چرا آزادي پسران از دختران بيشتر است؟

نگاه به طبيعت مادي، ما را به اين حقيقت آشنا مي كند كه همه موجودات هستي در گونه اي از محدوديت به سر مي برند و انسان نيز همچون ديگر موجودات با مجموعه اي از محدوديت ها مواجه است، برخي از اين محدوديت ها گونه اي از مصونيت است مانند حجاب، تقوا، عفاف، دستور پزشك بر محدوديت غذايي، محدوديت در سرعت خودروها و… نخستين كسي كه انسان را محدود مي كند خود اوست، چرا كه مي خواهد با آرامش و سلامت زندگي كندلذا براي خود و خانواده اش محدوديت هايي قايل است تا دچار مشكلات فردي و اجتماعي نشود.[1]آزادي چيست؟
آزادي مفهومي انتزاعي است و تعريف روشني از آن وجود ندارد و همين امر موجب اختلاف نظر، سوء تفاهم در حد و مرز و ارتباط آن با دين شده است.[2] در انديشه ديني، آزادي موهبتي الهي و شرط تعالي، ترقي و تكامل مادي و معنوي انسان است. اما بهرحال از طريق توجه به مصاديق آزادي و اقسام آن مي توان به مفهومي نسبتاً قابل قبول دست يافت.
اقسام آزادي
به طور اجمال آزادي به چند قسم تقسيم شده است. 1. آزادي تكويني، در ميان موجودات فقط به انسان اين آزادي داده شده است كه با وجود گرايش هاي گوناگون و مختلف و گاه متضاد، از قدرت گزينش و انتخاب برخوردار است؛ 2. آزادي اخلاقي، كه مراد از آن، رهايي عقل از سيطره غرايز و شهوات است؛ 3. آزادي حقوقي، منظور اين است كه دست اندركاران وضع و اجراي قانون تا چه حد مي توانند آزادي افراد را محدود نمايند و آنان را به رعايت مقررات در روابط اجتماعي موظف كنند و به انجام تعهدات دولت متعهد سازند؛ از اقسام آزادي حقوقي، آزادي سياسي، آزادي عقيده و فكر و آزادي بيان است.
تساوي يا تفاوت دختران و پسران در آزادي
اصل اين است كه در هر يك از اقسام آزادي، دختران و پسران نقش مساوي داشته باشند؛ اما عواملي باعث مي شود كه اين تعادل به درستي انجام نگيرد. آنچه از پرسش شما به نظر مي رسد اين است كه منظور شما از آزادي اين دو قسم از آزادي باشد، نخست آزادي اخلاقي و دوم آزادي بيان؛ با توجه به اين دو قسم عوامل متعددي در جهت دهي به آزادي دخالت دارند كه به برخي از عوامل اشاره مي شود.
علل تفاوت
تعريف آزادي براي شخص پسران و دختران متفاوت است، چون ويژگي هاي فردي شخصيتي و موقعيت هاي اجتماعي و محيطي هر يك متفاوت است، با نگاهي در دستورات دين مي‌بينيم که آزادي در برخي از احكام شرعي براي پسران و دختران به طور جداگانه تعريف شده است مثلاً در نوع پوشش براي پسران پوشيدن روسري و حجاب آزاد گذاشته شده است و براي دختران آزادي در انجام بعضي از تكاليف مانند نماز در ايام خاصي آزاد گذاشته شده است. ولي آنچه در وهله نخست به ذهن هر كسي مي رسد، وجود تفاوت در آزادي بين اين دو قشر است. ما نيز براساس اين ذهنيت در پاسخ به آن دلايلي را ذكر مي كنيم.
الف) آسيب پذيري
يكي از دلايل اين كه پسران در جامعه آزادترند اين است كه دختران آسيب پذيرترند، در جامعه دختران نسبت به پسران با مشكلات و گرفتاري هاي بيشتري مواجه هستند. همين امر نيز مي‌طلبد که محدوديت‌هاي آنان نيز بيشتر باشد تا مصون بمانند. تشبيه دختران به گل نيز تشبيه درستيست زيرا، گلها با باد آرامي نيز دچار التهاب و پريشاني مي شوند و نياز بيشتري به مراقبت و پرستاري باغبان دارند.
ب) نوع نگرش به آزادي
اين نگرش كه قوانين حاكم بر جامعه براي دختران محدودكننده است يكي ديگر از دلايل آزادي پسران است. در حالي كه همانطور كه در ابتدا ذكر شد اين محدوديت همان مصونيت است و مانند دستور پزشك است. براي اين كه سوء تفاهم و نگرش نادرستي اتفاق نيفتد بايد به تفاوت هاي فردي، بين دختران و پسران توجه كرد و براساس تفاوت آنان حقوق و محدودة آزادي آن ها را تعريف کرد؛ زيرا همان طور که مي‌دانيد ويژگي‌هاي شخصيتي، روانشناختي و جنسيتي دختران و پسران متفاوت است و نمي‌توان براي آنان حقوق و آزادي‌هاي يکساني را تعريف کرد، و اگر اين کار صورت گيرد ظلمي در حق آنها شده است، همان طور که اگر معلم به تمامي دانش آموزان نمره يکسان بدهد در حق آنان ظلم کرده است.
ج) در كانون توجه بودن
دليل ديگر بر آزادي بيشتر پسران اين است كه دختران بيشتر در كانون توجه والدين و جامعه هستند معمولاً خانواده ها براي دختران حساب بهتري باز مي كنند از اين رو هر اندازه مهرباني به آنها بيشتر مي شود آزادي آنها نيز محدودتر مي گردد و هرگونه رفتار ناهنجار آنان زير كنترل است.
د) تفاوت در جاذبه
آزادي در برخي از احكام شرعي براي پسران و دختران به طور جداگانه تعريف شده است مثلاً در نوع پوشش براي پسران پوشيدن روسري و حجاب آزاد گذاشته شده است و براي دختران آزادي در انجام بعضي از تكاليف مانند نماز در ايام خاصي آزاد گذاشته شده است. اگر اين قياس را بخواهيم در احكام ديني وارد كنيم دو كتاب متفاوت خواهيم نوشت كه در يكي به بيشتر بودن آزادي دختران و در يكي به بيشتر بودن آزادي پسران بايد بپردازيم.در حالي كه جاذبه پسران با دختران متفاوت است. تنها اشتباه كوچكي صورت گرفته است كه جاذبه را آزادي معنا کرده و خودمان را در حل مسأله گرفتار کرده‌ايم. آلفرد هيچكاك، هنرمند معروف مي گويد: «زنان شرقي تا چند سال پيش به خاطر حجاب و نقاب و روبندي كه به كار مي بردند، خود به خود جذاب مي نمودند و همين مسأله، جاذبه نيرومندي به آنان مي داد. اما با تلاشي كه زنان اين كشورها براي برابري با زنان غربي از خود نشان مي دهند حجاب و پوششي كه ديروز بر زن شرقي كشيده بود از ميان مي رود و همراه آن از جاذبه او هم كاسته مي شود.»[3]و… حرف آخر
در انديشه و بيان و آزادي تكويني كه خدا براي تصميم گيري و انتخاب راه به هر انساني داده است دختران و پسران مساوي هستند، از اين رو مي توانند انتخاب كنند، در وضع قوانين جامعه صاحب رأي و نظر باشند، مدارج بالاي علمي را كسب كنند و…؛ چنان كه تاكنون در بسياري از موارد و مدارج،‌ دختران بهتر از پسران و آزادتر از پسران وارد صحنه شده و موفق بوده اند. البته گمان نداريم كه آزادي اخلاقي به معناي سستي در برابر غرايز نفساني و هواي نفس براي پسران آماده باشد. بلكه پسران نيز از قوانين حاكم در جامعه بايد پيروي كنند. و حرف آخر اين كه وقتي كه ما به متن اسلام مراجعه مي كنيم مي بينيم نتيجه آن چه كه اسلام در مورد دختران مي خواهد، شخصيت است و گران بها بودن. در پرتو همين شخصيت وگران بهايي، عفاف در جامعه مستقر مي شود، روان ها سالم باقي مي مانند، كانون هاي خانوادگي در جامعه سالم مي مانند. گران بها بودن دختران به اين است كه بين آنان و پسران در حدودي كه اسلام مشخص كرده، حريم باشد. در اين تعريف آزادي دختران با آزادي پسران از جهت دين و احكام اسلام متفاوت است و اين تفاوت باعث برتري قشري بر قشر ديگر نيست، بلکه بخاطر تفاوت‌هايي است که اين دو جنس با هم دارند. و شايد اين تشبيه درست باشد که مردان را از سياره مريخ و زنان را از سياره ونوس بدانيم.

پي نوشت ها:
[1] . اكبري، محمود، دختران؛ پندها و هشدارها، با تغيير و تلخيص، انتشارات گلستان ادب، چاپ اول، 1381، ص 100.
[2] . نوروزي، محمدجواد، نظام سياسي اسلام، مركز انتشارات مؤسسه امام خميني، چاپ اول، 1379، ص 38.
[3] . مطهري، مرتضي، مسأله حجاب، ص 56، به نقل از بحران و ها و درمان ها دردوره بلوغ، ص 184.