چگونه خداوند در اين دنيا، لطف و رحمت خود را بر بندگان نازل مي كند؟

لطف و رحمت الهي افزون بر آخرت در دنيا نيز شامل مومنان است و آنان از نعمت هاي گوناگون خداوند در دنيا هم بهره مند مي شوند؛ همانگونه كه خشم و عذاب الهي در دنيا نيز كافران را در بر مي گيرد.
در اينجا به مظاهر و نمودهاي رحمت و لطف خداوند مي پردازيم:
1.ثبات در عقيده: خدا مومنان را با اعتقاد درست و استوار در دنيا و آخرت ثابت قدم مي دارد  و اين در واقع يكي از الطاف خداوند به مومنان است: « يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ‏ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ »[1] بسياري از مفسران، تثبيت ياد شده در دنيا را ثابت نگهداشتن آنها بر عقايد حق-مانند توحيد- و حفظ آنها از گمراهي دانسته اند.
2.نصرت و ياري: خداوند سوگند ياد مي كند كه در زندگي دنيا، فرستادگانش و مومنان را ياري مي فرمايد: «إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ الَّذينَ آمَنُوا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهادُ»[2]اين نصرت مي تواند ياري رساندن به مومنان با حجت و برهان ، پيروزي در جنگ ها، الطاف ويژه الهي مانند تقويت قلب و اميد و مواردي از اين دست باشد.
3. نيكي ها: مواهب دنيايي كه در قرآن با نام حسنه ذكر شده، يكي از مظاهر لطف و رحمت خدا به مومنين است. يعني كساني كه دنيا را ابزاري براي رسيدن به آخرت و قرب الهي مي دانند، از خداوند اين مواهب را با نام حسنه درخواست مي كنند: « وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ »[3] آياتي نيز از اعطاي حسنه به مومنان خبر مي دهد:« وَ الَّذينَ هاجَرُوا فِي اللَّهِ مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً »[4] در تفسير حسنه در دنيا نظرات گوناگوني هست: روزي بسيار و حلال، علم و عبادت، سلامتي، امنيت، همسر و فرزندان شايسته، پيروزي بر دشمن. امام صادق عليه السلام منظور از حسنه را در دنيا گشايش در روزي و خوش خلقي دانسته اند. بهرحال بايد گفت حسنه مفهوم گسترده اي داشته و هرگونه نيكي و زيبايي و خوبي را در بر مي گيرد و آنچه در روايات آمده بيان مصاديق روشن آن است.
4. ثواب و اجر: در برخي آيات قرآن آمده است كه خداوند ثواب دنيا را به مومنان مي دهد: « فَآتاهُمُ اللَّهُ ثَوابَ‏ الدُّنْيا وَ حُسْنَ ثَوابِ‏ الْآخِرَةِ »[5] منظور از ثواب دنيا، نعمت هايي مانند سعادت دنيا ، به دست آوردن سود و منفعت و دفع ضرر و زيان، پيروزي بر دشمن، شرح صدر و پاك شدن گناهان است.
5. فضل و رحمت: فضل و رحمت خدا در دنيا باعث مي شود خداوند در عقاب انسان ها عجله نكند و به آنها مهلتي براي توبه بدهد. مانند زماني كه منافقان به يكي از همسران پيامبر تهمت زدند، پيامبر فرمودند كه اگر فضل و رحمت خدا نبود، عذاب بزرگي دامنگيرشان مي شد.
6. بشارت:براي اولياي خدا در زندگي دنيا و آخرت بشارت هايي هست. « لَهُمُ الْبُشْرى‏ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ»[6]اين بشارت ها خوابهاي خوبي است كه مومنان مي بينند يا ديگران براي آنها مي بينند. بشارت هايي كه زمان مرگ به ايشان مي رسد؛ همچنين اينكه مردم آنها را دوست دارند و به نيكي از ايشان ياد مي كنند نوعي بشارت است.
7.برگزيدگي: نمونه اي از اين لطف خداوند در حضرت ابراهيم عليه السلام تجلي كرد كه خداوند او را در دنيا برگزيد: « وَ لَقَدِ اصْطَفَيْناهُ‏ فِي الدُّنْيا»[7]منظور از اين برگزيدگي رسيدن وي به مقام عبوديت و تسليم محض، انتخاب او به مقام نبوت و رسالت، برخورداري از فرزندان پاك و صالح،تضمين مقام نبوت در ذريه او و اجابت خواسته هاي وي است.
8.آبرومندي:نمونه اين لطف خداوند در عيسي عليه السلام نمود پيدا كرد: « اسْمُهُ الْمَسيحُ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ »[8]منظور از آبرومندي عيسي، قدر و منزلت او نزد خدا، مقام نبوت و رسالت او، مستجاب الدعوه بودن او، الگو بودنش و برخورداريش از معجزات و كرامات است.[9] اينها مظاهر مختلف لطف و رحمت خداوند از نگاه قرآن است. يعني در دنيا اگر خداوند بخواهد بنده اي را مورد لطف و رحمت خود قرار دهد به وسيله يكي از اين امور اين كار را انجام مي دهد. در نتيجه اگر از چنين نعمت هايي برخورداريم بايد خداوند را بخاطر رحمتي كه شامل حال ما كرده، شكر گوييم و تلاش كنيم با دوري از گناهان و ارتباط بهتر با خداوند خود را لايق دريافت الطاف بيشتر كنيم.

پي نوشت:
[1] . خدا مؤمنان را به سبب اعتقاد و ايمانشان در زندگى دنيا و آخرت ثابت قدم و پابرجا مى ‏دارد. ابراهيم،27
[2] .غافر،51
[3] . و گروهى از آنان مى‏ گويند: پروردگارا! به ما در دنيا نيكى و در آخرت هم نيكى عطا كن، و ما را از عذاب آتش نگاه دار. بقره، 201
[4] . و آنان كه پس از ستم ديدنشان براى به دست آوردن خشنودى خدا هجرت كردند، يقيناً آنان را در اين دنيا در جايگاه و مكانى نيكو جاى دهيم. نحل،16
[5] . پس خدا پاداش اين دنيا و پاداش نيك آخرت را به آنان عطا فرمود. آل عمران، 148
[6] . آنان را در زندگى دنيا وآخرت مژده و بشارت است‏.يونس،64
[7] . يقيناً ما ابراهيم را در دنيا برگزيديم‏. بقره،130
[8] . نامش مسيح عيسى بن مريم است، كه در دنيا و آخرت داراى مقبوليّت و آبرومندى است.آل عمران، 45
[9] .دائره المعارف قرآن كريم، تدوين مركز فرهنگ و معارف قرآن، بوستان كتاب،قم، ۱۳۸۲، ج13، ص165-167