مری بارت

مری بارت بیماری ناشی از سوزش در بافت پوشش مری (لوله غذایی) است که در آن بافت پوششی مری تغییر کرده و به بافتی مشابه بافت پوششی روده تبدیل می شود. مری بارت زمانی رخ می دهد که سلول های بافت پوششی مری در اثر تماس زیاد از حد با اسید معده آسیب ببینند.

بر همین اساس این بیماری اغلب در افرادی که طولانی مدت ریفلاکس معده دستگاه گوارش (GERD) را تجربه کرده اند، تشخیص داده می شود. مری بارت با افزایش خطر ابتلا به سرطان مری همراه است. تخمین زده می شود که در حدود 5/5 درصد از مبتلایان به مری بارت مبتلا به سرطان هستند.

بر همین اساس انجام معاینه منظم برای سلول های سرطانی (دیسپلازی) در مبتلایان به این بیماری بسیار مهم است. تشخیص سلول های پیش سرطانی می تواند در پیشگیری به سرطان مری موثر باشد.1
 

علت مری بارت

علت دقیق مری بارت مشخص نیست. بیشتر مبتلایان به مری بارت سابقه GERD دارند. GERD زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه های پایین مری به درستی کار نکنند. در این شرایط عضلات ضعیف شده از بازگشت مواد غذایی و اسید به مری جلوگیری نمی کنند.

در GERD ، محتویات معده دوباره به داخل مری برگشت داده می شوند و به بافت مری آسیب می رساند. همزمان با اینکه مری سعی می کند خودش را بهبود ببخشد، سلول ها ممکن است عوامل خطر به سلول های موجود در مری بارت تغییر کنند.

با این حال، برخی از افرادی که مری بارت دارند ممکن است هرگز به سوزش سر دل یا ریفلاکس اسید مبتلا نشده باشند. هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد مری بارت در این افراد می شود.1

علائم مری بارت

بررسی میکروسکوپی نمونه برداشته شده از پوشش غیر طبیعی مری سلول های طبیعی مری را نشان دهد که بوسیله ی سلول های پوشش دهنده روده جایگزین شده اند، نظیر سلولهای تولید کننده ی موکوس به نام سلول های گلبول قرمز.

سلول های دیگری هم وجود دارد که معده را پوشش می دهند. با این حال اگر سلول های اصلی روده حضور نداشته باشد نباید مری بارت را بررسی و آزمایش کرد.

بیماری مری بارت در سال ۱۹۵۳ توسط دکتر آلیسون و جانستون، به شکلی که امروزه می شناسیم، شناخته شد. به اصطلاح می توانیم این بیماری را نوعی متاپلازی نام ببریم.

متاپلازی به وضعیتی می گوییم که بافت قسمتی مشخص از یک اندام با بافت سلولی قسمت دیگر جایگزین شده باشد. ابتدا پزشکان بر این باور بودند که مری بارت دارای بافت معده بوده که جایگزین بافت فلسی و پوست پوست پوشش داده مری است.2
 

زمان ضرورت به مراجعه به پزشک

اگر بیش از پنج سال سابقه سوزش سر دل و ریفلاکس اسید معده دارید و علائم زیر را تجربه می کنید بهتر است از پزشک خود در مورد خطر ابتلا به مری بارت مشورت بگیرید.

بلع مشکل

استفراغ خونی

مدفوع سیاه، تیره یا مدفوع خونی.1
 

تشخیص مری بارت

تنها راه تأیید تشخیص مری بارت با آزمایش با نام آندوسکوپی فوقانی است که در این روش پزشک آندوسکوپ (یک لوله روشن شده با دوربین در انتها) را از گلو عبور می دهد تا علائم تغییر بافت مری را بررسی کند. بافت مری طبیعی کمرنگ و براق به نظر می رسد. در مری بارت، بافت قرمز و مخملی می شود. پزشک از بافت مری، نمونه برداری  می کند.
 

تعیین میزان تغییر بافت

آسیب شناس در آزمایشگاه، نمونه بافتی را برای تعیین میزان دیسپلازی سلول های مری بررسی می کند. از آنجایی که تشخیص دیسپلازی در مری دشوار است، دو متخصص آسیب شناس در مورد نمونه بافتی نظر خواهند داد.

آسیب بافتی ممکن است به صورت زیر طبقه بندی شود:

عدم وجود دیسپلازی، که در این شرایط هیچ ناهنجاری سلولی قابل مشاهده نیست.

دیسپلازی درجه پایین، سلول ها علائم کمی از تغییرات پیش سرطانی را نشان دهند و مقدار کمی از ناهنجاری های سلولی دیده می شود.

دیسپلازی درجه بالا، سلول تغییرات زیادی را نشان دهد و مقدار زیادی از ناهنجاری ها و سلول های سرطانی دیده می شوند. دیسپلازی درجه بالا، آخرین مرحله قبل از تغییر سلول ها به سرطان مری می باشد.1
 

چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا هستند؟

هر کسی با بیماری برگشت اسید به مری نمی تواند بارت مری تولید کند. و هر کسی هم به بارت مری ممکن است بیماری برگشت اسید به مری نداشته باشد. اما بیماری برگشت اسید به مری طولانی مدت عامل خطر اولیه است.
 
هر کسی که می تواند بارت مری تولید کند، اما مردان سفیدپوست که بیماری برگشت اسید به مری طولانی مدت داشته اند بیش از بقیه در معرض خطر هستند. دیگر عوامل خطر شامل بروز بیماری برگشت اسید به مری در سنین پایین تر و تاریخچه ی مصرف دخانیات فعلی یا گذشته است.2

درمان مری بارت

درمان مری بارت بستگی به شدت تغییر بافت و همچنین سلامت کلی بیمار دارد.
 

درمان برای موارد خفیف بارت مری

پیگیری بیماری و انجام اندوسکوپی بعد از ۱ سال از اولین تشخیص و هر ۳ سال یک بار پس از آن برای تمام افراد مبتلا باید انجام شود.

اگر تغییر بافت خفیف باشد، باید اندوسکوپی هر ۶ ماه یا یک سال یک بار انجام شود.

بیمار برای درمان علائم GERD باید دارو استفاده کند.

ممکن است برای سفت کردن عضلات معده جراحی لازم باشد. با انجام این جراحی بازگشت اسید از معده به مری متوقف می شود.

درمان مری بارت بدون درمان علائم ریفلاکس امکان پذیر نیست. ضمن این که این درمان ها می توانند تشخیص تغییرات بافت را برای پزشکان ساده تر کنند.
 

درمان برای تغییرات بافتی شدید تر

برای تغییرات شدید که در مری ایجاد می شود، درمان های زیر لازم است:
 

برداشتن بافت ها به شیوه اندوسکوپی

در این درمان سلول های غیر طبیعی مری با استفاده از ابزاری به نام آندوسکوپ برداشته می شود.
 

رادیوفرکانسی

برداشتن بافت غیر طبیعی در مری با امواج رادیویی که حرارت زیادی تولید می کنند.
 

سرما درمانی

استفاده از مایع یا گاز سرد بر روی سلول های غیر طبیعی که موجب ایجاد چرخه انجماد و ذوب شده و باعث آسیب به بافت های غیر طبیعی می شود.
 

درمان فتودینامیک

در این درمان روند ساخت سلول های غیر طبیعی نسبت به نور، با استفاده از یک ماده شیمیایی به نام profimer حساس می شوند. پس از این مرحله از لیزر برای از بین بردن این سلول ها استفاده می شود.
 

آندوسکوپی برداشتن مخاط

در این روش بافت بارت با بلند کردن و از بین بردن آن با آندوسکوپ حذف می شود. این درمان  ممکن است در ترکیب با درمان فتودینامیک استفاده شود.
 

جراحی ازوفاژکتومی

در این جراحی نواحی غیر طبیعی از مری برداشته می شود. سپس با استفاده از قسمتی از معده و روده کوچک، مری ترمیم می شود.
 

دارو

دارو نیز ممکن است توسط پزشک برای درمان GERD توصیه شود. این داروها شامل دسته ای از داروها شناخته شده به عنوان مهارکننده های پروتون پمپ هستند. شایع ترین این دارو ها عبارتند از امپرازول، لانزوپرازول و اسموپرازول.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.hidoctor.ir
3.www.afkarnews.com