چگونه مي توان قدرت سخنوري را افزايش داد؟

در اين نوشتار به برخي از راه هاي افزايش قدرت سخنوري اشاره مي شود:
1ـ بر محتواي سخنان خود تسلط کامل داشته باشيد.
جمع آوري اطلاعات و نكات مربوط به سخنراني در جمع هاي كوچك و بزرگ يكي از مهم ترين راه ها است. اگر مي خواهيد در جمعي دوستانه و يا در جمع فاميلي قرار گيريد، قبل از هر چيز دربارة بحثهايي كه پيش مي آيد فكر كنيد و سعي كنيد نكاتي مربوط به آن را بيابيد تا در جمع حرفي براي گفتن داشته باشد. يکي از دانشمندان در اين رابطه مي گويد: نطق خوب آن است كه ناطق، واقعاً حرفي براي گفتن داشته باشد و واقعاً ميل داشته باشد آن را اظهار كند.[1]2. بهترين جملات را براي سخنان خود انتخاب كنيد.
به دو گونة متفاوت مي توان سخن گفت؛ اول اينكه به طوري صحبت کرد كه ديگر كسي حاضر به شنيدن دوبارة حرف هاي ما نباشد. دوم اينكه زيبايي سخنان ما ديگران را به گوش دادن دوبارة حرف هايمان وا مي دارد. بنابر اين سعي كنيم از حرفهاي زشت و نامناسب و تهمت ها و هر چيزي كه باعث دوري از شنيدن سخنان مي شود، دوري كنيم.
«چوب و سنگ مي توانند استخوان مرا بشكنند، اما كلمات هرگز نمي توانند به من صدمه وارد سازند»، اين سرود مشهور، خيلي بيراه نيست، كلمات به طور مجزا نمي توانند استخوان فرد را خرد كنند، اما كلام هايي قوي هستند و مي توانند زخم هايي رواني به قدرت زخمهاي فيزيكي چوب و سنگ بر جاي بگذارند.[2]3. پرشور و با حرارت صحبت كنيد.
هر دفعه كه سخن مي گوييد، گفته هايتان عكس العمل شنونده را تعيين مي كند. اگر ضعف و سستي نشان مي دهيد، اگر سخنان شما پرشور و با حرارت نباشد، شنونده هم ضعف و سست و بي تحرك مي شود، اگر سخنان شما پرشور و حرارت باشد، آنها حتماً شور و حرارت خواهند داشت. شور و حرارت اگر بزرگ ترين عوامل موفقيت در نطق نباشد، لااقل يكي از بزرگ ترين عوامل موفقيت به شمار مي رود.[3]حركات و حالات چهره هم در سخن گفتن بسيار اهميت دارند و باعث تكميل شدن آن مي گردند. برخي از روان شناسان معتقدند كه نيمي از تأثيرات سخنراني، ناشي ازحالات چهره است.
4. شنوندة خوبي هم باشيد.
همان طوري كه مي خواهيد يك سخنگوي خوبي باشيد، بايد بتوانيد ديگران را هم درك كنيد. اگر اين كار را به خوبي انجام دهيد، ديگران هم هنگام صحبت كردن شما، به خوبي با شما كنار مي آيند.
اولين قدم در تمرين، هنر گوش دادن، تلاش براي يك شنوندة حاضر و دقيق بودن و مقابله با وسوسة صحبت كردن و نصيحت كردن است. اين حالت با زبان بدن، ارتباط چشمي، كيفيت صدا، ردّ كلامي و تشويق كردن گوينده به صحبت پديد مي آيد.[4]5. اعتماد به نفس خود را افزايش دهيد.
اگر احساس مي كنيد توان سخنگويي را نداريد، بايد به حل اين مشكل بپردازيد. سعي كنيد علت ضعف و عدم اعتماد به نفس خود را پيدا كنيد، و با تمرين و مداومت آن را از بين ببريد. دركنار آن به توانايي هاي خود هنگام سخن گفتن توجه كنيد و خود را يك سخنگوي توانا احساس كنيد.به اين باور برسيد كه مي توانيد آنچه در درون خود داريد، با كلمات زيبا به جمع بگوييد، بدون اينكه ضعفي مانع آن شود.
6. بدانيد که قدرت اراده شما زياد است.
يادتان باشد كه خالق متعال، شما را با شخصيتي كاملاً منحصر به فرد آفريده است.[5] ارزش وجودي شما با همة انسانها برابر است.[6] و همه تجارب تاريخ حيات بشر به شما هديه شده است.و شما شيء نيستيد كه زود بشكنيد و آسيب ببينيد، و گل نيستيد كه پژمرده شويد والاترين ارزشها و قابليت ها در نهاد شما به وديعه گذاشته شده است. پس به خود آييد، بينديشيد و برخيزيد و زندگي تازه اي را آغاز كنيد.[7]نبايد در اين كار از حداكثر توان خود استفاده كنيد، بلكه بايد گام به گام، ارادة خود را قوي كنيد و به هدف خود دست يابيد.
وقتي كه در دامنة كوهي، راههاي باريكه اي با شيب ملايم وجوددارد كه بتوان ازآن طريق به قله كوه صعود كرد، بالا رفتن از همان كوه از طريق تخته سنگهائي با شيب تند، كار درستي نيست؛ با استفاده از اين راه باريكه آسان تر مي توان به قلة كوه رسيد.[8]پشتكار و تمرين در تقويت اراده از مهمترين كارهاست. قبل از اينكه در جمع صحبت كنيد، سعي كنيد آن را چند بار تمرين كرده و نقاط قوت و ضعف خود را بيابيد و يا مي توانيد بعضي نكات مهم را يادداشت كنيد.
امام محمد باقر ـ عليه السلام ـ : محبوب ترين كارها نزد خداوند، كاري است كه بنده به انجام آن مداومت ورزد، هر چند كه اندك باشد.[9]بنابراين بايد با تمرين و مداومت اعتماد به نفس و قدرت ارادة خود را افزايش دهيد.
7. در صبحت كردن كمرويي را كنار بگذاريد.
«كمرو» به كسي گفته مي شود كه از مواجه شدن با ديگران مي ترسد و از ارتباط برقرار كردن با ديگران گريزان است.[10] اگر احساس مي كنيد به اين مسأله مبتلا هستيد، بايد به درمان آن بپردازيد. از مهمترين روش هاي درمان كمرويي، توجه دادن فرد كمرو به قدرت تفكر، نحوة نگرش و بازخورد وي نسبت به پديده هاي مختلف و ايجادآمادگي دروني براي ايجاد تغييرات مثبت در حوزة شناختي اش مي باشد.
صحبت كردن، شعر خواندن، خاطره گفتن و نقل مطالب كتاب دلخواه تعريف موضوع و محتواي يك فيلم سينمائي، اظهار نظر دربارة مسائل خانوادگي و اجتماعي، قصه گويي، داستان خواني، توضيح يك مسأله و يا تدريس يك موضوع درسي مورد علاقه توسط نوجوان يا بزرگسال كمرو، مؤثرترين روش اصولي و تدريجي اضطراب زدايي و افزايش مهارت اجتماعي و درمان كمرويي است.[11]8ـ براي سخنوري خوب تمرين زياد لازم است. اين تمرينات هم در جهت تقويت صدا و تنفس انجام گيرد. و هم در جهت تقويت روحيه و هم در جهت روان شدن زبان و جدا شدن از لکنت زبان.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. سخن و سخنوري اثر سخنور معروف و مشهور مرحوم فلسفي.
2. آئين سخنراني، ديل كارنگي، مهرداد مهرين، تهران، آريان.
 
پي نوشت ها:
[1] . كارنگي، ديل؛ ترجمه: مهرداد مهرين؛ آئين سخنراني؛ تهران، آريان؛ چ هفتم؛ 1373؛ ص 160.
[2] . لوکاس، استفن اي؛ ترجمه: ساده حمزه و باباطاهر عليزاده، هنر سخنراني، تهران، رشد؛ چ اول؛ 1381؛ ص 65.
[3] . آئين سخنراني؛ ص 159.
[4] . قرباني، نيما؛ مهندس رفتار ارتباطي، تهران، سينه سرخ، چ اول،1380، ص 118.
[5] . نوح/14.
[6] . مائده/ 32.
[7] . افروز، غلامعلي؛ روان شناسي كمرويي و روش هاي درمان، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چ اول، 1374، ص 45.
[8] . ريموند، اورال، دوسن؛ ترجمه: محمدحسين سروري، چارة كمرويي، قدرت اراده، دقت؛ تهران، مهر آيين، چ هشتم، 1374، ص 42.
[9] . اصول كافي، ج2، ص 82.
[10] . روان شناسي كمرويي و روش هاي درمان؛ ص 13.
[11] . همان، صص 40-39.