یاد مرگ و افسردگی-روحیه جوانی

در این باره گفتنی است منظور از یاد مرگ و قیامت، نهادینه کردن دوراندیشی و فکر حسابرسی در زندگی است و از فوایدی که در این گونه روایات درباره یاد مرگ آمده، جایگاه آن به خوبی روشن می شود. به طور مثال، هنگامی که آدمی آماج شهوات قرار می گیرد و یا آلودگی به مال حرام در پیش باشد سفارش شده؛ «فاذکروا الموت».نکته دوم؛ از مجموعه آموزه های دینی به روشنی می توان به این نتیجه رسید که آنچه مطلوب نزد خداوند است حفظ اعتدال است، لذا اگر غرور و سرمستی رو به سوی آدمی آورد باید با یاد مرگ و زیارت اهل قبور و رسیدگی به مسکینان و… غرور و سرمستی را فروکش داد.
و از سوی دیگر، زمانی که گرفتاری و اندوه سراسر وجود ما را گرفت با یادآوری و شکر نعمت ها و دیدار با خویشاوندان و لذت حلال و… حالت رضایت را در خود بازسازی کنیم.
در نتیجه با کمى تأمل و تفکر روشن مى شود که یاد مرگ منافاتى با زندگى عادى ندارد و نه تنها موجب افسردگی جوان نمی شود بلکه موجب تحرک و تلاش بیشتر در زندگى و دوری انسان از معاصی و گناهانی که خود موجب افسردگی می شود مى گردد زیرا اگر انسان حقیقت دنیا و حقیقت مرگ و حقیقت آخرت را شناخت مى فهمد که خلقت او براى زندگى جاوید در آخرت است ولى همان گونه که آمدن به دنیا بدون گذراندن رحم مادر و رشد جنین ممکن نیست، زندگى در آخرت هم بدون گذر از دنیا میسور نمى باشد و آنچه که موجب عبور انسان از دنیا به عالم برزخ سپس آخرت مى شود مرگ است. پس مردن یک پل ارتباطى براى رسیدن به آخرت مى باشد. از طرفى هم آخرت جایگاه جزا و ثواب و عقاب است نه جاى عمل و این دنیا است که مزرعه آخرت است پس هر چه بیشتر انسان به یاد مرگ، این کانال عبور به سوى آخرت باشد در دار عمل که دنیا باشد بیشتر تلاش و مواظبت مى کند و توشه بیشترى براى آن سفر طولانى برمى دارد، کسى که همیشه در ذهن دارد که هفته آینده به یک مسافرت طولانى مى رود از هر لحظه اوقات باقى مانده جهت فراهم نمودن وسائل سفر استفاده بهینه مى نماید.
بنابراین باید توجه داشت که یاد مرگ موجب رشد و تکامل انسان برای رسیدن به یک زندگى ایده آل و بهتر می باشد
البته یاد مرگ فواید زیادی دارد که در ذیل به روایتی که در این مورد آمده است اکتفا می کنیم:
حضرت امیرالمؤمنین(ع)، فواید یاد مرگ را امور ذیل شمرده اند:
1. یاد مرگ سبب بازداشتن انسان از بیهودگى و بازى هاى دنیوى مى شود: «به خدا سوگند، یاد مرگ مرا از هزل و بیهودگى منع مى کند».نهج البلاغه، خطبه 84، ص 66.
2. اندیشه مرگ مانع انجام دادن کارهاى زشت و ناروا است: «هان! [ مرگ ]بر هم زننده لذت ها، تیره کننده شهوت ها، و برنده آرزوها را به یاد آرید، آن گاه که به کارهاى زشت شتاب مى آرید».همان، خطبه 99، ص 92.
3. یاد مرگ موجب انجام دادن اعمال و کردار نیک مى شود: «آن که مرگ را چشم داشت، در کارهاى نیک پاى پیش گذاشت»همان، کلمات قصار 31، ص 364.
4. تذکر مرگ سبب بى رغبتى و کم خشنودى در دنیا مى شود: «آن که مرگ را بسیار یاد کند، از دنیا به اندک خشنود شود».همان، کلمات قصار 349، ص 423.
5. اندیشه مرگ و تفکر در مردگان پیشین باعث عبرت آموزى است: «پنداشتند که جاى مردگان تهى است؛ حال آن که سخت مایه عبرت اند… [ مردگان شان ] مایه پند باشند، بهتر است تا وسیله فخر و بزرگوارى».همان، خطبه 221، ص 252.
براى آگاهى بیشتر ر.ک: معاد، شهید مطهرى.