ولایت عامه فقیه از مسلمات فقه شیعه در طول تاریخ بوده است

ولایت عامه فقیه از مسلمات فقه شیعه در طول تاریخ بوده است

آیت الله محسن اراکی در چهاردهمین نشست از سلسله نشست های تبیین علمی موضوع ولایت فقیه، با اشاره به اجماع فقهای شیعه در مسئله ولایت فقیه، اظهار داشت: ولایت عامه فقیه از مسلمات فقه شیعه در طول تاریخ بوده است.

به گزارش آینده روشن، آیت الله محسن اراکی، عضو شورای مرکزی مجمع جهانی اهل بیت (ع) در چهاردهمین و آخرین جلسه از سلسله نشست های تبیین علمی موضوع ولایت فقیه با محوریت پیشینه، جایگاه ادلّه و شبهات، که در سالن اجتماعات مدرسه فیضیه شب گذشته برگزار شد، ضمن تبین مسئله ولایت فقیه، به بیان سیر تاریخی و نظرات فقهای متقدم و متاخر در این زمینه پرداخت.

نماینده پیشین مقام معظم رهبری در مرکز بزرگ اسلامی لندن با بیان اینکه ولایت فقیه در آثار بزرگانی چون شیخ کلینی، شهید اول، شهید ثانی و مرحوم مقدس اردبیلی مطرح بوده است گفت: نظریه ولایت فقیه در دوران صفویه به شکل نمایان تری مطرح شد که به عنوان مثال در زمان حکومت شاه طهماسب، کشور ایران سرزمینی بوده است که توسط نظرات فقیه اداره و شاه از سوی او برای اداره کشور اجازه داشته است همچنین مدیریت و نحوه ی اداره جنگ های ایران و روسیه به دست فقها بوده است.

عضو شورای مرکزی مجمع جهانی اهل بیت (ع) با تشریح سیر تاریخی مبحث ولایت فقیه از مرحوم کاشف الغطاء نام برد و اظهار داشت: اولین کسی که بحث ولایت عامه فقیه را به صراحت بیان می دارد، مرحوم صاحب ریاض است.

آیت الله محسن اراکی در ادامه با تشریح سیر تاریخی مبحث ولایت فقیه بیان داشت: صاحب ریاض از جمله کسانی است که در دو بحث «ولایت بر صغیرین در تزویج»و «ولایت در قضا» فقیه را واجد ولایت عامه ای می داند که برای او ثابت است.

عضو شورای مرکزی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، فاضل نراقی (صاحب «مستند الشیعه فی احکام الشریعه») را از جمله فقیهانی دانست که بیان می دارند ولایت فقیه از نوع همان ولایتی است که برای معصومین (علیهم السلام) در دوران غیبت صادق است.

آیت الله محسن اراکی با تاکید بر ضرورت وجود و ولایت ولی فقیه در دوران غیبت در جامعه اسلامی، انجام وظایف حکومتی و سامان بخشیدن به امور اجتماع را از ادله اثبات ضرورت نیاز جامعه به ولی فقیه دانست و اظهار داشت: ولی فقیه دارای همان اختیارات و وظایفی است که نبی و امام معصوم (ع) داراست.

آیت الله اراکی در ادامه با اشاره به ادله نقلی ولایت فقیه مبنی بر ولایت عامه؛ با استفاده از کلمات فقهای گذشته، تصریح کرد: ولایت عامه‌ای که فقیه در زمان غیبت متصدی آن می‌شود ولایتی است که ائمه معصومین از طرف خدای متعال برای هدایت و رشد مردم بر عهده داشتند.

نایب رئیس مجمع جهانی اهل بیت (ع) با بیان این مطلب افزود: مرحوم ملا احمد نراقی می فرمایند: تمام عباراتی که از سوی پیامبر (ص) در حق ائمه معصومین به کار رفته با همان مضامین در مورد فقها نیز به کار رفته است و اجماع فقها بر این است که در غیبت کبری، فقیه با همان اختیارات نبی و امام معصوم مشخص شده است. از این تعبیر مشخص می شود که ولایت عامه از مسلمات فقیه شیعه در طول تاریخ بوده است.

وی در ادامه با ذکر جمله ای از مرحوم نراقی در خصوص جایگاه ولایت عامه بر مردم، افزود: مرحوم نراقی می‌فرماید «و المقصود لنا هنا بیان ولایة فقهاء الذین هم الحکام فی زمن الغیبه، …» وقتی سخن از ولایت عامه به میان می‌آید منظور فقهایی هستند که در زمان غیبت همه اختیارات امام معصوم (ع) را بر عهده دارند؛ در واقع همان ولایت عامه‌ای که بر معصومین ثابت شده از ناحیه خدا برای ولی فقیه هم ثابت است.

عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) بیان داشت: صاحب کتاب «مستند» روند شکل گیری ولایت فقیه را به دو صورت بیان، می‌کند، اول این که ولی فقیه تمام اختیارات امام معصوم(ع) در زمان غیبت را برعهده دارد، دوم این که ولی فقیه و یا هرکس دیگری در همه حکومت‌های مرسوم دنیا، کارهایی که به آن‌ها رسیدگی نمی‌شود را بر عهده می‌گیرند.

آیت الله اراکی تصریح کرد: هر جامعه ای نیازمند حکومتی است که بتواند مسائلی را که در شرع مقدس بیان شده و کسی مسئول آن نیست برعهده بگیرد که ولی فقیه به عنوان نائب امام عصر (ع) حکومت را بر عهده می‌گیرد؛ این امر مورد اجماع همه علمای شیعه است.

این استاد حوزه افزود: فقهای بزرگی همچون مرحوم صاحب جواهر، مرحوم سید علی طباطبایی صاحب ریاض المسائل، مرحوم میزای نائینی و مرحوم آخوند، همگی بر ولایت عامه فقیه در عصر غیبت حضرت صاحب (عج) تصریح دارند.

رییس مجمع الفکر اسلامی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم، اظهار داشت: مرحوم صاحب جواهر در مباحث مختلف کتاب‌هایش به مسئله مهم ولایت فقیه و مسئله «حکومت» و «ورود» به صورت صریح اشاره می‌کند، مانند مکاتبه «اسحاق بن یعقوب» که بر آیه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا، ﴿سوره نساء،‌ آیه ۵۹﴾» و اجماع حاصل از علمای شیعه، «فقیه» را به عنوان «اولی الامر» و «نائب مناب» معصوم می‌داند.

آیت الله اراکی همچنین با اشاره به کلام شیخ انصاری، بیان داشت: شیخ انصاری مکاتبه اسحاق بن یعقوب را به عنوان یک دلیل محکم برای ولایت عامه فقیه مطرح می‌کند و می‌گویند؛ فقیه حاکم بر مردم است؛ زیرا امام معصوم(ع) این‌ها را به عنوان حاکم قرار داده‌اند، لذا می‌توانست بگوید برای «حکمیت» در میان شما منصوب کردم، ولی با بیان لفظ «حاکم»، ولایت مطلقه را برای مردم بیان ساختند.

مرجع : خبرگزاری آینده روشن