در نظر اسلام، استفاده از پوشش هاى قرمز به خودى خود اشکال ندارد، مگر آن که عرف مذهبى آن را ناپسند بشمارد. هم چنان که عرف مذهبى این دوران، استفاده از چنین پوششى را در لباس هاى رویى مردان و زنان در ملأ عام سبک، زننده و مهیج مى انگارد. در چنین صورتى، حکم جواز به کراهت یا حرمت تغییر خواهد یافت و شاید با عنایت به همین نکته است که غالب روایت ها(1) و فتاواى(2) موجود در این زمینه، استفاده از انواع رنگ هاى قرمز را جز در عروسى(3) و براى دلخوشى همسر،(4) مکروه شمرده اند. این روایات و فتاوا به چند دسته تقسیم مى گردند:
گروهى استفاده از انواع رنگ هاى قرمز را در همه جا مکروه مى دانند. امام صادق(ع) از پدران گرامى اش نقل فرموده که رسول خدا(ص) استفاده از لباس سرخ رنگ را مکروه مى دانست.(5) در روایت دیگرى از آن حضرت آمده که فرمود: از رنگ قرمز برحذر باشید، چون محبوب ترین زینت در نظر شیطان است.(6)
دسته اى پوشیدن لباس قرمز رنگ را در نماز مکروه مى شمرند. امام باقر(ع) فرموده:… با تن پوش سرخ تیره نماز نخوانید.(7) شیخ یوسف بحرانى با توجه به روایات و سیره اهل بیت(ع) گوید: پوشیدن لباس هاى قرمز و زرد سیر و زعفرانى و کلاً رنگ هاى تند در غیر نماز جایز است.(8)
برخى کراهت را مقید به رنگ قرمز تند کرده اند. مرحوم نراقى بعد از نقل روایت مالک بن عین گوید: از این روایت کراهت لباس قرمز سیر در غیر نماز هم دانسته مى شود. حدیث مرسل ابن ابى عمیر که بهره گیرى از رنگ قرمز سیر را جز در عروسى ناپسند شمرده، نیز بر این مطلب دلالت مى کند.( 9) پاره ی روا یات بر کراهت استفاده از لباس سرخ رنگ در بیرون از خانه دلالت دارند. امام صادق(ع) فرمود: رسول خدا(ص) رواندازى سرخ رنگ داشت و آن را میان خانواده خویش مى پوشید… .(10)
با مطالعه و دقت در روایت ها و فتواهایى که درباره رنگ قرمز صادر شده است، نمونه هایى مشاهده مى گردد که در آن ها استفاده از پوشش هاى رنگى، یا غیرمجاز و مکروه شمرده شده یا بهتر است ترک گردد. استفاده از لباس هاى رنگین ـ به ویژه قرمز ـ در نماز، در زمان عده وفات، بر خلاف عرف مذهبى و لباس شهرت پاره اى از این نمونه ها است.لباس سفید بهترین رنگ در نظر اسلام است. امام باقر(ع) به نقل از پیامبر(ص) فرمود: هیچ رنگى در لباس هایتان بهتر از سفید نیست. از چنین لباسى استفاده کنید و مردگان خویش را با پوشش سفید کفن کنید.(11)
پی نوشت:
1. براى اطلاع از مضمون این روایات ر.ک: دعائم الاسلام به نقل از سنن النبى(ص)، علاّمه طباطبایى، ص 133؛ نهج الفصاحة، ترجمه پاینده، ص 198.
2. براى آگاهى از دیدگاه این فقیهان ر.ک: جامع عباسى، ص 347؛ مرأة الکمال، ص 58؛ مستند الشیعه، ج 1، ص 296.
3. حلیة المتقین، ص 15.
4. کافى، ج 6، ص 447.
5. دعائم الاسلام، ص 133.
6. نهج الفصاحه، ص 198.
7. کافى، ج 6، ص 447.
8. الحدائق الناضرة، ج 7، ص 118 و 119.
9. مستند الشیعة، ج 1، ص 296.
10. سنن النبى(ص)، ص 134.
11براى آگاهى بیشتر از این روایات ر.ک: سنن النبى(ص)، ترجمه فقهى، ص 120؛ المحجة البیضاء، ج 4، ص 140؛ من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 335؛ بحارالانوار، ج 39، ص 131 و ج 19، ص 51؛ نجم الثاقب، ص 18 و 23.
. وسائل الشیعه، ج 3، ص 356؛ مکارم الاخلاق، ص 104؛ هم چنین براى مطالعه روایات دیگرى که در این باره گزارش شده است، ر.ک: المحجة البیضاء، ج 4، ص 140
گروهى استفاده از انواع رنگ هاى قرمز را در همه جا مکروه مى دانند. امام صادق(ع) از پدران گرامى اش نقل فرموده که رسول خدا(ص) استفاده از لباس سرخ رنگ را مکروه مى دانست.(5) در روایت دیگرى از آن حضرت آمده که فرمود: از رنگ قرمز برحذر باشید، چون محبوب ترین زینت در نظر شیطان است.(6)
دسته اى پوشیدن لباس قرمز رنگ را در نماز مکروه مى شمرند. امام باقر(ع) فرموده:… با تن پوش سرخ تیره نماز نخوانید.(7) شیخ یوسف بحرانى با توجه به روایات و سیره اهل بیت(ع) گوید: پوشیدن لباس هاى قرمز و زرد سیر و زعفرانى و کلاً رنگ هاى تند در غیر نماز جایز است.(8)
برخى کراهت را مقید به رنگ قرمز تند کرده اند. مرحوم نراقى بعد از نقل روایت مالک بن عین گوید: از این روایت کراهت لباس قرمز سیر در غیر نماز هم دانسته مى شود. حدیث مرسل ابن ابى عمیر که بهره گیرى از رنگ قرمز سیر را جز در عروسى ناپسند شمرده، نیز بر این مطلب دلالت مى کند.( 9) پاره ی روا یات بر کراهت استفاده از لباس سرخ رنگ در بیرون از خانه دلالت دارند. امام صادق(ع) فرمود: رسول خدا(ص) رواندازى سرخ رنگ داشت و آن را میان خانواده خویش مى پوشید… .(10)
با مطالعه و دقت در روایت ها و فتواهایى که درباره رنگ قرمز صادر شده است، نمونه هایى مشاهده مى گردد که در آن ها استفاده از پوشش هاى رنگى، یا غیرمجاز و مکروه شمرده شده یا بهتر است ترک گردد. استفاده از لباس هاى رنگین ـ به ویژه قرمز ـ در نماز، در زمان عده وفات، بر خلاف عرف مذهبى و لباس شهرت پاره اى از این نمونه ها است.لباس سفید بهترین رنگ در نظر اسلام است. امام باقر(ع) به نقل از پیامبر(ص) فرمود: هیچ رنگى در لباس هایتان بهتر از سفید نیست. از چنین لباسى استفاده کنید و مردگان خویش را با پوشش سفید کفن کنید.(11)
پی نوشت:
1. براى اطلاع از مضمون این روایات ر.ک: دعائم الاسلام به نقل از سنن النبى(ص)، علاّمه طباطبایى، ص 133؛ نهج الفصاحة، ترجمه پاینده، ص 198.
2. براى آگاهى از دیدگاه این فقیهان ر.ک: جامع عباسى، ص 347؛ مرأة الکمال، ص 58؛ مستند الشیعه، ج 1، ص 296.
3. حلیة المتقین، ص 15.
4. کافى، ج 6، ص 447.
5. دعائم الاسلام، ص 133.
6. نهج الفصاحه، ص 198.
7. کافى، ج 6، ص 447.
8. الحدائق الناضرة، ج 7، ص 118 و 119.
9. مستند الشیعة، ج 1، ص 296.
10. سنن النبى(ص)، ص 134.
11براى آگاهى بیشتر از این روایات ر.ک: سنن النبى(ص)، ترجمه فقهى، ص 120؛ المحجة البیضاء، ج 4، ص 140؛ من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 335؛ بحارالانوار، ج 39، ص 131 و ج 19، ص 51؛ نجم الثاقب، ص 18 و 23.
. وسائل الشیعه، ج 3، ص 356؛ مکارم الاخلاق، ص 104؛ هم چنین براى مطالعه روایات دیگرى که در این باره گزارش شده است، ر.ک: المحجة البیضاء، ج 4، ص 140