سندرم دیسترس تنفسی حاد

سندرم دیسترس حاد تنفسی (Acute respiratory distress syndrome (ARDS زمانی به وجود می آید که مایعات در کیسه های هوایی ریز و الاستیک (آلوئول) در ریه ها جمع می شوند. این مایعات محبوس شده در داخل شش ها باعث می شوند تا دیگر هوای کافی وارد شش ها نشده و در نتیجه اکسیژن کمتری به جریان خون وارد شود.

عارضه سندرم دیسترس تنفسی حاد باعث می شود تا اکسیژن مورد نیاز برای عملکرد مناسب به اعضای بدن نرسیده و از بخشی از اکسیژن محروم شوند. سندرم دیسترس تنفسی حاد بیشتر در افرادی اتفاق می افتد که به شدت بیمار هستند یا دچار آسیب دیدگی شده اند. تنگی نفس شدید از علائم اصلی ARDS بوده و معمولاً طی چند ساعت تا چند روز بعد از آسیب دیدگی یا عفونت به وجود می آید.

اکثر افرادی که دچار سندرم دیسترس تنفسی حاد می شوند، زنده نمی مانند. خطر مرگ فرد مبتلا با افزایش سن و همزمان شدت گرفتن بیماری بیشتر خواهد شد. از بین افرادی که از بیماری سندرم دیسترس تنفسی حاد نجات می یابد، بعضی از آن ها به طور کامل بهبود یافته ولی بقیه در طول سال های باقی مانده از زندگی خود باید صدمات ناشی از این بیماری را تحمل کنند.1
 

علت سندرم دیسترس تنفسی حاد

علت اصلی بروز سندرم دیسترس تنفسی حاد مایعاتی است که از رگ های خونی بسیار کوچک موجود در شش ها نشت کرده و وارد کیسه های هوای ریزی که خون از آنجا اکسیژن خود را دریافت می کند، می شود. به طور معمول یک غشای محافظ این مایع را در داخل رگ ها نگه خواهد داشت. علاوه بر مورد گفته شده، آسیب دیدگی یا بیماری نیز می تواند باعث آسیب به این غشا و نشت مایع ARDS شود.

شایع ترین علت اصلی بروز سندرم دیسترس تنفسی حاد، عبارتند از:

سپسیس

انتقال خون

استنشاق مواد مضر

سوختگی های گسترده

پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)

تنفس زیاد دود یا گازهای شیمیایی

آسیب دیدگی سر، قفسه سینه یا سایر آسیب دیدگی ها

حوادثی مانند افتادن یا تصادف با اتومبیل ممکن است باعث ضربه خوردن مستقیم به ریه ها یا بخشی از مغز.1

نشانه های سندرم دیسترس تنفسی حاد

علائم و نشانه های سندرم دیسترس تنفسی حاد به شدت و علت  ، و همچنین به بیماری های قلبی یا ریوی بستگی دارد ، که انهاعبارتند از:

تنگی نفس

تنفس سخت و سریع

فشار خون پایین

سردرگمی و خستگی بیش از حد.3
 

زمان مناسب مراجعه به پزشک

سندرم دیسترس تنفسی حاد معمولا توسط یک سری بیماری ها و یا آسیب دیدگی های جدی بوجود می آید، و بیشتر افرادی که تحت تاثیر اینها  قرار می گیرند ، در بیمارستان بستری می شوند.3
 

درمان سندرم زجر تنفسی

سه روش می توانیم برای درمان در نظر بگیریم:

درمان علت زمینه ای سندرم زجر تنفسی شدید: مانند سپسیس،  آسپیراسیون ( ورود هر نوع مایعی به مجرای تنفسی) یا پنومون باکتریایی

حمایت دستگاه تهویه مکانیکی

پیشگیری از عوارض: عوارضی شامل زخم های استرسی، ترومبوز ( ایجاد لخته خونی در داخل ورید)  وریدی،  پنومونی آسپیراسیون
 

تغذیه درمانی پزشکی

در حال حاضر داده های محدودی برای راهنمایی استراتژی های تغذیه ای در بیماران مبتلا به سندرم زجر تنفسی وجود دارد.

سوءتغذیه در بیمارانی که به تهویه مکانیکی متصل هستند، رایج است. در افراد مبتلا به بیماری تنفسی پیشرفته نیاز های متابولیکی افزایش یافته و باید تغذیه درمانی شروع شود. توجه به مسائل مرتبط با مصرف پروتئین و تولید دی اکسید کربن اضافی در این بیماران مهم است. حمایت های تغذیه ای در سندرم زجر تنفسی شدید جهت پیشگیری از کاهش کالری دریافتی، از دست رفتن توده عضلانی بدن، سوء تغذیه و کاهش قدرت عضلانی تنفسی ضروری می باشد.

این افراد در معرض خطر بالای عوارض ناشی از تغذیه بیش از حد ناکافی هستند. یکی از عوارض تغذیه ناکافی کاهش قدرت عضلانی بوده که منجر به اختلال در عملکرد تهویه ی مکانیکی می شود. علاوه بر این بهبود زخم، سرکوب ایمنی و خطر عفونت های بیمارستانی به علت کالری پروتئین ناکافی افزایش می یابد. تغذیه بیش از حد منجر به پیامد های نامطلوبی نظیر هایپرگلاسیمی استرسی (افزایش قند خون) و تاخیر در بهبود زخم می گردد.

تغذیه درمانی موثر مستلزم ارزیابی و پایش دقیق می باشد. کالری متری غیر مستقیم ابراز مفیدی برای تعیین و پایش میزان نیاز به انرژی می باشد.

ویتامین  D

علاوه بر استحکام استخوان و کمک به جذب کلسیم عملکرد های مهمی دیگری نیز دارد. در سیستم ایمنی بدن نقش دارد. بنابراین کمبود ویتامین D  ممکن است خطر عفونت باکتریایی و ویروسی را افزایش دهد. کمبود ویتامین D خطر ابتلا به مراقبت های ویژه و مرگ و میر در بیماران مبتلا به ذات الریه افزایش می دهد. بنابراین می توان گفت کمبود ویتامین D خطر ابتلا به سندرم زجر تنفسی را افزایش می دهد.

سوء تغذیه در 30 تا 45٪ موارد بستری در بخش مراقبت ویژه کودکان (PICU) شیوع دارد. سوء تغذیه و سندرم زجر تنفسی شدید به لحاظ نظری منجر به این عوارض می شوند:

دچار هایپر گلاسیمی می شوند

از بین رفتن توده بد چربی بدن

بدتر شدن قدرت عضلات تنفسی

در کودکان مبتلا به سندرم زجر تنفسی باید به میزان پروتئین و کالری مواد غذایی مصرفی آن ها توجه کرد. اگر کودک دچار سوء تغذیه شود علائم زجر تنفسی شدید تر می شود.

تحقیقات اخیر پتانسیل برخی روغن های رژیمی (مثلاً روغن ماهی ، روغن کباب) را برای تعدیل التهاب ریوی نشان داده است ، در نتیجه باعث بهبود مطابقت ریه و اکسیژن رسانی و کاهش زمان تهویه مکانیکی می شود.

سندرم پریشانی حاد تنفسی (ARDS) جدی ترین شکل نارسایی حاد تنفسی هیپوکسیک است. سندرم پریشانی حاد تنفسی بیانگر یک روند حاد ، منتشر و التهابی در ریه ها است که منجر به انواع بیماری های عفونی و غیر عفونی می شود.

برای تسهیل در سنتز پروتئین و تأمین هزینه کل انرژی بیمار، منابع انرژی به شکل لیپید و کربوهیدرات لازم است که شامل انرژی مورد نیاز برای متابولیسم پایه ، رشد ، فعالیت بدنی و ترموژنز است. تصمیم گیری در مورد تجویز انرژی بسته به دوره ICU و شدت بیماری با تغییرپذیری ذاتی بین بیماران پیچیده تر می شود. توصیه‌ های فعلی این است که انرژی پس از تأمین پروتئین مناسب برای حفظ توده عضلانی بدون چربی باید به عنوان مخلوط متعادل کربوهیدرات ها و لیپید ها تجویز شود.

استراتژی های متعادل تغذیه ای، ریز مغذی های کافی را فراهم می کند، در حالی که از عوارض حاد پروتئین ، کربوهیدرات و چربی های اضافی جلوگیری می کند.
تجویز زودرس رژیم روده برای محدود کردن یبوست و اسهال نیز توصیه می شود.

باید سعی کرد با مصرف پروتئین کافی و همچنین دریافت انرژی کافی میکروبیوم های روده را حفظ کنیم زیرا در تنظیم سلامت روده و همچنین پاسخ التهابی به سندرم زجر تنفسی نقش دارند.

سعی کنید وعده های غذایی کوچک و مکرر استفاده کنید. مکمل درمانی با ویتامین های C , A حتما در این افراد صورت گیرد و به رژیم غذایی آن ها باید مواد غذایی که درای این ویتامین ها هستند اضافه شود.

مواد غذایی دارای ویتامین A : جگر گاو، سیب زمینی شیرین، کدوتنبل و هویج

مواد عذایی دارای ویتامین C: مرکبات، کیوی، طالبی و خربزه، نخود فرنگی و…

استفاده از یک رژیم غذایی حاوی اسید چرب امگا 3 و آنتی اکسیدان ها باعث بهبود روند سندرم زجر تنفسی می شود. ولی در برخی منابع به تاثیر این رژیم تقویت کننده سیستم ایمنی در روند بهبود سندرم زجر تنفسی هیچ اشاره ای نشده است.

مواد غذایی حاوی انتی اکسیدان، شامل انگور می شود که در بالا به تاثر مثبت آن در روند بهبود اشاره شد.2
 

عوارض سندرم دیسترس تنفسی حاد

سندرم دیسترس تنفسی حاد بسیار جدی است، اما با درمان به موقع ممکن است بهبود یابد . با این حال، بسیاری از افرادی که جان سالم به در می برند ممکن است دچار پیامدهای زیر شوند:
 

زخم در ریه ها (فیبروز ریوی)

 زخم شدن و ضخیم شدن بافت بین کیسه های هوایی می تواند در عرض چند هفته پس از شروع ARDS رخ دهد. سفتی ریه ها ، دریافت اکسیژن  از کیسه های هوایی به جریان خون  را با مشکل مواجه می کند.
 

پنوموتوراکس

 در اغلب موارد ARDS، از دستگاه تنفسی به نام ونتیلاتور( ventilator ) برای افزایش اکسیژن در بدن استفاده می شود . گرچه ، فشار و حجم  هوای ونتیلاتور می تواند گاز را از طریق سوراخ کوچکی به خارج ریه ها هدایت کند  و باعث پنوموتوراکس شود.

خون لختگی 

 بستری بودن در بیمارستان در حالی که دستگاه  ونتیلاتور به شما متصل باشد می تواند خطر ابتلا به خون لختگی به ویژه در رگ های عمیق  پاها را افزایش دهد. اگر خون لختگی در پا فرم بگیرد ، بخشی از آن می تواند قطع شود  و باعث آمبولی ریوی( بلوک جریان خون) شود.
 

عفونت

 از آنجا که دستگاه ونتیلاتور به طور مستقیم به لوله ای متصل شده و در نای قرار گرفته است ، می تواند محل تجمع میکروب ها شده و به راحتی باعث آسیب ریه ها شود .
 

عملکرد غیر طبیعی ریه 

بسیاری از افراد  با ARDS ، اغلب عملکرد ریه آنها در عرض چند ماه تا دو سال بهبود می یابد ، اما برخی دیگر ممکن است با مشکلات تنفسی تا مابقی عمر خود دست و پنجه نرم کنند .این افراد ممکن است نتوانند به خوبی  نفس بکشند و دائما دچار خستگی شوند  ویا حتی ممکن است در خانه نیز از کپسول های اکسیژن استفاده کنند.
 

مشکلات حافظه ای ، شناختی و عاطفی 

آرام بخش ها و سطوح پایین اکسیژن در خون می تواند منجر به از دست دادن حافظه و مشکلات شناختی پس از ARDS شود. در برخی موارد، اثرات آن ممکن است در طول زمان کاهش یابد ، اما در موارد دیگر، این آسیب ها ممکن است دائمی باشد. 3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.angabinteb.com
3.www.sabzosalem.com