سیروز کبدی چه علائمی دارد؟
انواع سیروز کبدی
سیروز کبدی انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
۱- صفراوی
۲- قلبی
۳- سوختوسازی (ارثی و دارویی)
۴- کریپتوژنیک و متعاقب ویروسی یا پس از نکروز
۵- الکلی
۶-متفرقه
علایم بروز سیروز کبدی
علائم سیروز کبدی در مراحل اولیه بسیار کم است و به تدریج به موازات آسیب دیدن هرچه بیشتر کبد، مشکلات نیز قابل توجه تر شده و بیشتر بروز پیدا می کند.
کبد در مرحله اولیه سیروز با وجود آسیب دیدن، همچنان عملکرد مناسب خودش را دارد اما هر چه بیماری پیشرفت کند، علائم آن نیز در نتیجه اختلال عملکرد این عضو نمودار می شود.
علائم سیروز کبدی عبارتند از:
خستگی و ضعف
کاهش وزن و تحلیل رفتن عضلات
کاهش اشتها
خط های قرمز کوچک (مویرگ های خونی) روی پوست در ناحیه بالای کمر
حالت تهوع و استفراغ
زرد شدن پوست و سفیدی چشم (زردی)
درد اطراف کبد
خارش شدید پوست
حمله تب و لرز
خونریزی و کبود شدگی آسان تر و بیشتر بدن، برای مثال افزایش تعداد دفعات خون دماغ شدن یا خونریزی لثه
ورم پا و مچ پا
ورم شکم به دلیل انباشته شدن مایع (آب آوردن شکم یا آسیت) (اگر بیمار خانم باشد در مواردسیروز کبدی پیشرفته) باردار به نظر می رسد.
باوجود همه این موارد، بیمار با تغییر ویژگی های شخصیتی، اختلال های خواب (بی خوابی)، زوال حافظه، گیجی و دشواری در تمرکز روبه رو می شود.
بد نیست بدانید که، از این علائم با اصطلاح انسفالوپاتی کبدی یاد می شود و زمانی بروز می یابد که مواد سمی به دلیل ناتوانی کبد در خارج کردن آن ها از بدن به مغز صدمه می زنند. 1
دلایل ابتلا به سیروز کبدی چیست؟
دلایل متعددی میتواند منجر به بیماری سیروز کبدی بشود، اما از شایعترین این دلایل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سوءمصرف الکل؛
هپاتیتهای ویروسی مزمن (هپاتیت B و C)؛
تجمع چربیها در کبد (کبد چرب غیرالکلی).
سایر دلایل احتمالی ابتلا به سیروز کبد به شکل زیر است:
هموکروماتوز یا سرریز و زیادی آهن در خون؛
فیبروز کیستی؛
تجمع مِس در کبد (بیماری ویلسون)؛
شکلگیری ضعیف مجرای صفراوی (انسداد مجرای صفراوی)؛
اختلالات ارثی در متابولیسم قند بدن (گالاکتوزمی یا بیماری ذخیره گلیکوژن)؛
اختلال هاضمه ارثی (سندروم آلاژیل)؛
بیماریهای کبدی ناشی از اختلال سیستم ایمنی (هپاتیتهای خودایمنی)؛
تخریب مجاری صفرا (سیروز صفرای اولیه)؛
زخم و سخت شدن مجرای صفرا (کُلانژیت صفراوی اولیه)؛
عفونتهایی مانند تب حلزون؛
داروهایی مانند متوترکسات.
عوارض جانبی سیروز کبدی
عوارض سیروز میتواند شامل موارد زیر باشد:
فشار خون بالا
فشار خون بالا در وریدهایی که خون کبد را تأمین میکنند.
تورم در پاها و شکم
پرفشاری پورتال میتواند باعث احتباس مایع در پاها (ادم) و در شکم (آسیت) شود.
بزرگ شدن طحال (splenomegaly)
پرفشاری خون پورتال همچنین میتواند باعث تغییرات در طحال شود. کاهش سلولهای سفید خون و پلاکتها در خون شما میتواند نشانه سیروز با پرفشاری خون پورتال باشد.
خون ریزی
پرفشاری خون پورتال میتواند خون را به رگهای کوچکتر هدایت کند و باعث افزایش اندازه آنها و تبدیل شدن آنها به واریس شود. این بارهای اضافی تحت تأثیر بارگذاری قرار میگیرند، این رگهای کوچکتر میتوانند موجب بروز خونریزی شدید شوند.
خونریزی تهدید کننده حیات بیشتر زمانی اتفاق میافتد که رگها در مری (واریس مری) یا معده (واریس معده) پاره میشوند.
عفونتهای باکتریایی یک عامل مکرر برای خونریزی هستند.
عفونت بدن
اگر سیروز کبدی دارید، بدن شما ممکن است دچار بیماری عفونی شود.
ضعف و کاهش وزن
سوء تغذیه سیروز ممکن است در پردازش مواد مغذی اختلال ایجاد کند که منجر به ضعف و کاهش وزن میشود.
جمع آوری سموم در مغز (آنسفالوپاتی کبدی)
کبد آسیب دیده از سیروز قادر به پاک کردن سموم از خون و همچنین کبد سالم نیست. سپس این سموم میتواند در مغز ایجاد شود و سبب سردرگمی و اختلال روانی شود.
جلوگیری از ابتلا به سیروز کبدی
خطر ابتلا به سیروز را با مراقبت از کبد خود کاهش دهید اگر سیروز دارید، الکل مصرف نکنید.
یک رژیم سالم بخورید رژیم غذایی مبتنی بر گیاه را که پر از میوهها و سبزیجات است را انتخاب کنید. دانه های کامل و منابع نادر پروتئین را انتخاب کنید.
مقدار غذاهای چرب و سرخ شدهای که میخورید را کاهش دهید.
مقدار بیش از حد چربی بدن میتواند به کبد شما آسیب برساند. اگر چاق و یا اضافه وزن دارید با پزشک خود در مورد یک برنامه کاهش وزن صحبت کنید.
تشخیص سیروز کبدی
برای تشخیص و شروع درمان این بیماری روشهای زیر کاربرد دارد:
بیوپسی کبدی
افراد مبتلا به سیروز کبدی در مرحله اولیه معمولاً علائم ندارند. اغلب، این بیماری از طریق یک آزمایش خون معمولی یا چک آپ تشخیص داده میشود.
پزشک ممکن است برای اطمینان از ابتلا به سیروز کبدی و آغاز روند درمان این بیماری یک یا چند آزمایش آزمایشگاهی را تجویز کند.
بیوپسی نمونه بافتی (بیوپسی) برای تشخیص سیروز ضروری نیست.
با این حال، پزشک ممکن است از آن برای شناسایی شدت، میزان و علت آسیب کبدی استفاده کند.
تست های آزمایشگاهی
عملکرد کبد
سطح بیلیروبین خون بررسی میشود.
عملکرد کلیه
سطح کراتینین خون و ادرار بررسی میشود، زیرا در مراحل بعدی سیروز (سیروز پراکنده شده) ممکن است عملکرد کلیه کاهش یابد.
درمان سیروز کبدی
درمان برای سیروز به علت و میزان آسیب کبد شما بستگی دارد. اهداف درمان کاهش روند پیشرفت بافت زخم در کبد و جلوگیری یا درمان علائم و عوارض سیروز است. اگر آسیب کبد شدید داشته باشید، ممکن است نیاز به بستری شدن باشد.
درمان علت اصلی سیروز
در سیروز اولیه ممکن است برای به حداقل رساندن آسیب به کبد با درمان علت اساسی شروع شود.
این گزینه ها عبارتند از:
درمان اعتیاد به الکل
افراد مبتلا به سیروز براثر مصرف بیش از حد الکل باید سعی در توقف نوشیدنشان کنند. توقف نوشیدن از زمانی که هر مقدار الکل برای کبد مضر حیاتی است.
کاهش وزن افراد مبتلا به سیروز ناشی از بیماری کبد چرب غیر الکلی خوب است و اگر وزن کم کنند سطح قندشان هم بهتر می شود.
داروهایی برای کنترل هپاتیت
داروها ممکن است آسیب بیشتری به سلول های کبد ناشی از هپاتیت B یا C وارد کنند.
داروها برای کنترل علل دیگر و علائم سیروز
داروها ممکن است روند پیشرفت انواع خاصی از سیروز کبد را کاهش دهند. داروهای دیگر می توانند علایم خاصی مانند خارش، خستگی و درد را تسکین دهند.مکمل های غذایی ممکن است برای مقابله با سو تغذیه مرتبط با سیروز و جلوگیری از استخوان ضعیف (پوکی استخوان)تجویز شوند.
درمان با عوارض سیروز کبدی
پزشک شما برای درمان مشکلات سیروز تلاش هایی خواهد کرد، از جمله:
مایعات اضافی در بدن
یک رژیم غذایی با سدیم کم و دارو برای جلوگیری از انباشته شدن سیالات در بدن ممکن است به کنترل تورم کمک کند.
فشار خون پورتال
داروهای فشار خون خاصی می توانند فشار زیاد در رگ هایی که به کبد خون رسانی می کنند را کنترل کنند و از خونریزی شدید جلوگیری می کند.
اگر واریس دارید، احتمالا برای کاهش خطر خونریزی به دارو نیاز خواهید داشت.
اگر نشانه هایی از خونریزی دارید، ممکن است به یک روش (بستن باند) برای متوقف کردن خونریزی یا کاهش خطر خونریزی بیشتر نیاز داشته باشید.
عفونت
ممکن است آنتی بیوتیک یا درمان های دیگر برای عفونت دریافت کنید. همچنین احتمال دارد که پزشک شما واکسیناسیون را برای آنفولانزا، ذات الریه و هپاتیت توصیه کند.افزایش احتمال ابتلا به سرطان کبد:پزشک آزمایش هایی را برای تعیین وجود سرطان کبد انجام می دهد.
آنسفالوپاتی کبدی
شما می توانید داروهایی را مصرف کنید که به کاهش تجمع سموم در خونتان به دلیل عملکرد ضعیف کبد، کمک می کنند.
عمل پیوند کبد
در موارد پیشرفته سیروز وقتی که کبد متوقف می شود، پیوند کبد ممکن است تنها گزینه درمان باشد.
عمل پیوند کبد یک روش برای تعویض کبد با یک کبد سالم از یک اهداکننده درگذشته و یا بخشی از یک کبد از یک اهدا کننده زنده باشد. 4
پی نوشت:
1.www.yjc.ir
2.www.chetor.com
3.www.drdr.ir
4.www.namnak.com