بخش اصلی ایستگاه فضایی چین، امروز پنجشنبه در ساعت ۷:۵۳ به وقت ایران برفراز موشک سنگین لانگ مارچ ۵ بی از سایت پرتاب فضاپیمای ونچانگ در جزیرهی هاینان به مدار زمین پرتاب شد. این ماژول ۱۸ متری با نام تیانهه (بهمعنای هارمونی بهشت)، نخستین بخش ایستگاه فضایی است که پرتاب میشود. چین در ادامه، با اتصال دو بخش اندکی کوچکتر به قطعهی اصلی در مدار نزدیک زمین، ایستگاه فضایی T شکلی را شکل خواهد داد که ساختوساز آن تا پایان سال ۲۰۲۲ پایان خواهد یافت.
بااینحال، تیانهه پیش از پایان ساخت، اتفاقات درخوتوجهی را شاهد خواهد بود. یک فضاپیمای باربری چینی قرار است ماه آینده با ماژول اصلی ملاقات کند و سپس اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، سه فضانورد در ماه ژوئن در ایستگاه ساکن خواهند شد.
چین سنگ بنای پرتاب امروز را یک دههی پیش بنیان گذاشت. در سپتامبر ۲۰۱۱، این کشور نمونهای آزمایشی از آزمایشگاهی فضایی بهنام تیانگونگ ۱ را پرتاب کرد تا تواناییهایش برای انجام پروازهای فضایی انسانی را تقویت کند و فناوریهای لازم برای مونتاژ و حفظ یک ایستگاه فضایی بزرگ را در مدار زمین بیازماید.
فضاپیمای بدون سرنشین شنژو ۸ در نوامبر ۲۰۱۱ بهصورت خودکار به تیانگونگ ۱ متصل شد. سپس در ژوئن ۲۰۱۲، شنژو ۹ سه فضانورد را برای اقامتی دو هفتهای به این سکونتگاه مداری حمل کرد. یک سال بعد، سه عضو خدمهی دیگر در مأموریت شنژو ۱۰ بهمدت دو هفته در تیانگونگ ۱ ساکن شدند. چین پیش از ارسال فضانوردانش به تیانگونگ ۱، سه مأموریت سرنشیندار را تحت برنامهی شنژو در سالهای ۲۰۰۳، ۲۰۰۵ و ۲۰۰۸ پرتاب کرده بود.
پس از شنژو ۱۰، هیچ فضانورد دیگری به تیانگونگ ۱ وارد نشد. اما چین ایستگاه فضایی دومی بهنام تیانگونگ ۲ را در سپتامبر ۲۰۱۶ پرتاب کرد. ماه بعد، سه فضانورد در مأموریت شنژو ۱۱ به تیانگونگ ۲ فرستاده شدند و اینبار بهمدت یک ماه درآنجا اقامت کردند.
در آوریل ۲۰۱۷، فضاپیمای باربری تیانژو ۱ به تیانگونگ ۲ متصل شد و به ایستگاه فضایی سوخت رساند. تیانژو ۱ در طول ۵ ماه بعدی، مانور اتصال و سوخترسانی را دو مرتبهی دیگر تکرار کرد و قابلیتهایی را به نمایش گذاشت که برای گردانندگان ایستگاه فضایی بسیار مفید است. تیانگونگ ۱ و ۲ هیچکدام در مدار باقی نماندند. نخستین ایستگاه چین در آوریل ۲۰۱۸ به روشی کنترلنشده روی زمین سقوط کرد و برفراز جنوب اقیانوس آرام در آسمان سوخت. اما چین کنترل تیانگونگ ۲ را تا پایان حفظ کرد و ایستگاه را در جولای ۲۰۱۹ به سمت نابودی در جو هدایت کرد.
وقتی ایستگاه فضایی جدید چین راهاندازی و عملیاتی شود، فقط بهاندازهی ۲۰ درصد از ایستگاه فضایی بینالمللی حجم خواهد داشت. درحالیکه ISS بهطور معمول در یک زمان میزبان ۶ یا هفت فضانورد است، انتظار میرود سکونتگاه مداری چین قادر به پشتیبانی از سه خدمه باشد.
بااینحال، چین قصد دارد در فضای کوچکتر ایستگاهش، فعالیتهای پژوهشی فراوانی انجام دهد. بهعنوان مثال، بهنقل از ساینتیفیک آمریکن ، ایستگاه چین به ۱۴ قفسهی داخلی آزمایش و بیش از ۵۰ نقطهی اتصال خارجی برای ابزارهای مخصوص گردآوری داده در محیط فضا مجهز خواهد بود.
مقالهی مرتبط:
مدیران ایستگاه فضایی چین هماکنون نزدیک به ۱۰۰ آزمایش را برای انجام در این آزمایشگاه فضایی انتخاب کردهاند که برخی از آنها ممکن است تا سال آینده شروع به جمعآوری داده کنند. تمام این تحقیقات علمی بهدست دانشمندان چینی انجام نخواهد شد. هماکنون ازطریق برنامهای که بهطور مشترک ازسوی دفتر امور فضایی ملل متحد و آژانس فضایی انسانی چین اجرا میشود، ۹ آزمایش بینالمللی برای پرواز درون ایستگاه انتخاب شدهاند. انتظار میرود تقاضا برای چنین همکاریهایی در آینده نیز وجود داشته باشد.
هیچکدام از ۹ پروژهی علمی یادشده، در ایالات متحده مستقر نیستند؛ زیرا قوانین آمریکا، ناسا و دفتر سیاستگذاری علم و فناوری کاخ سفید را از همکاری با همتایان چینی در فعالیتهای مرتبط با فضا منع کرده است. این ممنوعیت که در سال ۲۰۱۱ وضع شد، با عنوان متمم ولف شناخته میشود. چین همچنین در کنسرسیوم ایستگاه فضایی بینالمللی متشکل از آژانسهای فضایی آمریکا، اروپا، روسیه، ژاپن و کانادا عضو نیست.