در سال ۲۰۰۴ و در فیلم کالت «دختران بدجنس» (Mean Girls) کاراکتری به نام کارن اسمیت وجود دارد که مرتب به دلیل کمهوش بودن مورد تمسخر قرار میگیرد.
این رفتار در فیلم بامزه است، اما هیچکس دوست ندارد در زندگی واقعی چنین رفتاری را تجربه کند، بهخصوص در محیط کاری.
در بیشتر موارد اگر احساس میکنید در محیط کارتان مثل یک فرد بیفایده با شما رفتار میکنند بهاحتمالزیاد توضیح سادهای برایش وجود دارد.
۱- جوری رفتار میکنید که اطرافیان فکر میکنند شما بیفایده هستید
۲- همکارانتان چندان باادب نیستند
۳- هر دو گزینه
قبل از اینکه بخواهید مشکل را متوجه شوید، باید بررسی کنید که رفتار شما یا همکارانتان عاری از مشکل است یا خیر.
در اینجا نشانههای واضحی ذکر میکنیم که نشان میدهد همکارانتان شما را بهعنوان یک فرد بیفایده میبینند.
۱- آنها همیشه با شما مشاجره میکنند
بعضی از افراد سرشان برای دعوا درد میکند؛ اما اگر احساس میکنید مرتب با همکاران مختلفی درگیری دارید، نشانه چندان خوبی نیست. شاید آنها به شما گیر میدهند چون هدف آسانی هستید و اینگونه هوش و برتری خودشان را به دیگران ثابت میکنند.
گرچه باید بین رفتارهای گستاخانه، بدجنسی کردن و قلدری تفاوت ایجاد کنید. بحثوجدلها را در صورتی بهعنوان مشکل نگاه کنید که مرتب تکرار شوند و احساس کنید عدم توازن قدرت در آن وجود دارد.
۲-آنها با طعنه و کنایه صحبت میکنند
آیا بدتان نمیآید وقتی کسی جواب اس ام اس شما را با کلمه «باش» میدهد؟ معادل گفتاری چنین کاری بدین معنا است که همکارانتان هوش شما را چندان جدی نمیگیرند.
اگر پاسخ آنها کوتاه و همراه با کنایه و طعنه است پس آنچنان نظرات شما را جدی نمیگیرند.
۳-زبان بدن آنها گستاخانه است
پوزخند زدن. خیره شدن. چشم برگرداندن.
اگر شما شاهد این رفتارها از طرف همکاران خود هستید؛ بهاحتمال قریببهیقین تبدیل به هدفی برای استهزاء از طرف آنها قرارگرفتهاید.
۴- آنها شما را نادیده میگیرند
اگر احساس جدا افتاده بودن در محیط کارتان دارید، نشانه چندان خوبی محسوب نمیشود. اگر افراد به شما برچسب بیفایده بودن بزنند، برای مشورت در پروژهها نظرات شما را جدی نخواهند گرفت.
ساندرا رابینسون، استاد دانشگاه بریتیش کلمبیا دراینباره میگوید: «به ما یاد دادهاند اگر حرف خوبی برای گفتن نداریم، هیچچیزی نگوییم؛ اما طرد شدن منجر به حس درماندگی میشود، گویی اصلاً قابلتوجه در بین اطرافیان نیستند.»
۵- آنها به شما میخندند
آیا وقتی مطلب خندهداری نمیگویید به شما پوزخند میزنند؟ آیا همیشه در مرکز شوخی و مسخرهبازیها هستید؟ شاید آنها از صحبتهای شما لذت ببرند و بخندند ولی احتمالاً به سیبلی برای شوخیهای آنها تبدیلشدهاید.
مهم است که در این موقعیتها خودتان را بررسی کنید. آیا با شما میخندند یا به شما؟ آیا محیط کاریتان جوری است که همه با یکدیگر شوخی میکنند؟ یا این شوخیها به شما حس تحقیر شدن القا میکند؟
دکتر نیل برتون در نشریه Psychology Today در همین رابطه نوشته است: «افرادی که در پروسه تحقیر شدن قرار دارند، معمولاً احساس لال و گیج بودن به آنها دست میدهد.»
۶- بعد از موفقیت شما خودشان را متعجب نشان میدهند
وقتیکه در کاری موفق میشوید آیا همکاران به شما تبریک میگویند یا فقط از روی تعجب نگاهتان میکنند؟ اگر مورد دوم باشد؛ به این معنی است که آنچنان به تواناییهای شما امیدی ندارند.
۷- هیچوقت از شما درخواست کمک نمیکنند
آیا دائماً بعد از اعلام کمک به آنها درخواستتان رد میشود؟ حتی زمانی که میدانید به کمک نیاز دارند.
این چندان خوب نیست. احتمالاً آنها فکر میکنند با کمک کردن فقط کار را خرابتر خواهید کرد.
۸-آنها درخواست کمک شما را رد میکنند
شما درخواست کمک میکنید ولی هیچکس حتی انگشتی هم برایتان بلند نمیکند.
دو حالت وجود دارد؛ یا واقعاً سرشان شلوغ است یا افراد جالبی نیستند. در نهایت امکان دارد آنها فکر کنند مشکلات شما آنقدر بیفایده است که ارزش ندارد وقتشان را بر سر آن تلف کنند.
۹- خودتان را قبول ندارید
اگر خودتان را بیفایده فرض کنید، پس دیگران هم شما را قبول نخواهند داشت که باعث میشود حتی بیش از پیش احساس بیفایده بودن کنید.
بنابراین حتی اگر لازم است، نقش آدم باهوش را بازی کنید. وگرنه اطرافیانتان از شما سوءاستفاده خواهند کرد.
۱۰-خیلی زیاد درباره قابلیتهای فوقالعاده خودتان صحبت میکنید
بالاز آزل استاد بخش روانشناسی در دانشگاه اِتوس لوراند در بوداپست در این رابطه میگوید: «یکی از بیثمرترین کارها دست بالا گرفتن خودتان است. لازم نیست که آی کیو پایین داشته باشید تا دیگران شما را بیفایده فرض کنند. فقط کافی است که قابلیتهای خودتان را بیشتر از واقعیت ببینید.»
اگر این نظر در مورد شما صدق میکند پس وقت آن است که روی تغییر خودتان کارکنید.
۱۱- در محل کار زیاد قسم میخورید
قسم خوردن در جای مناسب شاید کاری مذهبی و درست به نظر بیاید؛ اما وقتیکه بیش از حد این لفظ را تکرار کنید دیگر از لحاظ شخصیتی در نظر دیگران تخریب میشوید.
۱۲- همیشه از بیفایده به نظر رسیدن وحشت دارید
بعضی اوقات بیش از حد بیکفایت جلوه میکنید برای همین درخواست کمک یا نصیحت نمیکنید؛ اما بر اساس گزارشی که در دانشکده تجارت هاروارد منتشر شده: «افرادی که طالب کمک و نصیحت اطرافیان هستند، به نظر دیگران بیشتر باکفایت جلوه خواهند کرد. حداقل در برابر کسانی که از آنها درخواست کمک کردهاند.»
بنابراین اگر عادت دارید بهتنهایی خرابکاری کنید، درخواست کمک از دیگران را در نظر داشته باشید. حداقل اینگونه میزان هوشتان در نظر اطرافیان کمی بالاتر خواهد رفت.