سردردها در دوران بارداری ممکن است به تغییرات هورمونی که در بدن شما رخ می دهند، و همچنین خستگی (معمولا در سه ماهه ی اول)، استرس، محرومیت کافئین و کم آبی بدن مرتبط باشند. خوشبختانه، برای اکثر زنان باردار، سردرد در سه ماهه دوم، زمانی که سطح هورمونی شما تمایل به تثبیت شدن دارد و بدن شما بیشتر به هورمون های بارداری عادت می کند، از بین می رود.

اگر سابقه سردرد میگرنی دارید، ممکن است زمانی که متوجه می شوید میگرن شما در حین بارداری در واقع بهبود یافته است، تعجب کنید. تقریبا دو سوم از مبتلایان به میگرن متوجه می شوند زمانی که باردار می شوند میگرن آنها واقعا بهبود می یابد. کمتر از ۵ درصد از زنان با سابقه سردردهای شدید، ادعا می کنند که میگرن آنها در دوران بارداری بدتر شده است و بقیه هیچ تغییری در علائم خود مشاهده نمی کنند.

چه عواملی باعث میگرن می شوند؟

برای زنانی که تا به حال سردرد میگرنی نداشته اند، ممکن است برای اولین بار در دوران بارداری سردردی را تجربه کنند. (سردردهای میگرنی عودکننده معمولا در حدود سه ماهه سوم خود را نشان میدهند.) حدود ۱۵ درصد از زنان اولین سردرد میگرنی را در حین بارداری تجربه می کنند – معمولا در ابتدای هفته ۱۳ بارداری. این میگرن می تواند متوسط یا شدید باشد.

علت دقیق سردرد میگرنی دوران بارداری، به طور کامل مشخص نیست. کارشناسان بر این باورند که تغییرات هورمونی که در بارداری اتفاق می افتد می تواند باعث میگرن شود. علاوه بر این، استرس و کمبود خواب نیز می توانند باعث بروز سردردهای میگرنی شوند. برخی سردردهای میگرنی می توانند چند ساعت طول بکشند. برخی دیگر می توانند یک روز کامل طول بکشند. میگرن ها غیر قابل پیش بینی هستند.

اگر چه نمی توانید هیچ دارویی (به استثنای تیلنول) برای درمان سردرد یا میگرن مصرف کنید، گاهی اوقات می توانید با ماساژ شقیقه ها و دراز کشیدن در یک اتاق تاریک و خنک از سردرد رهایی یابید.

اگر مدت زمان طولانی در جلوی کامپیوتر نشسته اید، بهتر است بلند شوید و استراحتی به خود بدهید. فشار چشم می تواند سردرد را بدتر کند. به خاطر داشته باشید که باید سعی کنید به مدت طولانی با کامپیوتر کار نکنید و مقدار زیادی آب بنوشید. از دست دادن آب نیز می تواند سردرد را افزایش دهد.

بعضی از زنان متوجه می شوند که دوش آب سرد، می تواند اندکی تسکین سریع و موقتی برای میگرن به ارمغان آورد. همچنین پاشیدن آب سرد روی صورت می تواند کمک کند. اگر دچار سردرد تنشی هستید، ممکن است متوجه شوید که دوش یا حمام آب گرم باعث می شود احساس خوبی داشته باشید.

همچنین می توانید داشتن “دفترچه یادداشت سردرد” را در نظر بگیرید که در آن سردرد و میگرن خود را یادداشت می کنید. آنچه که قبل از شروع سردرد خورده اید و آنچه که در هنگام شروع سردرد انجام داده اید را در آن دفترچه یادداشت می کنید. این کار میتواند به شما کمک کند که دقت کنید که چه چیزی باعث سردرد می شود.1

خطرات میگرن در بارداری

میگرن بارداری ممکن است احتمال سکته مغزی، بیماری قلبی، لخته‌شدن خون در رگ‌ها و سایر مشکلات عروقی در حاملگی را افزایش دهد.
 
دلیل اینکه چرا حملات شدید میگرن به سکته مغزی و بیماری عروقی می‌انجامد،‌ روشن نیست. اما ممکن است به دلیل مقاومت بدن این زنان در مقابل فشارهای عروقی باشد که به طور طبیعی در حین بارداری رخ می‌دهد. در حین بارداری کل حجم خون بدن، حجم ضربه‌ای خون تلمبه‌شده از قلب و ضربان قلب بالا می‌رود.
 
زنانی که در حین بارداری دچار میگرن می‌شوند، نسبت به زنان دیگر 15 بار بیشتر دچار سکته مغزی شوند.
 
زنانی که در حین بارداری دچار میگرن می‌شوند، نسبت به زنان دیگر 2 برابر بیشتر دچار حمله قلبی شوند.
 
زنانی که در حین بارداری دچار میگرن می‌شوند، نسبت به زنان دیگر 3 برابر بیشتر دچار لخته خونی و سایر مشکلات عروقی در حین بارداری شوند.
 
زنان دچار میگرن شدید یا مداوم در حین بارداری باید به عوامل خطری مانند: فشار خون بالا،‌ کلسترول بالا، دیابت، سابقه لخته شدن خون،‌ بیماری قلبی و سکته‌های مغزی توجه داشته باشند.

راه های تشخیص

بیمار می تواند بوسیله همان شیوه مورد استفاده برای بیماران غیر باردار ارزیابی شود که معمولا شامل تاریخچه کامل و معاینات اعصاب بوده و بعضی مواقع نیز شامل انجام سی تی اسکن ، MRI و یا تهیه آنسفالوگرام در بیداری و خواب می شود.2

روش های کنترل میگرن در بارداری

از بهترین راه های کنترل میگرن در بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

خواب کافی
دوش آب سرد
کمپرس سرد
انجام تمرینات ورزشی
یوگا
مدیتیشن

توجه داشته باشید که باید از مصرف خودسرانه ایبوپروفن و آسپرین در دوران بارداری پرهیز کنید، شما تنها زمانی می توانید استامینوفن مصرف کنید که پزشک آن را برای شما تجویز کرده باشد. بسیاری از پزشکان معتقدند که مادر باردار نباید بیش از 3000 میلیگرم استامینوفن در طول 24 ساعت مصرف کند. در صورت احساس درد شدید به پزشک مراجعه کنید تا برای شما دارویی تجویز شود. معمولاً پزشک متوکلوپرامید و استامینوفن را با هم تجویز می کند. برخی از مادران برای میگرن خود داروی بوتالبیتال مصرف می کنند که تاثیر زیادی در بهبود میگرن ندارد.

با اینکه بهترین گزینه شما برای درمان سردرد استفاده از روش‌های طبیعی است، اما گاهی پاسخ مناسب را به همراه ندارد. قبل از مصرف هرگونه دارو (حتی داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک) با پزشک خود صحبت کنید. اگر درمان‌هایتان فایده ندارد یا سردردتان بدتر و طولانی تر شده با او تماس بگیرید. این ها گزینه های بی خطر و خطرناک هستند:

بی خطرترین: روش های طبیعی (مثل ماساژ توسط همسر، کمپرس سرد یا گرم، حمام)؛ استامینوفن

قدم بعدی: تجویز داروهای حاوی استامینوفن و یک مخدر یا آرام بخش ضعیف

روش های خطرناک: مسکن هایی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین

برای درمان خانگی میگرن و سردردهای شدید در بارداری چه کنیم؟

اگر نگران مصرف دارو در دوران بارداری هستید، می توانید برای درمان سردرد از چند روش طبیعی استفاده کنید.

با وجود اینکه سردرد برای مادر باردار آزار دهنده است ولی در دوران بارداری به ویژه در سه ماهه اول، امری کاملاً شایع و معمول است. سردرد از علائم افزایش ترشح هورمون ها، افت قند خون، افزایش حجم و گردش خون، استرس، کم خوابی، کم شدن آب بدن مادر است، حتی کاهش یا حذف مصرف کافئین روزانه می تواند باعث سردردهای شدید و بروز میگرن در مادر شود. خوشبختانه مادر باردار می تواند از چند روش طبیعی برای تسکین سردردهای میگرنی خود استفاده کند. درمان سردرد بدون مصرف دارو، موفقیت بزرگ و مهمی برای حفظ سلامت بارداری است. می توانید با رعایت و توجه به نکات زیر علائم میگرن و سردرد خود را کاهش دهید:

در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کنید.

روی پیشانی یا چشمان خود کمپرس سرد قرار دهید.

برای جلوگیری از افت قند خون وعده های غذایی خود را افزایش و حجم آن را کم کنید.

همیشه یک بطری آب همراه خود داشته باشید تا دچار کم آبی نشوید.

اگر علت سردرد فشار عصبی است، برای کاهش استرس در کلاس های یوگای بارداری یا کنترل استرس شرکت کنید.

در صورت امکان روزانه زمان مشخصی را به انجام تمرینات ورزشی سبک اختصاص دهید.

در صورت نیاز می توانید قرص استامینوفن ساده مصرف کنید، معمولاً این دارو برای بارداری خطری ندارد. در صورت مصرف هر داروی دیگری با پزشک خود مشورت کنید، حتی ممکن است قبل از بارداری دارویی برای شما تجویز کند. یکی از مسائل مهم در بارداری تکرار سردرد و مقاوم شدن بدن به استامینوفن است که باید با پزشک خود در میان بگذارید. اگر سردرد با بالا بودن فشار خون همراه باشد عارضه خطرناکی در کمین است.

برخی از مادران پیش از باردار شدن به میگرن مبتلا بوده اند و برخی دیگر با شروع بارداری دچار میگرن می شوند. خوشبختانه در برخی از افراد همزمان با باردار شدن تمامی علائم میگرن کاهش می یابد. مادرانی که از درد میگرن رنج می برند باید بدانند که هنگام شروع درد چه باید انجام دهند. بسیاری از مادران باردار موفق شده اند تا با کمک روش های ساده و خانگی سردردهای میگرنی خود را در بارداری درمان کنند.3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.beytoote.com
3.www.niniplus.com