تریکوتیلومانیا چیست؟

تریکوتیلومانیا (Trichotillomania) یا وسواس کندن مو نوعی اختلال وسواسی جبری (OCD) است. کسانی که به تریکوتیلومانیا مبتلا هستند تمایل دارند موهای خود را بکَنند. این بیماران نمی‌توانند در برابر میل شدید به کندن موهایشان مقاومت کنند.

بیشتر بیماران موهای ناحیه سر را می‌کنند؛ برخی از بیماران نیز به کندن موهای نواحی دیگر مثل ریش، ابرو و مژه‌ها تمایل دارند. برخی بیماران ممکن است موهای کنده‌شده را بخورند؛ این اختلال تریکوفاگیا (Trichophagia) نام دارد. تریکوفاگیا ممکن است موجب آسیب‌های جدی به دستگاه گوارش شود.

بیشترِ مبتلایان به وسواس کندن مو در دوران نوجوانی و بلوغ به این اختلال دچار می‌شوند. عده‌ای از این افراد ممکن است در دوران بزرگ‌سالی نیز دائما یا گاه‌به‌گاه درگیر علائم این اختلال شوند.1
 

علل اختلال مو کندن یا تریکوتیلومانیا

اضطراب، افسردگی و اختلال وسواسی اجباری در کسانی که دچار اختلال مو کندن هستند دیده می‌شود. کندن مو با اختلال PTSD نیز همایندی دارد و استرس نیز می‌تواند عامل برخی از موارد مو کندن باشد. برخی از روان‌شناسان بر این باورند که کندن مو  مانند یک تقویت کننده‌ی مثبت کار می‌کند. به ویژه به این دلیل که فرد پس از تجربه‌ی یک تنش و فشار روانی با کندن موی خود احساس آرامش می‌کند.

روان‌شناسانی که رویکرد نوروکوگنیتیو دارند اختلال مو کندن را گونه‌ای از اختلال عادتی یا Habit Disorder می‌دانند. آن‌ها می‌گویند که گره‌های پایه (عقده‌های قاعده‌ای) در پدید آمدن عادت‌ها، و لب‌های پیشانی در سرکوب یا بازداری چنین عاداتی نقش دارند.2
 

عوامل خطر اختلال در کشیدن مو

برخی عوامل تمایل به افزایش خطر تریکوتیلومانیا دارند، که عبارتند از:

سابقه خانوادگی

ژنتیک می تواند در رشد تریکوتیلومانیا نقش داشته باشد و این اختلال می تواند جنبه ارثی و ژنتیکی داشته باشد.
 

سن

اختلال در کشیدن مو معمولاً درست قبل یا در اوایل نوجوانان (بیشتر اوقات بین سنین 10 تا 13 سال) ایجاد می شود. اغلب یک مشکل مادام العمر است. همچنین نوزادان مستعد کشیدن مو هستند، اما این معمولاً خفیف است و به خودی خود بدون درمان از بین می رود.
 

سایر اختلالات

افرادی که تریکوتیلومانیا دارند همچنین ممکن است اختلالات دیگری مانند افسردگی، اضطراب یا وسواس فکری (OCD) داشته باشند.
 

فشار روانی

موقعیت ها یا وقایع شدید استرس زا می تواند باعث ایجاد تریکوتیلومانیا در برخی از افراد شود.

زنان بیشتر نسبت به مردان به دلیل تریکوتیلومانیا تحت درمان قرار می گیرند، زیرا زنان به احتمال زیاد بیشتر به دنبال مشاوره پزشکی و درمان هستند.

در اوایل کودکی، دختران و پسران به یک اندازه تحت تأثیر این اختلال در کشیدن مو قرار می گیرند.3

علائم اختلال کندن مو (تریکوتیلومانیا)

اختلال کندن مو معمولا شامل موارد زیر می شود:

کشیدن مداوم مو معمولا موی سر، ابرو یا مژه، اما گاهی اوقات فرد ممکن است از سایر قسمت های بدن نیز موهای خود را بکشد که ممکن است در طول زمان قسمتی که موی آن را میکشد متغیر باشد.

افزایش احساس تنش قبل از کشیدن یا زمانی که سعی می کنید در برابر کشیدن احساس مقاومت کنید.

احساس لذت یا آرامش پس از اینکه مو کشیده میشود.

ریزش موی قابل توجه، مانند موی کوتاه شده یا مناطق نازک یا طاس بر روی پوست سر و یا سایر نقاط بدن، از جمله مژه ها یا ابرو های کم پشت و ریخته شده.

ترجیح دادن انواع خاصی از مدل مو، آداب و رسوماتی که همراه با کشیدن مو و یا الگوهای کشیدن مو هستند.

گاز گرفتن، جویدن یا خوردن موهای کشیده شده.

بازی با موی کشیده شده یا مالش دادن آن روی لب ها یا صورت.

تلاش مکرر برای جلوگیری از کشیدن موهای خود یا تلاش برای کمتر کردن این کار که اغلب این تلاش ها بدون موفقیت باقی می مانند.

ناراحتی یا مشکلات قابل توجه در محل کار، مدرسه یا در موقعیت های اجتماعی که به کشیدن مو مرتبط میشود.

بسیاری از افرادی که تریکوتیلومانیا دارند پوست خود را می کَنند، ناخن ها خود را گاز می زنند، لبهایش را می جوند.

بعضی اوقات کشیدن مو از حیوان خانگی یا عروسک ها یا از چیزهایی مانند لباس یا پتو میتواند نشانه ای از این اختلال باشد. اکثر افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا موهای خود را در تنهایی می کشندن و به طور کلی سعی دارند این اختلال را از دیگران پنهان کنند.2
 

تشخیص تریکوتیلومانیا

تریکوتیلومانیا از طریق نشانه‌های آن تشخیص داده می‌شود. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد. پزشک با مشاهده علائم تریکوتیلومانیا در فرد، ممکن است او را به روان‌شناس یا روان‌پزشک ارجاع دهد. درمانگر، بعد از صحبت با فرد، تشخیص خواهد داد که او به اختلال کندن وسواسی مو دچار شده است یا نه.1
 

درمان اختلال در کشیدن مو

تحقیقات در مورد درمان تریکوتیلومانیا محدود است. با این حال، برخی از گزینه های درمانی به بسیاری از افراد کمک کرده است که علائم خود را کاهش دهند یا کاملاً متوقف کنند.

انواع درمانی که برای تریکوتیلومانیا مفید است شامل موارد زیر است:
 

آموزش معکوس عادت

آموزش معکوس عادت، نوعی رفتار درمانی و درمان اصلی تریکوتیلومانیا است. در این روش فرد می آموزیپد که چگونه موقعیت هایی که باعث بروز علائم می شوند را تشخیص دهد و چگونه رفتارهای دیگری را جایگزین کند. به عنوان مثال، فرد ممکن است مشت های خود را ببندد تا دست خود را به جای بردن به موهای خود به گوش های خود هدایت کند.

سایر روش های درمانی ممکن است در کنار آموزش معکوس کردن عادت استفاده شود.
 

درمان شناختی

درمان شناختی می تواند به فرد در شناسایی و بررسی باورهای تحریف شده در رابطه با کشیدن مو کمک کند.

روش های درمانی که به سایر اختلالات سلامت روان که اغلب با تریکوتیلومانیا همراه هستند، مانند افسردگی، اضطراب یا سوء مصرف مواد کمک می کند، می تواند بخش مهمی از درمان باشد.

داروها

اگرچه هیچ دارویی توسط سازمان غذا و دارو به طور خاص برای درمان تریکوتیلومانیا تأیید نشده است، اما برخی از داروها می تواند به کنترل برخی علائم کمک کنند. به عنوان مثال، پزشک می تواند داروی ضد افسردگی را توصیه کند.

با پزشک در مورد هر نوع دارویی که او پیشنهاد می دهد مشورت کند. فواید احتمالی داروها همیشه باید در برابر عوارض جانبی احتمالی آنها متعادل باشد.3
 

روش‌های پیشگیری از تریکوتیلومانیا

هیچ روش اثبات‌شده‌ای برای پیشگیری از اختلال کندن مو وجود ندارد. اقدام به درمان در مراحل اولیه بیماری، به پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک شایانی خواهد کرد. یادگیری روش‌های مدیریت استرس نیز یکی دیگر از روش‌هایی است که ممکن است مانع بروز نشانه‌های این اختلال شود؛ چراکه استرس یکی از عوامل محرک در کندن موهاست.1
 

عوارض اختلال در کشیدن مو

اگرچه ممکن است خیلی جدی به نظر نرسد، اما اختلال در کشیدن مو می تواند تأثیر منفی بزرگی بر زندگی فرد بگذارد. علاوه بر آن، می تواند باعث بروز عوارضی شوند، از جمله:
 

پریشانی احساسی

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال در کشیدن مو احساس شرم، تحقیر و خجالت می کنند. چون شرایطی دارند که می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس، و ابتلا به افسردگی، اضطراب و تشویق مصرف الکل یا مواد مخدر خیابانی شود.
 

مشکلات عملکرد اجتماعی

شرمساری به دلیل ریزش مو می تواند باعث شود فرد از شرکت در فعالیت های اجتماعی و تجربه فرصت های شغلی خودداری کند. افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا ممکن است از کلاه گیس استفاده کنند، موهای خود را بتراشند تا لکه های طاس پوشیده شود.

برخی از افراد به علت ترس کشف وضعیت آن ها، از صمیمیت بیش از حد با دیگران جلوگیری می کنند.
 

آسیب پوست و مو

کشیدن مداوم مو می تواند باعث ایجاد زخم و سایر آسیب ها از جمله عفونت ها به پوست شده و به طور دائم روی رشد مو تأثیر بگذارد.
 

خوردن مو

خوردن موهای ممکن است منجر به بزرگ شدن موی سر (تریکوبزوار) در دستگاه گوارش شود.

حتی خوردن موی سر در طی سال های متوالی، می تواند باعث کاهش وزن، استفراغ، انسداد روده و حتی مرگ می شود.1

پینوشتها
1.www.chetor.com
2.www.yjc.new
3.www.pezeshket.com