کولسیستیت حاد

کولسیستیت حاد التهاب کیسه صفرا است و معمولاً زمانی ایجاد می شود که یک سنگ، کیسه صفرا مجرای کیستیک را مسدود می کند. سنگ کیسه صفرا، سنگ های کوچکی هستند که بطور معمول از کلسترول و در کیسه صفرا تشکیل می شوند. مجرای کیستیک، اصلی ترین راه کیسه صفرا است.

 سنگ های صفراوی بسیار رایج هستند و حدود ۱۰ درصد بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد. سنگ های صفراوی، معمولاً علائم ایجاد نمی کنند، اما گاهی اوقات می توانند باعث بروز درد (کولیک صفراوی) یا کولسیستیت حاد شوند.

 کولسیستیت حاد به دلیل بروز عوارض می تواند خطرناک و جدی باشد. و معمولاً با بستری شدن در بیمارستان و تزریق مایعات داخل وریدی و مصرف آنتی بیوتیک ها درمان شود.1
 

علائم کولسیستیت

علائم اصلی کولسیستیت حاد، درد ناگهانی و تیز در سمت راست فوقانی شکم شما است که این درد به سمت شانه راست شما انتشار می یابد. قسمت آسیب دیده شکم معمولاً بسیار لطیف است و تنفس عمیق می تواند درد را بدتر کند. بر خلاف انواع دیگر دردهای شکمی، درد کولسیستیت حاد معمولاً پایدار است و طی چند ساعت از بین نمی رود.

برخی از افراد ممکن است علائم دیگری داشته باشند، مانند:

درجه حرارت بالا (تب)

احساس بیماری

تعریق

از دست دادن اشتها

زردی پوست و سفیدی چشم ها (زردی)

برآمدگی شکم

در صورت بروز درد ناگهانی و شدید شکمی به خصوص در صورتی که بیش از چند ساعت بیشتر طول بکشد یا با علائم دیگری مانند زردی و درجه حرارت بالا همراه باشد، سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کنید. مهم است که هر چه سریع تر کولسیستیت حاد تشخیص داده شود، زیرا در صورت عدم درمان سریع عارضه جدی به وجود می آورد.1
 

علت کولسیستیت

کولسیستیت، هنگامی رخ می دهد که کیسه صفرا شما ملتهب شود.

التهاب کیسه صفرا می تواند ناشی از:

 سنگ های کیسه صفرا

 اغلب اوقات، کولسیستیت نتیجه ذرات سختی است که در کیسه صفرا ایجاد می شود. سنگ کیسه صفرا می توانند لوله (مجرای کیستیک) را مسدود کنند که از طریق آن صفرا هنگام خروج کیسه صفرا جریان می یابد. صفرا رشد می کند و باعث التهاب می شود.
 

 تومور

یک تومور ممکن است مانع از تخلیه صحیح صفرا از کیسه صفرا شود. حتی باعث ایجاد صفرا و منجر به کولسیستیت شود.
 

 انسداد مجرای صفراوی

 زخم شدن مجاری صفراوی می تواند باعث انسداد و منجر به کولسیستیت شود.

 عفونت ایدز و برخی عفونت های ویروسی می توانند باعث التهاب کیسه صفرا شوند.
 

مشکلات رگ های خونی

یک بیماری بسیار شدید می تواند به رگ های خونی آسیب وارد کرده و جریان خون را به کیسه صفرا کاهش دهد و منجر به کولسیستیت شود. علت کولسیستیت حاد را می توان به 2 دسته اصلی طبقه بندی کرد: کولسیستیت سنگین و کولسیستیت آکلسولیتیس.
 

کولسیستیت سنگین

کولسیستیت کلسولی یا سنگین، رایج ترین و معمولاً کم جدی ترین نوع کولسیستیت حاد است که در حدود 95٪ از انواع کولسیستیت را تشکیل می دهد. کولسیستیت کلسولی هنگامی ایجاد می شود که دهانه اصلی کیسه صفرا، توسط سنگ کیسه صفرا یا ماده ای به نام لجن صفراوی مسدود شود.

لجن صفراوی ترکیبی از صفرا و مایع تولید شده توسط کبد است که به هضم چربی ها، و کلسترول های کوچک کلسترول و نمک کمک می کند. انسداد در مجرای کیستیک باعث ایجاد صفرا در کیسه صفرا می شود. حتی فشار داخل آن را افزایش داده و باعث ملتهب شدن آن می شود.

در حدود 1 در هر 5 مورد، کیسه صفرا ملتهب نیز به باکتری ها آلوده می شوند.
 

کولسیستیت آکلسولیتیس

کولسیستیت حاد نوع آکلسولیتیس کمتر دیده می شود، اما معمولاً جدی تر است.

کولسیستیت آکلسولیتیس معمولاً به عنوان یک عارضه بیماری جدی، عفونت یا جراحتی ایجاد می شود که به کیسه صفرا آسیب می رساند. کولسیستیت باکتریال می تواند در اثر آسیب تصادفی به کیسه صفرا در طی جراحی های بزرگ، صدمات جدی یا سوختگی، سپسیس، سوء تغذیه شدید یا HIV / AIDS ایجاد شود.2
 

عوارض کله سیستیت

کله سیستیت می تواند عوارض بسیاری را برای فرد به دنبال داشته باشد. این عوارض شامل:

عفونت درون کیسه صفرا

در صورت ساخته شدن صفرا درون کیسه ی صفرا و به وجود آمدن کله سیستیت، صفرا ممکن است عفونی شود.
 

مرگ بافت کیسه صفرا

درمان نشدن کله سیستیت می تواند موجب مرگ (فساد) بافت کیسه صفرا شود. این یکی از شایع ترین عوارض التهاب کیسه صفرا، خصوصا در میان افراد مسن تر، دیابتی و افراد در انتظار درمان، می باشد. این حالت ممکن است در نهایت منجر به پارگی یا ترکیدن کیسه صفرا شود.
 

ترکیدن کیسه صفرا

پارگی کیسه صفرا ممکن است منجر به تورم، عفونت یا مرگ بافت کیسه صفرا شود.3
 

درمان کولسیستیت حاد

اگر به کولسیستیت حاد مبتلا شده باشید، احتمالاً باید برای مداوا در بیمارستان بستری شوید.
 

درمان اولیه

درمان اولیه معمولاً شامل موارد زیر است:

رعایت رژیم غذایی برای برطرف کردن صفرا از کیسه صفرا

دریافت مایعات تزریقی از طریق داخل وریدی برای جلوگیری از کم آبی بدن

مصرف دارو برای تسکین درد

مصرف دارو و آنتی بیوتیک درصورت تشخیص عفونت

دوره درمانی اولیه اغلب باید تا یک هفته ادامه پیدا کنند.

بعد از درمان اولیه، هر سنگ کیسه صفرا که ممکن است باعث کولسیستیت حاد شود، معمولاً به کیسه صفرا برمی گردد و باعث التهاب دوباره کیسه صفرا شود.
 

عمل جراحی

جراحی کیسه صفرا امکان دارد در بعضی از موارد پس از درمان اولیه توصیه شود تا از بازگشت مجدد آن جلوگیری شود و خطر ابتلا به عوارض جدی کاهش پیدا کند. جراحی برداشتن کیسه صفرا به عنوان کوله سیستکتومی شناخته می شود. اما در موارد بسیار نادر، اگر جراحی امکان پذیر نباشد، ممکن است یک روش جایگزین به نام کوله سیستوستومی از راه پوست انجام شود.

در کوله سیستوستومی بوسیله یک سوزن از طریق شکم مایعاتی را که در کیسه صفرا ایجاد شده است کشیده می شود. در صورتی که کاندید جراحی برداشتن کیسه صفرا باشید، پزشکتان بهترین زمان برای از بین بردن کیسه صفرا را مشخص می کند. در بعضی موارد شاید لازم باشد شما بلافاصله 1 یا 2 روز بعد از تشخیص عمل جراحی انجام دهید، یا باید چند هفته صبر کنید تا التهاب برطرف شود.

جراحی می تواند به 3 روش انجام شود:
 

کوله سیستکتومی لاپاروسکوپی

کوله سیستکتومی لاپاروسکوپی، نوعی عمل جراحی است که در آن کیسه صفرا با استفاده از ابزارهای جراحی مخصوص و از طریق چند برش کوچک در شکم شما، برداشته می شود.
 

 کولسیستکتومی لاپاروسکوپی تک برشی

کوله سیستکتومی لاپاروسکوپی تک برشی، که در آن کیسه صفرا از طریق یک برش معمولاً در نزدیکی شکم برداشته می شود.
 

کولسیستکتومی باز

در کوله سیستکتومی باز کیسه صفرا از طریق یک برش بزرگتر از شکم خارج می شود. اگرچه برخی از افرادی که کیسه صفرا آنها جراحی شده پس از خوردن غذاهای خاص علائم نفخ و اسهال را تجربه کرده اند، اما بدون داشتن کیسه صفرا می توان زندگی کاملاً عادی داشت. کیسه صفرا، اندامی کاملا مفید می باشد، اما ضروری نیست زیرا کبد هم می تواند صفرا برای هضم غذا تولید کند.2
 

پیشگیری از کله سیستیت

می توانید احتمال ابتلا به کله سیستیت را با جلوگیری از ایجاد سنگ های کیسه صفرا کاهش دهید. اقداماتی که باید برای پیشگیری از سنگ های کیسه صفرا انجام دهید عبارتند از:
 

سریع وزن کم نکنید

کاهش وزن سریع می تواند احتمال تولید سنگ های کیسه صفرا را افزایش دهد. بنابراین در صورتی که نیاز به کاهش وزن دارید، سعی کنید در هفته تنها ۱ تا ۲ پوند (نیم تا یک کیلوگرم) وزن کم کنید.
 

وزن متوسط خود را حفظ کنید

داشتن اضافه وزن، احتمال تولید سنگ های کیسه صفرا را افزایش می دهد. برای داشتن وزنی متوسط، مصرف کالری روزانه تان را کاهش دهید و فعالیت فیزیکی بیشتری داشته باشید. پس از رسیدن به وزن متوسط، با تداوم فعالیت های فیزیکی و رژیم غذایی مناسب می توانید این وزن را حفظ کنید.

رژیم غذایی سالم داشته باشید

رژیم های غذایی پر چرب و کم فیبر می تواند احتمال ساخت سنگ های کیسه صفرا را افزایش دهد. برای کاهش این احتمال، سعی کنید مقدار میوه، سبزیجات و حبوبات را در رژیم غذایی تان افزایش دهید.3

پینوشتها
1.www.draminbahreini.ir
2.www.pezeshket.com
3.www.dranbara.com