خداوند در آيه 49 سوره نجم مي فرمايد:« وَ أَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى»و اوست پروردگار ستاره «شعرا»!
ممكن است در اينجا اين سوال پيش بيايد كه در اين ستاره چه خصوصيتي وجود دارد كه خداوند خود را پروردگار آن معرفي مي كند و چرا ساير ستاره ها را ذكر نمي كند؟
ستاره شعري از درخشنده ترين ستارگان آسمان است كه معمولا به هنگام سحر در كنار صورت فلكى “جوزا” در آسمان ظاهر مى شود و كاملا جلب توجه مى كند. دليل آنكه خداوند در اين آيه خود را به طور خاص پروردگار اين ستاره مي نامد، اين است كه گروهى از مشركان عرب اين ستاره را مى پرستيدند، قرآن مى گويد: چرا شعرى را مى پرستيد؟ آفريدگار و پروردگار آن را بپرستيد. گروهى از عرب مانند قبيله “خزاعه” آن را تقديس و پرستش مى نمودند، و اعتقاد داشتند كه اين ستاره مبدأ موجوداتى در روى زمين است، تاكيد قرآن روى اين مساله براى بيدار ساختن اين گروه، و همانند آنهاست كه مخلوق را با خالق اشتباه كرده، و مربوب را به جاى رب قرار داده اند.
البته اين ستاره خود واجد ويژگي هايي است كه آنرا از ساير ستارگان آسمان متمايز مي كند و اين نكته خود مي تواند دليلي براي ذكر آن در اين آيه باشد. خصوصياتي مانند حرارت و جرم و حجم و درخشندگي آن، كه بيشتر از ساير ستارگان است. اما دليل اصلي براي ذكر آن، همان تقديس و پرستش آن توسط برخي مشركان عرب است، كه قرآن كريم خواسته به مشركان بفهماند همان چيزي را كه خالق و مبدأ موجودات مي دانيد، خود مخلوق و مربوب خداي يگانه است.
ضمنا بايد توجه داشت كه دو ستاره در آسمان است كه به نام” شعرى” ناميده مى شود، كه يكى در سمت “جنوب” ظاهر مى شود، و به همين دليل آن را “شعراى يمانى” مى نامند (زيرا يمن در جنوب جزيره عربستان است) و ديگرى” شعراى شامى” كه در جهت شمال قرار دارد، ولى معروف همان “شعراى يمانى” است. [1]
پي نوشت:
[1] . تفسير نمونه، ناصر مكارم شيرازي، دار الكتب الإسلامية،تهران،1374، ج22، ص: 564-562