زنده ترین و مؤثرترین راه برای شناخت و ایجاد ارتباط قلبی و فکری با ائمه اطهار زیارت است. زیارتنامه ها به ویژه زیارت نامه مأثور(معتبر) مدرسه ای هستند که درس امامت و ولایت می دهند. آثار و برکات اهل بیت را شمارش کرده و راه دوستی و محبت به اهل بیت را تعلیم می دهند. نیز تأثیر زیادی در ایجاد ارتباط نزدیک با امام معصوم و اولیای الهی دارند، به طوری که زائر احساس می کند هیچ کس به انسان نزدیک تر و مهربان تر و داناتر و تواناتر از زیارت شونده نیست.
رفتن آگاهانه به زیارت و خواندن زیارتنامه ها با توجه و حضور قلبی می تواند نقش مؤثری در اصلاح افراد داشته باشند که به اموری اشاره می شود:
1. رفتن به زیارت به معنای بیعت و بستن عهد و پیمان وفاداری به عقاید و افکار و راه و مذهب کسی که مورد زیارت قرار می گیرد است. زیارت آگاهانه سبب تقویت معنویت، تثبیت ایمان و عقیده و تحکیم رابطه با خلفا و اولیای الهی است.
2- امام شناسی:
زیارتنامه ها صحیفة امام شناسی هستند. شخص با رفتن به زیارت اولیای الهی و خواندن زیارتنامه به خود تلقین می کند که الگو و اسوه حقیقی برای دینداری و رسیدن به هدف آفرینش و زندگی سعادت آمیز چه کسانی هستند. برای راهیابی به سعادت و هدایت باید از امام معصوم پیروی کند.
شناخت حق امام یعنی علم به اینکه امام حجّت و برهان الهی برای مردم است. هرچه معرفت بیش تر باشد، نقش اصلاحی خواندن زیارت نامه در افراد بیش تر است.
انسان در راستای خواندن زیارت نامه می یابد که ضمن احترام به مقام والای امامت و ولایت باید در تمام عرصه های معنوی و اجتماعی و اخلاقی و اعتقادی و فرهنگی و سیاسی از امام پیروی کند.
3- نقش دیگری که قرائت زیارت نامه ها دارد، اصلاح اعتقادی است، زیرا خواندن زیارت نامه هاست که دو فرع از فروع دین یعنی: تولّی (اظهار محبّت و ارادت نسبت به ائمه معصومین و محبّان و دوستان اینان) و تبرّی ( دشمنی نست به دشمنان اهل بیت) روشن می شود. این قسمت از زیارت جامعه کبیره که می فرماید: «موال لکم و لأولیائکم و مبغض لأعدائکم.. . »(1) اشاره به همین مطلب دارد.
تولیّ و تبرّی از ارکان اعتقادی هر زیارتنام های است. برای در امان ماندن از آسیب های بریدگی قلبی و روحی از اهل بیت باید این دو را زائر در خود زنده نگه دارد تا خلقیات عملی او آسیب نبیند و به معتقدات او ضرری وارد نشود. بهترین راه برای ایجاد و تثبیت ارتباط روحی خواندن زیاتنامه های اهل بیت است.
4-زیارت زایر را ترغیب و تحریک می کند که با سنّت و سیرة امام معصوم و شیوه زندگی، روابط و معاشرت ها، روش تربیت و… آشنا شود. در زیارتنامه هایی مثل زیارت عاشورا با عباراتی مثل: «اللهمّ اجعل محیای محیا محمد و آل محمد و مماتی ممات محمد و آل محمد» بیان می شود یا در زیارت امیر المؤمنین با عبارت «اللهمّ انّی احیی على ما حیّ علیه مولای امیر المؤمنین علی بن ابی طالب و اموت على ما مات علیه» خواننده را به آشنایی با سیرة بزرگواران و عمل طبق سیره و سنت ایشان دعوت می نماید.
5- طهارت روح انسانی در پرتو زیارت:
همانگونه که طهارت و نظافت از پلیدی های ظاهری از لوازم ضروری و حتمی حیات طبیعی انسان است، طهارت از پلیدی ها و زشتی های باطنی نیز هماهنگ با فطرت و دین است تا انسان همواره خود را از شرور نفس و خبائث سیرت از یک سو و گناه از سوی دیگر تطهیر کند.
ولایت ائمه معصومین عامل پاکی و پاکیزگی است. در زیارت امیر المؤمنین آمده:
«صلى الله على روحک و بدنک طهر طاهر مطهر من طهرٍ طاهرٍ و مطهرٍ»(2) امام طهر و طاهر و مطهر معرفی می شود، زیرا کدورت ها و ویژگی های اخلاقی ـ اعتقادی و رفتاری را شستشو می دهد، همان گونه که آب منشأ حیات و زندگی طبیعی و برطرف کنندة آلودگی هاست.
دور ماندن از اهل بیت بنابر این زیارتنامه و خواندن آن ها افکار و آرمان ها را هم جهت می کند و دلها را همسو می نماید. در زیارت هاست که انسان می فهمد اهل بیت نه تنها معدن علم و حکمت الهی هستند، بلکه جایگاه رحمت الهی هستند که می توانند شفیع ما در درگاه الهی باشند.

پي‌نوشت‌ها:
 

1. مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.
2. مفاتیح الجنان، زیارت مخصوص امیر المؤمنین (ع).
 

منبع:مرکز پاسخگویی به سوالات دینی
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb