گریه مانند دیگر چیزها یکی از نعمت های بزرگ الاهی به انسان است. امام (ع) می فرماید: “بکاء العیون و خشیة القلوب من رحمة الله تعالی…”؛ گریه چشم ها و خشیت قلب ها ناشی از رحمت الهی است.[1] چنان که از آموزه های دینی ما بر می آید، گریه دارای آثار و برکات زیادی است که ائمه (ع) نیز چون دیگران از گریه ها در بهترین حالات خود، چه در نماز یا در دل شب ها هنگام راز و نیاز و مناجات با خدای خویش از این فرصت ها استفاده می کردند.
در باره امام موسی بن جعفر (ع) آمده است: آن حضرت همیشه از خشیت خداوند گریه می کرد، تا ریش آن حضرت از اشکش تر شود.[2]
دلایل گریه ائمه
گریه فراوان ائمه (ع) چه در حال نماز و چه در وقت های دیگر، می تواند دلایل فراوانی داشته باشد که در این جا به جهت اختصار به برخی از آنها اشاره می شود:
1. قرب به خداوند: یکی از انگیزه های گریه ائمه (ع) می تواند برای تقرب به خداوند باشد. از امام رضا (ع) روایت شده است: «کان فیما ناجی الله به موسی علیه السلام انه ما تقرب الی المتقربون بمثل البکاء من خشیتی”؛ در آن چیزهایی که خداوند با موسی (ع) مناجات کرد آمده است: تقرب جویندگان به سوی من به چیزی مانند گریه از خوف من، به من نزدیکی پیدا نمی کنند.[3]
2. جلب رحمت برای امت: امام علی (ع) در این باره می فرماید: “و لو ان عبداً بکی فی امةٍ لرحم الله تعالی ذکره تلک الامة لبکاء ذلک العبد”؛ اگر یک بنده در میان امتی گریه کند، خدای متعال همه آنها را برای گریه آن یک نفر مورد رحمت قرار می دهد.[4] همچنین امام صادق (ع) می فرماید: “و لو ان باکیا بکی فی امة لرحموا”؛ اگر در میان مردم یک نفر گریان باشد، همه آنها مورد رحمت قرار می گیرند.[5]
3. جلب محبت خداوند: امام باقر (ع) می فرماید: “یچ قطره ای نزد خداوند متعال محبوب تر از قطره اشکی که در تاریکی شب از ترس خدا بریزد و جز خداوند چیز دیگری در آن منظور نباشد، نیست”.[6]
4. نورانیت قلب: امام علی (ع) فرمود: “البکاء من خشیة الله ینیر القلب …”؛ گریه از ترس خداوند، قلب را روشن می گرداند… .[7]
گریه در هنگام نماز
در روایت آمده است خدای تعالی به حضرت عیسی (ع) فرمود: “یا عیسی! ابک علی نفسک فی الصلاة”؛ ای عیسی! هنگام نماز بر نفست گریه کن.[8] راوی می گوید: از امام صادق (ع) در باره گریه کردن در نماز سؤال کردم، آیا گریه نماز را باطل می کند؟ فرمود: اگر گریه برای یاد بهشت یا جهنم باشد، از بهترین اعمال در نماز است.[9] بنابراین، بهترین عمل هنگام نماز و مناجات با خدا گریه کردن است که ائمه و دیگر اولیای خدا، بدان عامل بوده اند.
برای آگاهی بیشتر در باره انواع گریه و آثار و فواید آن می توانید از مقاله فرهنگ گریه در سایت حوزه نت مراجعه نمایید.
[1] مجلسی، بحار الانوار، ج 90، ص 336، مؤسسه الوفاء، بیروت، 1404ق.
[2] بحار الانوار، ج 90، ص 336.
[3] بحار الانوار، ج 13، ص 349.
[4] بحار الانوار، ج 90، ص 336.
[5] حرعاملی، وسائل الشیعة، ج 11، ص 178.
[6] کلینی، کافی، ج 2، ص 482، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1365ش. “ما من قطرة احب الی الله عز و جل من قطرة دموع فی سواد اللیل مخافة من الله لایراد بها غیره”.
[7] آمدی تمیمی، عبدالواحد، غررالحکم، ج 2، ص 192، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1366ش.
[8]بحار الانوار، ج 14، ص 290.
[9] وسائل الشیعة، ج 4، ص 1251.