پیامبر اسلام(ص) فرمود؛ هر کس دارای چهار پسر باشد و یکی را به نام من نام‌گذاری نکند به من جفا کرده است. استفاده‌ی پیامبر از لفظ «جفا» در این‌جا چه مفهومی دارد؟

واژه «جفا» در لغت به معنای دور کردن و کنار نهادن چیزی است.[1] اما نسبت به انسان و موجودات دیگر که حقی از او گرفته و از حق خود دور شود، جفا می‌گویند که در حقیقت که مستلزم ظلم و ستم است.[2] گفتنی است؛ ستم همیشه به معنای ظلم و ستمی نیست که حرام باشد؛ چراکه ظلم و ستم نیز مانند بسیاری از چیزهای دیگر، دارای مراتب و درجات بوده که پایین‌ترین مراتب آن، ناسپاسی و قدر ناشناسی است. این‌که پیامبر اسلام(ص) می‌فرماید کسی که چند فرزند پسر در منزل دارد، اگر یکی را به نام من نگذارد بر من ستم نموده است؛ این می‌تواند از آن رو باشد که پیامبر اسلام(ص) به جهت حقوقی که بر گردن امت خویش دارد، نام‌گذاری فرزندی از میان فرزندان پسر به نام حضرتش می‌تواند به جهاتی باشد.

اولاً: این کار در حقیقت قدردانی از آن همه زحماتی است که پیامبر برای هدایت و نجات امت خویش، از جهل و شرک متحمل شده است. پیامبری که با بعثتش، رحمت، سربلندی و آزادگی برای مردم به ارمغان آورد و آنها را از جهالت به سمت کمال و سعادت رهنمون شد. به عبارت دیگر، نهادن نام پیامبر بر روی فرزندان در حقیقت، تقدیر و تشکر از زحمات و تلاش‌های پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت او است که سال‌ها با راستی و درستی در بین جامعه زیسته و همه سختی‌ها و ناملایمات را در راه هدایت بشر تحمل کرده‌اند. براین اساس، آنان قطعاً مستحق تقدیر و تشکر می‌باشند که کمترین درجه این سپاس و قدر شناسی، نام‌گذاری فرزندی از میان فرزندان پسر به نام آن حضرت می‌باشد. اگرچه ایشان به این قبیل چیزها نیازی ندارند اما، ما به عنوان کسی که از زحمات آنان بهره‌مند هستیم وظیفه داریم که قدر شناس باشیم.

ثانیاً: به جهت آثار و برکاتی است که نام پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در زندگی مسلمانان دارد. راوی می‌گوید از امام رضا(ع) شنیدم که می‌فرمود: فقر داخل خانه‌ای که در آن نام محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله و یا فاطمه باشد نمی‌شود.[3] ،[4]

از امام باقر(ع) نقل شده است: «شیطان وقتی صدای کسی را که به اسم محمد و یا علی صدا می‌زند بشنود مانند سرب ذوب می‌شود»[5].

ثالثاً: وجود یک فرزند با نام محمد(ص) و اهل بیت در هر خانواده، در حقیقت تبلوری از حضور آن بزرگوران و تعالیم و آموزه‌های‌شان در زندگی انسان مسلمان است.

گفتنی است؛ نظیر چنین روایتی در باره وضو نیز وجود دارد. رسول اکرم(ص) از خدای متعال نقل می‌کند: «کسى که وضویش باطل شود و وضو نگیرد به من ستم کرده است، و هر کس وضو بگیرد و با آن وضو دو رکعت نماز نخواند، به من ستم نموده، و کسی که دو رکعت نماز بخواند، و مرا نخواند به من ستم کرده، و هر کس وضو گرفت و نماز خواند و مرا یاد کرد و من جواب او را ندادم، به او ستم کردم، در حالی‌که من پروردگار ستمگر نیستم»‏.[6]

در این‌جا نیز همان معنای که در بالا گفته شد مراد باشد؛ به این تعبیر که اگر کسی وضویش باطل شد حقش این است که برای طهارت روح وضو بگیرد، و اگر کسی وضو گرفت حق وضو آن است که با آن دو رکعت نماز بخواند و … اما اگر کسی چنین کاری را انجام نداد، ظلمی را که مستحق عذاب الهی باشد مرتکب نشده، درعین حال حق وضو را به نحو تمام و کمال ادا نکرده است.