واتيکان چيست و کجاست؟

پس از گرويدن کنستانتين به مسيحيت و تشکيل شوراي نيقيه ، جهان مسيحي به دو گروه کاتوليک و ارتدوکس تقسيم شد و اروپا قلمرو کاتوليک ها گرديد که با تأسيس نظام منظم ديني توسط  اسقف هاي کاتوليک و انتخاب رهبر کاتوليک به عنوان پاپ ، عملا کليسا وارد جريانات سياسي و اجتماعي اروپا گرديد و به حدي که پادشاه  هر کشوري براي تاج گذاري بايد از پاپ اجازه مي گرفت و پاپ با فرستادن يکي از اسقف ها براي مراسم تاج گذاري عملا به حکومت وي مشروعيت مي داد و در اداره کشورهاي کاتوليک با حکومت ها سهيم مي شد.
در ابتدا شهر رم محل حکومت و اقامت پاپ ها بود که بعد ها با رسيدن کلمنت پنج به مقام پاپي که يک شخص فرانسوي بود مقر پاپي به شهر آوينيون فرانسته  منتقل شد. در زمان رياست وي اکثر کاردينال هايي که پاپ را انتخاب مي نمودند از ميان فرانسوي ها انتخاب مي شد که براين  اساس پاپ هاي بعدي از ميان اتباع فرانسه انتخاب شد و از سال 1305 . م تا 1370 م در آن کشور اقامت گزيدند. سرانجام مقر پاپي در زمان اقتدار گريگوري يازدهم مجددا به رم بازگشت.[1]پاپ هايي که در رم سکونت داشتند تا سال 1870 . م قدرت سياسي و مذهبي خويش را بر قلمرو ايتاليا اعمال مي کردند در اين سال با سقوط  امپراطوري دوم فرانسته و قطع حمايت  هاي اين کشور از حکومت پاپ ها رم به دست نيروهاي ارتش ملي ايتاليا فتح گرديد ؛ بدين ترتيب قدرت دنيايي پاپ ها سقوط کرد .
حکومت جديد تلاش کرد تا با انعقاد عهد نامه اي روابط خويش با کليسا را متناسب با اوضاع و احوال جامعه تنظيم نمايد ؛ در اين راستا دولت ايتاليا قانون ضمانت هاي پاپي را در سال 1871 تصويب کرد و با شعار کليساي آزاد در کشور آزاد کوشيد تا جايگاه و موقعيت پاپ را محدود نمايد، ولي پاپ پيوي نهم بحالت قهر تا سال 1919 در منطقه واتيکان شهر رم به اعتراض نشست.[2]در تاريخ 1929 قراردادي به نام لاترانو پديد آمد. که به موجب اين قرار داد دولت ايتاليا حق دخالت در امور واتيکان را ندارد. بدين روي واتيکان به عنوان کشوري مستقل به مديريت پاپ تأسيس گرديد.
واتيکان نام شهري کوچک و يا بهتر بگوييم نام کشوري کوچک در  قلب شهر روم پايتخت ايتاليا است اين شهر کوچک مذهبي با وسعت کمتر از نيم کيلومتر مربع در سمت غربي رودخانه توره در مرکز شهر رم قرار گرفته است. شهر واتيکان بلحاظ تاريخي مجموعه اي از کاخ ها و بنا هاي باستاني است که از دوران امپراطوري روم باستان در اطراف کليساي منتسب به پطرس قديس حواري حضرت مسيح عليه السلام  گسترش يافته و بوسيله ديوارهاي بلند قديمي که در قرن 9 ميلادي توسط پاپ لئن چهارم کشيده شده از شهر رم جدا گرديده است.
واتيکان  داراي 5 درب ورودي مي باشد که هر کدام نام مخصوصي دارد که عبارت است از:
 1. درب خوبي و بدي؛
 2. درب مرگ؛
 3. درب مياني؛
 4. درب شعائر هفتگانه ؛
 5. درب مقدس.
هر چند مساحت واتيکان بعنوان کشوري مستقل و داراي روابط ديپلماتيک با ساير کشور هاي جهان اندک بنظر مي رسد ليکن مجموعه مذکور از ادارات و نهادهايي تشکيل شده است که حمايت از قريب 900 ميليون کاتوليک را وظيفه خود دانسته و بنحوي جدي فعال و در تبليغ انديشه هاي خود مي کوشد[3] و تقريبا تمام اتباع اين کشور که بالغ بر 900 نفر مي باشند عمدتا روحانيون کاتوليک هستند.
حفاظت واتيکان بعهده ارتشي موسوم به گارد سوئيسي است. که تعداد افراد اين گارد 90 نفر مي باشد.  علاوه بر گارد سوئيسي 110 نگهبان که نقش مامورين انتظامي را عهده دار هستند،  موظف به اجراي نظم داخلي واتيکان هستند.[4]پليس ايتاليا نمي تواند به محدوده واتيکان وارد شود و اين منطقه از حقوق و امتيازات برون مرزي برخوردار بوده و از پرداخت انواع ماليات هاي مقرر توسط ايتاليا معاف است.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
واتيکان (کليساي جهاني کاتوليک): مجتبي عبد خدايي. انتشارات بين المللي المهدي، 1382.

پي نوشت ها:
[1]. واتيکان (کليساي جهاني کاتوليک): مجتبي عبد خدايي. انتشارات بين المللي المهدي، 1382، صفحه 37 .  
[2]. همان، ص 57.
[3]. واتکيان (کليساي جهاني کاتوليک) ، 58 .
[4]. همان، ص 68.