چرا سوره هائي نظير اسراء، حديد، صف، اعلي، و تغابن را مسبحات مي گويند؟

«مسبحات» از ماده ي «سبح» است و «سبح» در لغت به معناي حمد، ستايش، تقديس، پاك و منزه دانستن است. [1] اين سوره ها با الفاظ  «سُبحانَ »در آغاز سوره ي اسراء، «سَبَّحَ» در آغاز سوره هاي حديد و حشر و صّف، «يُسَبِّحُ »در آغاز سوره هاي الجمعه و التغابن و «سَبِّحْ» در آغاز سوره ي الأَعلي شروع شده اند و عده اي از مفسران علوم قرآني در تقسيم بندي نام ها و عناوين سوره هاي قرآن بر اين مبنا كه سوره با چه الفاظي آغاز گشته ،تكيه كرده اند. براي مثال; به سوره هائي نظير شعراء، نمل و قصص كه با «طس» آغاز شده اند «طواسين» نام نهاده اند و سوره هائي كه با حمد خدا آغاز شده اند «حامدات» نام نهاده اند. نظير «فاتحه، انعام، كهف، سباء و فاطر» و نام گذاري «مسبحات» بر سوره هاي اسراء،حديد، حشر،صف و… بدين خاطر است كه اين سوره ها با كلمه اي كه از ماده ي «سبح» مي باشد آغاز شده اند.[2] البته ذکر اين نکته نيز لازم است که: تمام اين نامگذاري ها از طرف مفسرين نمي باشد بلکه بعضي همچون «مسبحات» توسط خود پيامبر اعظم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ صورت گرفته است.[3]

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج23.
2. طباطبايي، علامه محمد حسين، ترجمه تفسير الميزان، مترجم، سيد محمد باقر همداني، ج6.
3. قرشي، سيد علي اکبر، تفسير احسن الحديث، ج11.

پي نوشت ها:
[1]. سياح، احمد، فرهنگ بزرگ جامع نوين (فرهنگ سياح)، تهران، انتشارات اسلام،1371، ماده سبح.
[2]. حجتي، سيد محمد باقر، پژوهشي در تاريخ قرآن كريم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1378 هـ ش، ص 105.
[3]. رازي، ابوالفتوح، تفسير روض الجنان و روح الجنان، ج19، ص 1.