نام «جواد» یادآور جود و بخشش و احسان پروردگار متعال است و از صفات و نامهای خداوند بوده، که در وجود مقدس حضرت امام محمد تقى‏(ع) تجسم یافته است و کرامت و احسان پدران بزرگوارش را در اذهان زنده مى‏کند. مهمترین خصوصیت اخلاقی امام نهم (ع) که به همین نام نیز مشهور گشته‌اند، ‌لقب ‌جواد میباشد که حاکی ‌از آن‌ است‌ که آن حضرت، اهل ‌دهش ‌و بخشش‌ و به ‌سخاوت مشهور بوده اند. همچنین حضرت جواد (ع)، در میان شیعیان و اهل سنت به لقب “باب المراد” مشهور بودند، زیرا حاجت های مردم را بسیار برآورده می ساخت و کرامتهای بی شماری از آن حضرت دیده شده است. امام رضا (ع) باتوجه به ویژگی های فرزند گرامیشان درباره ایشان می فرمایند: این مولودی است که با برکت تر از او برای شیعیان ما به دنیا نیامده است. (بحارالانوار، ج50، ص23، ح14). همچنین در بیان این برکت و بزرگواری امام جواد (ع) در جایی دیگرمی فرماید: الصادق والصابر والفاضل و قره اعین المؤمنین و غیظ الملحدین؛ او راستگو، صبور و بردبار، دارای فضیلت نور چشم مؤمنان و مایه خشم کفار است. (مستدرک عوالم العلوم، ج 32، ص 72)

زندگی و سیره امام جواد (ع)

حضرت جواد (ع ) در سال 195هجری در مدینه ولادت یافتند. نام ایشان محمد و معروف به جواد و تقی بودند. القاب دیگر ایشان رضی و متقی بوده، لیکن تقی از همه معروفتر می باشد.امام‌ جواد تنها فرزند امام ‌رضا علیه‌السلام ‌است‌. امام‌ جواد (ع)، ‌هفت ‌سال ‌و اندی‌ از عمر پدر گرامیشان را درک و در 8 سالگی به امامت رسیدند و سرانجام در آخر ذیقعدۀ سال ٢٢٠ هجرى توسط همسرشان ام الفضل دختر مأمون در حالی که بیش از 25 سال نداشتند و پس از 17 سال امامت، به شهادت رسیدند.

خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع) حضرت جواد الائمه

از مهمترین خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع)حضرت جواد الائمه، بردباری، بخشندگی و سخاوت آن حضرت بود. امام نهم(ع) در مقابل مصائب و گرفتارى‏هاى روزگار به شدّت شکیبا و بردبار بودند. آن حضرت در مقابل حوادث سخت و پیشآمدهاى ناگوار هیچ‏گاه برآشفته و مضطرب نمی‏شد بلکه با اتکال به خداى متعال به صبر و تحمّل روى مى‏آورد. البته این در صورتى بود که به شخص حضرت مشکلات روى مى‏آورد؛ اما در مورد اصول اسلامى و حدود الهى کاملاً در مقام دفاع برآمده و موضع‏گیرى‏هاى اساسى و حساب شده داشتند.

مدارا با همسر ناشایست، بردبارى در قبال ستم‏هاى حاکمان مستبد و صبر در ناملایمات فراوان زندگى همانند شهادت پدر، نمونه‏هایى از بردبارى آن حضرت است. آن بزرگوار صبر بر مصائب را از بهترین صفات نیک‏مردان قلمداد کرده و مى‏فرمود:

اَلصَّبْرُ عَلَى المُصیبَةِ مُصیبَةٌ عَلَى الشَّامِتِ بِها؛ شکیبائى بر ناملایمات و مصائب، بر شماتت کنندگان مصیبت زده ناگوار است.

از دیگر خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع)، شجاعت و صراحت لهجه در گفتارهاى حق‏طلبانه بود .

خدمت به مردم و رفع نیازهاى آنانهمانند سایر ائمه اطهار (ع) از ویژگی های رفتاری امام نهم بود. آن حضرت باتقواترین فرد اهل زمان خود بود و کسی در جود و بخشش در مرتبه آن حضرت قرار نداشت. ایشان ‌در آغاز هر ماه‌صدقه‌ می‌داد، با مردم ‌به ‌نیکی‌ معاشرت‌ و به‌ ایشان ‌سلام‌ می‌کرد، برای ‌رفع‌ گرفتاریهای‌ مردم ‌نزد صاحبان ‌مناصب ‌شفاعت‌ می‌کرد، از خطا‌ها درمی‌گذشت‌و برای ‌اصحابش ‌دعامی‌فرمود.

عبادت های پیوسته امام و نیایش های شبانه آن حضرت مشهور بود. اظهار نیازمندی به درگاه ایزد متعال خصوصیت ویژه همه امامان و از جمله خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع) بود.

خصوصیات اخلاقی امام نهم (ع) از نگاه علمای شیعه و سنی

امام جواد (ع) با زندگی خود بسیاری از اندیشه های انحرافی و باطلی را که در جامعه پیدا شده بود، به چالش جدی کشید و دوباره آموزه های قرآنی و معجزات و بینات روشنگر و بصیرت بخش آن را زنده کرد و مردم را به صراط مستقیم دعوت کرد تا از مسیر انحرافی که پس از سقیفه توسط ابوسفیان و معاویه و منافقانی از صحابه شکل گرفته بود، باز دارد و راه حقیقت و روشن را نشان دهد.

علمای شیعه همگی بر فضل، بزرگواری، علم، حلم و دیگر کمالات آن حضرت تصریح کرده اند و او را همچون جدش رسول خدا (ص) و علی ابن ابی طالب علیه السلام جامع خوبیها شمرده اند. علمای بزرگ اهل سنت نیز همگی بر فضیلت و برتری امام (ع) بر اهل زمان خود اعتراف کرده اند. امام جواد (ع) شخصیتی بی نظیر و جامع کمالات و فضایل علمی و اخلاقی بود که دوست و دشمن را تحت تاثیر قرار داد، و به اعجاب و تحسین واداشت.

منبع: سایت ستاره