم. ابوهریره گفت: ابن عباس راست مى گوید، (صحیح مسلم، ج 1، ص 491، ح 57 و 58). سعید بن جبیر از ابن عباس نقل مى کند که گفت: پیامبر اسلام بدون این که خطر و یا سفرى در کار باشد، ظهر و عصر و مغرب و عشاء را با هم مى خواندند. سعید بن جبیر از ابن عباس از حکمت جمع کردن پرسید. او گفت: پیامبر خواست که امت خود را به مشقت و زحمت نیندازد، (همان، ص 490، ح 54). عکرمه از ابن عباس نقل مى کند که پیامبر اسلام در مدینه، بدون این که مسافر باشد، مغرب و عشاء را و نیز ظهر و عصر را با هم خواند، (مسند احمد بن حنبل، ح 1، ص 221، س 27، چاپ شده در ضمن «موسوعة السنة» الکتب الستة و شروح ها، چاپ دوم). بر پایه این روایات، جمع کردن بین نماز ظهر و عصر و نیز مغرب و عشا، هیچ گونه اشکالى ندارد و متهم ساختن شیعه به این که خلاف سنت پیامبر عمل مى کنند، کار دشمنان اسلام و مسلمین است.