الف- اهداف فرهنگى و اجتماعى
مهم ترین آرمان هاى فرهنگى و اجتماعى انقلاب اسلامى عبارتند از:
1 . ایجاد محیط مساعد براى رشد فضایل اخلاقى براساس ایمان و تقوا;
2. مبارزه با مظاهر فساد و تباهى;
3. بالابردن سطح آگاهى هاى عمومى با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه هاى گروهى;
4. آموزش و پرورش و تربیت بدنى رایگان براى همه در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالى تا سر حدّ خودکفایى کشور;
5 . تقویت روح بررسى و تتبع و ابتکار از طریق تأسیس مراکز تحقیق و تشویق محققان;
6 . رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه براى عموم در زمینه هاى مادى و معنوى;
7. ایجاد نظام ادارى صحیح و حذف تشکیلات غیرضرور;
8 . تأمین حقوق همه جانبه افراد و ایجاد امنیت قضایى عادلانه براى عموم و تساوى همه در برابر قانون;
9. توسعه و تحکیم برادرى اسلامى و تعاون عمومى بین مردم;
10. تدوین قوانین و مقررات مدنى، جزایى، مالى، اقتصادى، ادارى، فرهنگى، نظامى و سیاسى براساس موازین اسلامى;
11. برقرارى حقوق مساوى براى مردم بدون توجه به قوم، قبیله، رنگ، نژاد و زبان;
12. برخوردارى تأمین اجتماعى از نظر بازنشستگى، از کارافتادگى، بى سرپرستى، حوادث و سوانح و خدمات بهداشتى و درمانى و مراقبت هاى پزشکى به صورت بیمه و غیره;
13. آزادى هاى اجتماعى از جمله آزادى کار و حق دادخواهى براى هر فرد. (ر.ک: انقلاب اسلامى و چرایى و چگونگى رخداد آن ، انتشارات معارف ، چاپ سوم(ویراست سوم) , پاییز 1379 ، صص 160 -161 .)
ب- دستاوردهاى فرهنگى و اجتماعى
1. به وجود آمدن محیطى مناسب جهت رشد کمالات اخلاقى و انسانى و بازگشت به خویشتن;
2. زدودن مظاهر فساد ـ مانند عشرتکده ها و مشروب فروشى ها ـ از عرصه جامعه;
3. ارتقاى نسبى سطح آگاهى هاى عمومى و روحیه تحقیق;
4. مبارزه با بى سوادى که تا حد زیادى با موفقیت همراه بوده است.
5 . امنیت اجتماعى و قضایى و برقرارى حقوق مساوى براى مردم;
6 . ایجاد روحیه وحدت و برادرى;
7. رواج ادبیات انقلابى دینى;
8 . افزایش و رشد مطبوعات و نشریات;
9. اسلامى کردن مقررات مدنى، جزایى، مالى، اقتصادى، ادارى، نظامى و سیاسى;
10. احیاى تفکر دینى، تحول در ارزش هاى اجتماعى و احیاى مفاهیمى مانند جهاد، هجرت، شهادت، ایثار، اخلاص و حج سیاسى;
11. هماهنگى بین تعهد و تخصص و دیانت و روشنفکرى;
12. همکارى حوزه و دانشگاه;
13. افزایش ظرفیت دانشگاهها، مراکز تحقیقاتى و حوزه هاى علمیه;
14. مردمى شدن قواى مسلح و ایجاد و سازماندهى نیروى بسیج مردمى;
15. معرفى الگوى زن مسلمان; انقلاب اسلامى با فراهم ساختن زمینه هاى تشکیل جشنواره هاى مختلف بانوان، مطبوعات ویژه زنان، تأسیس جمعیت ها و تشکل هاى مربوطه، فدراسیون ورزشى بانوان و شرکت آنان در صحنه هاى سیاسى و اجتماعى از جمله کاندیداتورى آن ها براى مجلس شوراى اسلامى و شوراهاى شهر و روستا، الگویى نوین از زن مسلمان در عصر حاضر ترسیم و تبلیغات منفى
علیه اسلام مانند محرومیت زنان از شرکت در فعالیت هاى اجتماعى و ورزشى را خنثا کرد.
16. خود باورى فرهنگى در کشورهاى اسلامى و جهان سوم; انقلاب اسلامى ایران بر اساس اصل نه شرقى نه غربى، الگوى فرهنگى جدیدى براى مسلمانان و مستضعفان جهان به ارمغان آورد. اندیشمندانى که بالندگى تفکرات اسلامى خود را با کمونیسم و سوسیالیسم یا لیبرالیسم غربى سازگار مى دیدند، اینک به تفکر اسلامى رهنمون شده اند. گرایش عمومى به مذهب در جهان با انقلاب اسلامى ارتباط و پیوند واقعى دارد.
17. تأثیر بر نظریات علوم اجتماعى و تئورى پردازان انقلاب (ر.ک: انقلاب اسلامى و چرایى و چگونگى رخداد آن ، انتشارات معارف ، چاپ سوم(ویراست سوم) , پاییز 1379 ، صص 164 -165 .)
18. موفقیت و دست یابی هر ساله دانش آموزان ایرانی به مقامات جهانی در المپیادهای علمی در رشته های گوناگونی از جمله فیزیک، ریاضی، شیمی و رایانه در رقابت با کشورهای پیشرفته علمی، یکی دیگر از شواهد رشد و توسعه علمی کشور در سال های پس از انقلاب است. ما در این مسابقات با کشورهای بزرگ و صنعتی دنیا رقابت می کنیم. برای نمونه، در المپیاد سال 1380 در فیزیک مقام پنجم، در ریاضی مقام هفدهم، در زیست شناسی مقام ششم، در شیمی مقام دوم و در رایانه مقام یازدهم را به خود اختصاص داده و در مجموع، 5مدال طلا، 9مدال نقره و 9مدال برنز کسب نمودیم. در المپیاد سال 1381هم در فیزیک مقام دوم، ریاضی مقام یازدهم، زیست شناسی مقام ششم، شیمی مقام هفتم و در رایانه مقام هفتم را احراز و در مجموع، 7مدال طلا، 10مدال نقره و 6مدال برنز را به خود اختصاص دادیم. همچنین در المپیاد فیزیک سال 1382نفر اول و دوم جهان در بخش نظری و همچنین نفر سوم جهان در مجموع امتیازات از جمهوری اسلامی ایران بودند و در مسابقه روبوت های امدادگر سال 2002در بین 12تیم از مراکز علمی معتبر جهان، به مقام اول دست یافتیم.24
19. طی دهه اخیر، مرکز فرهنگی سازمان ملل (یونسکو) چندین بار ایران را به عنوان یکی از موفق ترین کشورهای جهان در مبارزه با بی سوادی معرفی کرده است.
20. رشد کمّی دانشجویان کشور یکی دیگر از شاخص های توسعه علمی در سال های پس از انقلاب می باشد. در حالی که تعداد دانشجویان دانشگاه های کشور پیش از انقلاب از مرز 150هزار نفر تجاوز نمی کرد، امروزه این تعداد به قریب یک میلیون و هشتصد هزار نفر بالغ شده است و در خصوص رشد کیفی دانشگاه ها نیز باید یادآور شد در حالی که در سال تحصیلی 1359 ـ1358 تعداد دانشجویان دوره های دکتری 452 نفر بودند، این عدد در سال تحصیلی 1381ـ1380 به بیش از 12هزار نفر بالغ شده است. به عبارت دیگر، میزان رشد دانشجویان مقطع دکتری در این دوره 26/5 برابر بوده است.25
21. بر اساس گزارشISI (مؤسسه بین المللی اطلاعات علمی) تعداد مقالات علمی چاپ شده محققان ایرانی در مجلات معتبر بین المللی در طول 10سال اخیر (از سال 2003ـ1993م) 600 درصد (یعنی 6برابر) رشد داشته که این میزان 3برابر متوسط رشد جهانی در این دوره بوده است.26
22. همچنین در خصوص رشد سطح تخصص در کشور باید اشاره نمود کشوری که در سال 1356با 33میلیون جمعیت، نیازمند ورود پزشک از خارج (از کشورهایی همچون هند، بنگلادش و پاکستان) بود، اکنون با جمعیتی بیش از دو برابر، پزشک مازاد دارد و خود به دیگر کشورها پزشک صادر می کند. دستاوردهای بزرگ علمی در برخی دانش های نوین، همانند «سلول های بنیادین» ایران را در سطح مترقّی ترین کشورها در این زمینه قرار داده است.
23. مؤلّفه مهم دیگر در ارزیابی قدرت کشورها، فنّاوری پیشرفته است. خوشبختانه نظام جمهوری اسلامی ایران علی رغم تمامی موانع و محدودیت ها، در این زمینه نیز دارای توانمندی قابل ملاحظه ای است. در بخش مهندسی ژنتیک ، سلولهای بنیادی ، فنّاوری اطلاعات (I.T) و در بخش فنّاوری اطلاعات و ارتباطات(I.C.T) به ویژه در زمینه نرم افزار رایانه، ظرفیت لازم برای پیشرفت داریم و اگر در این بخش درست برنامه ریزی شود و همّت لازم گماشته شود، می توانیم در ردیف کشورهای پیشرفته جهان در زمینه فنّاوری اطلاعات باشیم.
در بخش فنّاوری مهم و قابل ملاحظه هسته ای، با توجه به اینکه ایران دارای معادن غنی اورانیوم است، توانست با تکیه بر دانش بومی جوانان کشورمان به فنّاوری غنی سازی اورانیوم در زمینه های صلح آمیز دست یابد و این امر نشان داد که جمهوری اسلامی ایران می تواند جایگاه مناسبی از لحاظ فنّاوری در جهان داشته باشد. (مروری بر دستاوردهای اقتصادی انقلاب اسلامی، علیرضا محمدی، ش 89، ص 111)
در ادامه جهت آشنایی بیشتر با پیامدهای فرهنگی انقلاب اسلامی بخشهایی از مقاله « انقلاب اسلامی و انتظار فرج ، علیرضا محمدی ، نشریه الکترونیکی پرسمان» ارائه می گردد :
انقلاب اسلامی و زمینه سازی برای ظهور
یکی از مهمترین اقداماتی که تأثیر بسزایی در زمینه سازی برای ظهور امام زمان (عج) و فراهم نمودن شرایط و بسترهای فکری و فرهنگی و اجتماعی لازم داشته ، انقلاب اسلامی ملّت ایران به رهبری بزرگ مردی از سلالة پیامبر (صلّی الله علیه و آله) می باشد. بررسی و مطالعه روایات معصومین (ع) ، اهداف و دستاوردهای انقلاب اسلامی ، مبین این حقیقت است که این انقلاب، همان حرکت آگاهی بخش و زمینه ساز قیام حضرت مهدی ) عج ( است:
یکم . روایات
روایات متعددی درباره آخر الزمان و علائم ظهور که اشاره دارد پیش از قیام و ظهور مقدس حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه، در ایران حکومت شیعی و مورد تأیید امام تشکیل می شود و در دنیای پر از ظلم و جور آن زمان، مردم را به حق و عدالت دعوت می کنند.[1] در ادامه به چند نمونه از این روایات که به صورت مشترک در کتب روایی مهم و معتبر شیعه و اهل سنت وجود دارد ، اشاره می نماییم :
1 . پیامبر گرامی اسلام (ص) در حدیثی می فرماید : « یخرج ناس من المشرق ، فیوطئون للمهدی ؛ گروهی از مشرق خروج خواهند کرد که خود را برای حضرت مهدی علیه السلام آماده می سازند » [2] همچنین امام باقر (ع) می فرماید : « کأنی بقوم قد خرجوا بالمشرق یطلبون الحق فلا یعطونه ، ثم یطلبونه فلا یعطونه ، فإذا رأوا ذلک وضعوا سیوفهم علی عواتقهم ، فیعطون ما سألوه فلا یقبلونه حتی یقوموا ، ولا یدفعونها إلا إلی صاحبکم . قتلاهم شهداء ؛ گویا می بینم گروهی از مشرق قیام کرده وحق را مطالبه می نمایند وبه آنها نمی دهند . دو باره آنرا مطالبه کرده وبه آنها داده نمی شود وزمانی که می بینند با آنان چنین رفتار می شود شمشیرهای خود را بر دوش گرفته آماده مبارزه میشوند آنگاه حق را به آنها داده ، ولی دیگر قبول نکرده وقیام می نمایند . وشمشیرهای خود را جز به صاحب شما ( حضرت صاحب الزمان علیه السلام ) تحویل نخواهند داد ، کشته های آنان شهید می باشند.»[3] با توجه به لحن اخبار و متون قدیم چنین اثبات می شود که مشرق به ایران امروزی گفته می شود. همچنین در روایات دیگر تصریح شده است که چنین مردمی اهل خراسان، یا قم یا طالقان می باشد. و همه اینها به ایران امروزی اشاره دارد، البته با ذکر نام مهمترین مناطق آباد و شهرهای متمدن ایران آن روز.[4]2. در جلد بیستم شرح نهج البلاغه آمده است که یک روز امیرالمؤمنین(ع) مشغول ایراد خطبه بودند و اطراف آن حضرت ایرانی ها نشسته بودند. در این هنگام اشعث بن قیس فریاد زد که: «یا علی این سرخ رویان(ایرانیها)[5] را چرا اطراف خودت جمع کرده ای؟! این ها به ما فخر می فروشند و بر ما فخرمی کنند .»امام علی (ع) در پاسخ فرمودند: «شما گمان کردید که من به واسطه این حرف ها این جوانان سرخپوست را از اطراف خودم رها و آنها را جواب می کنم؟ هرگز! اگر این عمل را انجام بدهم از جاهلان خواهم بود. این ها دین خدا و اسلام را یاری خواهند کردند. بدانید و آگاه باشید ای اعراب که اگر شما شمشیر زدید و آن ها را با اسلام آشنا کردید اما زمانی می آید که آن ها شمشیر می زنند و گردن های شما را برای بازگشت به اسلام و قرآن نرم می کنند و آن قبل از ظهور حضرت مهدی خواهد بود.»[6]
3 . در حدیثی امام موسی کاظم علیه السلام می فرماید : «رجل من اهل قم یدعوا الناس الی الحق، یجتمع معه قوم کزبرالحدید، لا تزلهم الریاح العواصف، و لا یملون من الحرب، و لا یجبنون، و علی الله یتوکلون، و العاقبه للمتقین ؛ مردی از اهل قم، مردم را به حق دعوت می کند. گروهی از مردم با او گرد می آیند که همانند تکه های آهن مستحکم اند. بادهای سخت آن ها را نمی لرزاند، و از جنگ و مبارزه به ستوه نمی آیند، و از دشمن نمی هراسند، و بر خدا توکل می کنند، و عاقبت با متقین است.»[7]
4 . از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند : « به زودی کوفه از مؤمنان خالی می شود …پس از آن علم در شهر دیگری که به آن قم گفته می شود، ظاهر می شود و معدن فضل و علم می گردد، به طوری که در روی زمین کسی که مستضعف در دین باشد و یا دین را نفهمد، باقی نمی ماند؛ حتی زن هایی که در حجله ها و پشت پرده ها هستند؛ و این زمان ظهور قائم ما خواهد بود و خدا قم و اهل آن را جانشینان حضرت حجت قرار می دهد و اگر چنین نباشد زمین اهل خود را فرومی برد و در زمین حجتی باقی نمی ماند و علم از آنجا به سایر کشورها و شهرها در شرق و غرب سرازیر می شود و حجت خدا بر مردم کامل می شود، به طوری که کسی در زمین نمی ماند که دین و علم به او نرسیده باشد، پس از آن حضرت قائم (عج) ظهور می کند.»[8]
همان گونه که از نص احادیث فوق و روایاتی متعدد روشن است ؛ اولاً ؛ ظهور امام مهدی (عج) نیازمند زمینه سازی و فراهم آوردن شرایط و بسترهای لازم است . شهید مطهری در این زمینه می نویسد : « در روایات اسلامی سخن از گروهی زبده است که به محض ظهور امام، به آن حضرت ملحق می شوند. بدیهی است که این گروه یکباره خلق نمی شوند و به قول معروف، از پای بوته هیزم سبز نمی شوند. معلوم می شود در عین اشاعه و رواج ظلم و فساد، زمینه هایی عالی وجود دارد که چنین گروه زبده را پرورش می دهد. »[9] ثانیاً ؛ قیام کنندگان این حرکت اسلامی و مردمی ، گروهی از شیعیان اهل بیت هستند و رهبر آنان که با تشکیل حکومت ، زمینه را برای قیام قائم آل محمد فراهم می کند، مردی از اهل بیت و از شهر قم است. مجموعه این صفات به خوبی با نهضت امام خمینی (ره) و ویژگی های آن مطابقت دارد.
دوم . انقلاب مهدوی (عج) و انقلاب اسلامی
صرف نظر از روایات ، مقایسه اهداف و آرمان های درخشان انقلاب اسلامی خصوصاً در زمینه های فکری و فرهنگی و مطابقت و تناسب آن با شرایط ظهور و هدف های انقلاب جهانی امام مهدی (عج) ، اثبات کننده نقش ممتاز انقلاب اسلامی در زمینه سازی و فراهم نمودن زمینه ها و بسترهای ظهور و انقلاب بزرگ مهدوی می باشد :
الف . اهداف انقلاب مهدوی (عج)
در قرآن کریم و احادیث شریفه ای که مورد اتفاق همه مسلمانان است هدف های عمده ای برای انقلاب بزرگ مهدوی بیان شده است از قبیل ؛ برتری وغلبه اسلام بر همه ادیان و آشکار شدن خورشید اسلام ، پیروی از دین حق ، پایان دادن به ستم و جور و برپا کردن حکومت عدل اسلامی در سراسر جهان ، نابود کردن شرک و پاک نمودن زمین از آن به طور کامل و نشر توحید وعبادت برای خداوند ، واگذاری حاکمیت زمین به بندگان شایسته خدا و کسانی که در زمین به جهت وابستگی خود به دین توحیدی، ضعیف نگه داشته شده اند.[10]
ب . آرمان های انقلاب اسلامی
بررسی اهداف انقلاب اسلامی و قیام حضرت امام (ره) ، مبین این واقعیت است که این اهداف در راستای زمینه سازی و تحقق اهداف انقلاب جهانی امام مهدی (عج) ، شکل گرفته و تعقیب می شود ؛
انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 ، نه تنها انقلابی سیاسی برای ساقط کردن و فروپاشی رژیم پهلوی، که بمنظور استقرار نظام سیاسی اسلام و تحقق آموزه های متعالی اسلام در عرصه های مختلف و بنا نهادن ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نوین در چارچوب ارزشها و احکام اسلامی بر پایه توحید ، وحی الهی ، معاد و عدل و امامت ورهبری شکل گرفت.[11] مهمترین عناوین برجسته و اساسی این اهداف و آرمان ها عبارت است از:
1. ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی براساس ایمان و تقوا و مبارزه با کلیه مظاهر فساد وتباهی.
2 . استقرار عدالت به معنی گسترده و عمیق آن در عرصههای اقتصادی، سیاسی، قضایی، و …
3 . پرورش عقلی و فکری افراد جامعه و رشد علمی در همه ابعاد مورد نیاز.
4. تربیت و رشد معنوی و ریشهدار شدن ارزشهای اخلاقی و انسانی در افراد جامعه
. 5 . آبادانی و پیشرفت اقتصادی برای تأمین رفاه عمومی و ریشهکن شدن فقر و محرومیت.
6 . احیاء و اجرای حدود و مقررات الهی برای زمینهسازی حیات معنوی و فضای مناسب تعالی انسان.
7 . گسترش اندیشه توحیدی و الهی در سطح جهان بمنظور آشنایی جهانیان با اندیشهها و ارزشهای متعالی اسلام.
8 . مبارزه با مظاهر فساد و تباهی و فراهم آوردن زمینههای مادی و معنوی سعادت دنیوی و اخروی افراد جامعه. 9
. نفی هرگونه ستمگری و ستمکشی و سلطه گری و سلطه پذیری.
10 . دفاع از حقوق مسلمانان و مستضعفان جهان و تلاش برای برقراری صلح ، عدالت و امنیت جهانی . [12] این اهداف و آرمانها که به عنوان اصول و وظایف اساسی دولت جمهوری اسلامی ایران در قانون اساسی بیانشده ، ترسیم کننده جهت گیری اساسی و خط و مشی های اجرایی نظام اسلامی در سطح داخلی و بین المللی به منظور زمینه سازی برای حکومت جهانی حضرت مهدی (عج)می باشد .
چنانکه حضرت امام (ره) با وقوف بر رسالت خطیر و الهی خود، غایت قُصوای انقلاب اسلامی و هدف نهایی آن را امری فراتر از تغییر حکومت و مسائل اقتصادی ؛ یعنی زمینهسازی انقلاب جهانی اسلام و فراهم آوردن مقدمات ظهور منجی عالم بشریت حضرت ولیعصر (عج) میدانستند، و براساس همین اعتقاد، به هدایت و رهبری انقلاب اسلامی و تحولات توفندة ناشی از آن پرداختند.[13] حضرت امام(ره) سالها پیش از پیروزی انقلاب در جهت آگاه نمودن کامل یاران خود به اهداف بلند انقلاب اسلامی و افزایش سطح آمادگی آنان، به توضیح مراحل مورد نظر به پیشروی پرداخته و تصریح نمودند: « برپایی حکومت اسلامی در ایران و احیای مجدد اسلام در کشورهای اسلامی تنها بخشی از آرمانهای مقدس و موردنظر میباشند، و زمینهسازی ظهور حضرت ولیالله الاعظم، ارواحنا فداه، هدف بلند و نهایی انقلاب اسلامی است. »1 و بر همین مبنا ، آن روح خدا ، امت خداجوی خویش و فرزندان شهیدان گرانقدر انقلاب را به این نکته مهم متذکر می نمایند:
« به جمهوری اسلامی که ثمره خون پدرانتان است تا پای جان وفادار بمانید و با آمادگی خود و صدور انقلاب اسلامی و ابلاغ پیام شهیدان زمینه را برای قیام منجی عالم و خاتمالاوصیاء، مفخرالاولیاء، حضرت بقیةالله، روحیفداه، فراهم سازید.» 2 ایشان در ماه های آخر عمر پر برکت خویش نیز به مناسبت ولادت مهدى منتظر (عج) مى فرمایند: « مسئولان ما باید بدانند که انقلاب ما محدود به ایران نیست، انقلاب مردم ایران نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمدارى حضرت حجت (ارواحنا فداه) است که خداوند بر همه مسلمانان و جهانیان منت نهاد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار داد… باید دولت جمهورى اسلامى تمامى سعى و توان خود را در اداره هر چه بهتر مردم بنماید، ولى این به آن معنا نیست که آنها را از اهداف عظیم انقلاب که ایجاد حکومت جهانى اسلام است منصرف کند.»[14]
سوم . دستاوردهای انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامی ایران نقطه عطفی در جریان مهدویت است که با تأثیرات جهانی خویش ، نقشی مهم در زمینه سازی برای ظهور و انقلاب مهدوی(عج) ایفا می نماید :
1 . رویکرد به معنویت، احیا دین و دینگرایی
رشدسریع تفکرات الحادی ، خدا گریزی و انسان محوری وگرایش برخی کشورهای جهان به نظام فکری – سیاسی سکولار، بسیاری از صاحبنظران را به این باور رساند که انزوا و اضمحلال کامل، سرنوشت محتوم ادیان الهی است . اما موفقیت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) نه تنها توانست گفتمان دینی در ایران را تغییر دهد، بلکه شرایط جدیدی را به وجود آورده که حاکی از ورود جهان به دوره ای متفاوت از ادوار گذشته وعصری با ویژگیهای ممتاز دینی ومعنوی است. از دیدگاه بسیاری از تحلیلگران تجدید حیات معنوی و دینی بشر با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران آغاز شده است و به این لحاظ دهة شصت را باید اولین دهة از این تجدید عهد محسوب داشت که خیزش عظیمی را برای تفکرات دینی در تمام ادیان بوجود آورده است.
آخرین آمارها در مورد احیای تفکر دینی که در سال 1990م صورت پذیرفته نشان می دهد که تقریباً 70% مردم اروپا احساس دینداری می کنند. در تمام ادیان از هندوئیسم گرفته تا بودایسم و انواع فرقههای مسیحیت همه از یک نوع بازگشت به تفکر دینی خبر می دهند . شخصیت الهی و پیامهای معنوی حضرت امام (ره) بسیاری از پیروان سایر ادیان و مذاهب را به شدت تحت تأثیر خود قرار داد تا آن جا که در نظر برخی از تحلیل گران و متفرکان مسیحی«اومسیح معاصر بود ودقیقا اشعة صلابت و سازش ناپذیری عیسی بن مریم –علیه السلام – بود».[15] از دیدگاه هفته نامه آبزرور ، «امام خمینی مردی هم پای پیامبران کهن است که دنیا را به پیروی از اصول دینی دعوت کرد. پیام وی برای مردم جهان خلوص عقیده و پیروی از سادگی در مقابل پیچیدگی و آلودگی های غرب بود، و این رمز موفقیت وی و احساس افتخار پیروان اوست.»[16] از دیدگاه شبکه تلویزیونی بیبیسی نیز: «آنچه در ایران در سال 1979 رخ داد نه تنها برای ایرانیان بلکه برای تمام ادیان جهانی نقطه عطفی بود نقطه عطفی که از بازگشت میلیون ها نفر در سراسر دینا به اصولگرایی مذهبی خبر میدهد» به گفته این شبکه «در سراسر جهان پیروان دیگر ادیان مانند مسیحیت یهودیت و هندو نیز به اصول گرایی مذهبی روی آوردند؛ حتی در ترکیه نیز که هفتاد سال قبل با مذهب وارد جنگ شده بود روند بازگشت به اصول اسلامی سرعت گرفته است»[17] و به تعبیر اندیشمند پسامدرن فرانسوی، میشل فوکو، «امام خمینی (ره) منادی معنویت و روحی جدید برای جهان بی روح در عصر حاضر گردید» [18].
2 . جمع معنویت و حاکمیت
در قرون جدید و تا پیش از انقلاب اسلامی ایران ، در شرق و غرب جهان امکان جمع معنویت و حاکمیت یک معما، افسانه و محال بود. برنارد واندویل، از نخستین تئوریسینهای جریان مدرنیزم غرب ، می گوید : « اخلاق از حاکمیت جداست و این دو مقوله هیچ سازگاری با هم ندارند. و با آنچه که در اخلاق به عنوان فضیلت اخلاقی نام برده میشود نمی توان جامعه و حکومت را اداره کرد. » وی تصریح می کند که اگر بنا باشد همه انسان ها اهل زهد، توکل، ایثار و شجاعت باشند، دیگر نمی توان نظام اجتماعی بنا نمود و حکومت تشکیل داد. فلسفه سیاسی مدرن نیز مبتنی بر همین مفروضات شکل گرفته و دنیا را تحت سیطره شوم خویش قرار داد[19]. اما انقلاب اسلامی این معادله را در دنیا به هم زد و با طرح حیات معنوی و باطنی برای بشریت، و ارائه مدل دقیق و کارآمد حکومت اسلامی در پاسخگویی به نیازهای همه جانبه انسان، عملاً حیات تک ساحتی و تک بعدی غرب را به چالش کشید . از این رو امروزه نه تنها دیگر سکولاریسم به عنوان نظریه مطلوب نیست بلکه رویکردی گسترده نسبت به دخالت دین در سیاست ، در جهان شکل گرفته و بسیاری از سرزمین های اسلامی به دنبال تشکیل حکومت اسلامی می باشند این خود زمینه ساز انقلاب جهانی مهدی است .
3 . رویارویی با ایدوئولوژی های حاکم
اثرات عمیق انقلاب اسلامی تنها در بعد نظری و فکری، محدود نگردید بلکه؛ در بعد عملی حتی مؤثرتر هم می باشد و توانسته معادلات موجود در نظام بین الملل را دگرگون ساخته و اعمال و رفتار و روابط موجود این سیستم های بین المللی و مقتضیات حاکم بر نظام بین الملل را به چالش کشاند. تایمز لندن در توصیف حضرت امام(ره) مینویسد: « امام خمینی مردی بود که تودهها را با کلام خود مسحور کرد، وی به زبان مردم عادی سخن میگفت و به طرفدارای فقیر ومحروم خود اعتماد به نفس میبخشید، این احساس آنها را قادر ساخت تاهر کسی را که سر راهشان بایستد از بین ببرند وی به مردم نشان داد که حتی میتوان در برابر قدرتهایی مثل آمریکا ایستاد و نهراسید.» [20] انقلاب اسلامی توانست جسارت و شهادت انتقاد کردن در برابر قدرت ها را به دیگر رهبران جهان و دیگر کشورها انتقال دهد و عملکرد نظام بین المللی را زیر سؤال برند؛ « اسلام ابر قدرتها را به خاک مذلت مینشاند، اسلام موانع بزرگ داخل و خارج محدوده خود را یکی پس از دیگری برطرف و سنگرهای کلیدی جهان را فتح خواهد کرد.»[21]
4 . جنبش های اسلامی و رهایی بخش معاصر
حیات جنبش های اسلامی معاصر مدیون انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام(ره) می باشند ؛ زیرا قیام و انقلاب حضرت امام(ره) به اسلام و مسلمانان حیاتی تازه بخشید، آنها را از عزلت و حقارت نجات داد، بر ناتوانی مارکسیسم، لیبرالیسم و ناسیونالیسم در اداره و هدایت مسلمانان مهر تایید زد و اسلام را به عنوان تنها راه حل برای زندگی سیاسی مسلمین مطرح ساخت.[22] مقام معظم رهبری در این باره فرمود: «علی رغم گذشت بیش از یک صدوپنجاه سال از برنامه ریزی مدرن و همه جانبه علیه اسلام،امروز در سراسر دنیا یک حرکت عظیم اسلامی به وجود آمده است که به موجب آن ، اسلام در آفریقا،آسیا و حتی در قلب اروپا، حیات جدیدی را بازیافته و مسلمانان به شخصیت و هویت واقعی خود پی برده اند.»[23] انقلاب اسلامی از یک سو سبب روی آوردن مردم جهان به دین، رشد گرایش های معنوی و تضعیف اندیشه های مادی گرایانه شد و از سوی دیگر، به الگوی مبارزه ی مردم ستم دیده در مناطق گوناگون جهان تبدیل گشت. برای مثال، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، «الهیات رهایی بخش» به معنای پناه بردن مردم به کلیسا برای رهایی از مشکلات اجتماعی و سیاسی، در امریکای لاتین رشد کرد و شمار انجمن های مسیحی سیاسی، افزایش چشم گیری یافت. [24] نهضت امام (ره) توانست به یک الگوی عملیاتی موفق برای سایر ملل تبدیل شود و لذا شاهد آن هستیم که متأثر از ایران بسیاری از مظلومان در سایر کشورها اقدامات رهایی بخش خود را تشدید می نمایند.
5 . نقش مؤثر طرح گفتمان در سطح جهانی
حضرت امام (ره) پیام دهنده همزیستی میان ادیان مختلف الهی می باشند از این رو از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز تاکنون جلسات بحث و گفتمان با اندیشمندان ادیان بزرگ بخصوص متفکران مسیحی تشکیل شده است. اینگونه گفت وگوها که با هدف همزیستی مسالمت آمیز، شناخت واقعی ادیان، فرهنگ ها و تمدن ها، احترام متقابل صاحبان ادیان، استقرار عدالت و صلح جهانی، گسترش معنویت و ارزش های دینی و اخلاقی در سراسر دنیا صورت می گیرد، نقش مثبت و تأثیر فراوانی در زمینه سازی برای ظهور امام مهدی (عج) برجای نهاده است.[25]
6 . به وجود آوردن حالت انتظار براى ظهور مهدى موعود (عج)
انقلاب اسلامی ایران با استمرار و گسترش حاکمیت دین و تفسیر صحیح انتظار ظهور امام زمان(عج) و معرفی معیارهای منتظران حقیقی در فرهنگ شیعه، غبار بدعت و تحریف را از انتظار ظهور و آمادگی برای حکومت جهانی مصلح کل زدود و نسل انقلاب را به تلاش و پویایی در تهیه مقدمات ظهور مهدی موعود(عج) و فراگیر شدن حکومت اسلامی در جهان فرا خواند . از نظر امام خمینی (ره)، انتظار زمانی مفهوم واقعی و اساسی خود را پیدا می کند که با امید به قدرت یافتن اسلام معنا شود:«انتظار فرج، انتظار قدرت اسلام است و باید کوشش کنیم تا قدرت اسلام در عالم تحقق پیدا کند و مقدمات ظهور، ان شاءالله، تهیه شود».[26]
7 . سایر پیامدها
علاوه بر موارد فوق ، الگو دهی درکسب استقلال در جنبه های مختلف با تمسک به اسلام و ایجاد احساس غرور و افتخار و برانگیختن روح همبستگی اسلامی ، برانگیختن روح فداکاری و جهاد شهادت طلبانه با الهام از نهضت امام حسین (ع) در مبارزه با استبداد داخلی و استکبار جهانی ، گسترش احساس مظلومیت حق ، عمومی کردن عرفان اصیل توحیدی ، عرضه کردن اسلام ناب محمدی ، و شناساندن خط امامت معصوم که حافظ اسلام اصیل و نمایانگر راه اهل بیت (ع) است، همه تأثیرات بسیار زیادی در زمینه سازی انقلاب بزرگ مهدوی دارد.[27]
چهارم . به سوی ظهور
با توجه به تحولات به وجود آمده بعد از انقلاب اسلامی ، بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که جهان معاصر آبستن وقایع و حوادثی بس عظیم و خیره کننده بوده و عصر نوینی که انقلاب اسلامی با رهبری امام خمینی(ره) آغازگر آن بود در حقیقت « ظهور صغرای» حضرت مهدی (عج) و مقدمهای بر «ظهور کبرای» آن مصلح بزرگ جهان میباشد. انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) هویت مصلح بزرگ را به جهان معرفی می کند و آثار این امر را در زیادشدن پرسش ها در میان مسلمانان و غیر مسلمانان از هویت مهدی منتظر (عج) و تلاش برای شناختن و انتظار ظهور او بعد از دیدن دستاوردهای انقلاب نائبش به خوبی قابل مشاهده است . بنابراین از وظایف و مسؤولیت های ما است که از این انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی پاسداری نموده و در ترویج و کارآمدی هرچه بیشتر آن بکوشیم، اهداف آن را زنده و در راه تحقّق آنها تلاش کنیم. تا ان شاء الله، با آشنایی هر چه بیشتر جهان با فرهنگ اصیل اسلام و اهل بیت (ع) زمینة ظهور حضرت قائم (عج) را فراهم آوریم.
(منبع : http://www.porseman.org/showarticle.aspx?id=426)
[3] – البحار الانوار ، ج 2 ص 243 ب 25 ح 116 . [4] – ر.ک : تفصیلات مصادر کتاب معجم احادیث امام مهدى، جلد 1، ص 387.
[5] – ایرانیها چون اغلب سفیدپوست هستند مایل به قرمزى و اعراب گندمگون هستند مایل به سیاهى، از این رو از ایرانی ها تعبیر به سرخپوست مى کردند.
[6] – شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج20، ص 284؛ جهت آشنایی بیشتر ر.ک : فردوس الاخبار، ج5، ص366 ؛ امام مهدى(ع) و ایرانیان ، آیت اللَّه ناصرى ، پایگاه موعود.
[7] – بحار الانوار ، محمد باقر مجلسی ، ج60 ، ص 216 ؛ سفینة البحار، ص 446.
[8] – بحارالانوار ج 60 ص 213، سفینة البحار، ج 2، ص 455. منتخب الاثر ص 443.
[9] – ر.ک: مرتضی مطهری، قیام انقلاب مهدی(عج)، صص 54، 55، 56، 57 و 58. [10] – نهضت امام خمینی زمینه ساز ظهور دولت حضرت مهدی(عج) ، عرفان محمود، مترجم: حجة الاسلام رحمت الله خالقی ، مجله الحیاة الطیبة، سال اول، ش صفر، رمضان 1418 .
[11] – انقلاب و ارزشها، علی ذوعلم، تهران : پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1379.
[12] – جرعه جاری (مجموعه مقالات)، علی ذوعلم ، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1377.
[13] – عصر امام خمینی(ره)، میر احمدرضا حاجتی، قم : بوستان کتاب، 1381 .
[14] – صحیفه نور، ج 21، ص 107- 108، چاپ اول.
[15] – روبین وود زورث، زیباترین تجربه من ، ترجمه خدیجه مصطفوی ، ص 38 .
[16] – هفته نامه آبزرور، چاپ لندن.
[17] – شبکه اول تلویزیون بیبیسی انگلیس.
[18] – میشل فوکو، انقلاب ایران روح جهان بی روح،
[19] – انقلاب اسلامی در مصاف با قرن جدید ، حسن رحیم پور ، باشگاه اندیشه 20/4/1384.
[20] – مصاحبه پروفسور حمید مولانا ، فصلنامه حضور ، ش 29 غ پاییز 1378 .
[21] – صحیفه نور، ، ج20، ص32 .
[22] – جمیله کدیور، رویارویى انقلاب اسلامى و آمریکا، اطلاعات، تهران، 1372، ص 100 و 114.
[23] – کیهان، 22/9/1369، ص 12.
[24] – براى آگاهى بیشتر ر.ک: فیدل کاسترو و مذهب، گفتوگوى فیدل کاسترو با کشیش فرى بتو، برگردان: حسن پستا و سیروس طاهباز، تهران، نشر همبستگى، چ اول، 1367; کلیساى شورشى، کامیلو تورس، برگردان: جواد یوسفیان، تهران: نشر نى، 1368.
[25] – روح خدا در غرب ، علیرضا محمدی ، ماهنامه پرسمان ، شماره 45 ، خرداد 1385 .
[26] – صحیفه نور، ج 20، ص 196.
[27] – ر. ک : نهضت امام خمینی زمینه ساز ظهور دولت حضرت مهدی(عج) ، عرفان محمود، مترجم: حجة الاسلام رحمت الله خالقی ، مجله الحیاة الطیبة، سال اول، ش صفر، رمضان 1418 .