پرهیز غذایی در دوران بارداری اهمیت ویژه‌ای دارد. مصرف غذاهایی با ارزش غذایی کم مانند فست‌فود، چیپس، شیرینی و شکر در دوران بارداری، اگرچه به طور حتم منجر به بروز مشکل نمی‌شود، اما مصرف آنها بدون دریافت مواد مورد نیاز بدن باعث اضافه وزن شما خواهد شد. با این حال، مصرف برخی از مواد غذایی در دوران بارداری می‌تواند خطرهایی را برای شما یا جنین به دنبال داشته باشد، برخی از این مواد غذایی که باید از مصرف آنها در دوران بارداری پرهیز کنید در زیر آمده است:

ماهی بزرگ آب‌های گرم

ماهی‌های بزرگ و ماهی‌های آب گرم ممکن است حاوی مقادیر بیشتری جیوه باشد. جیوه در دوران بارداری برای زنان باردار مناسب نیست. بهتر است در دوران بارداری از ماهی‌های کوچک و ماهی‌های رودخانه‌ای یا پرورشی مانند قزل‌آلا، سالمون یا ماهی سفید استفاده کنید.

جگر

جگر حاوی میزان زیادی ویتامین A است که مصرف خیلی زیاد آن در بارداری خطرناک خواهد بود. بهتر است از مصرف مواد غذایی یا خوراک‌های حاوی جگر نیز در طول بارداری خودداری کنید یا آنها را طبق نظر پزشکتان مصرف کنید.

کالری‌های اضافی

شما الان به جای دو نفر غذا می‌خورید اما لازم نیست کالری‌های دریافتی‌تان را دو برابر کنید. در طول بارداری جا برای تنقلاتی مثل بستنی، کمی چیپس خانگی که خودتان تهیه کرده‌اید و شیرینی وجود دارد اما مهم است که غذاهایی دومنظوره انتخاب کنید که علاوه بر فراهم کردن کالری‌های اضافی مورد نیازتان، مواد مغذی‌ مورد نیاز برای به حداکثر رساندن رشد کودکتان را نیز فراهم کنند، نه اینکه با خوردن شیرینی‌ها کالری مورد نیازتان را به دست آورید.

شکلات

شکلات حاوی مقادیری کافئین و تئوبرومید است که اثرهایی مشابه کافئین دارد. به همین دلیل، مصرف زیاد شکلات در دوران بارداری می‌تواند مضر باشد و توصیه نمی‌شود. بهتر است در دوران بارداری مصرف شکلات را بسیار کم کنید.

پاپایای نارس

پاپایای نارس سبز حاوی شیره‌ای است که می‌تواند باعث شروع انقباضات رحم شود. شیرهٔ موجود در پاپایای نارس همانند هورمون اکسی‌توسین و پروستاگلاندین که در شروع زایمان نقش دارند عمل می‌کند. بنابراین عاقلانه است که از خوردن پاپایای نارس پرهیز کنید، هرچند این میوه زیاد در ایران محبوب نیست اما ممکن است برخی مادران باردار ایرانی یا مادران فارسی‌زبان در کشورهای دیگر به آن علاقه‌مند باشند که بهتر است از خوردن آن بپرهیزند.

کافئین: قهوه، چای و نوشابه حاوی کافئین است و مصرف مداوم و زیاد آنها در بارداری مجاز نیست. برخی از تحقیقات نشان داده است که مصرف کافئین در دوران بارداری با تولد نوزاد کم‌وزن در ارتباط است.1

آناناس

در طول سه ماهه اول بارداری، آناناس در لیست میوه هایی قرار دارد که باید از خوردن آن اجتناب شود. به این دلیل که خوردن آناناس می تواند با انقباضات ناگهانی رحمی به نوبه خود منجر به سقط شود. آناناس به دلیل داشتن بروملین، آنزیمی که پروتیین را تجزیه می کند می تواند رحم را نرم کند که منجر به زایمان زودرس می شود. به همین دلیل است که شما باید از مصرف آناناس در طول دوره بارداری خود اجتناب کنید.

تمر هندی

طبیعی است که در دوران بارداری به خوردنی های ترش علاقه داشته باشید و فورا به تمر هندی فکر کنید، اما خوردن تمر هندی در دوران بارداری آسیب زننده است. مدت ها است که از تمر هندی به عنوان داروی تهوع صبحگاهی و حالت تهوع استفاده می شود. با این حال میانه روی را رعایت کنید. تمر هندی به دلیل داشتن ویتامین ث فراوان در لیست میوه هایی قرار دارد که باید در دوران بارداری از آن اجتناب شود. زیرا اگر در حد افراط مصرف شود، می تواند تولید پروژسترون در بدن را سرکوب کند و سطح پایین پروژسترون می تواند منجر به سقط جنین و تولد زود رس شود و حتی منجر به آسیب سلولی در جنین می شود. پس دقت کنید که بیش از اندازه تمر هندی را به خصوص در طول سه ماهه اول مصرف نکنید.

هندوانه

هندوانه به طور کلی برای دفع تمام مواد زائد بدن خوب است در حالی که بدن را هیدراته می کند. اما خوردن هندوانه در دوران بارداری ممکن است کودک را در معرض سموم مختلفی قرار دهد که این میوه آن را رها می کند. هندوانه معمولا برای سلامت یک زن باردار خوب است، اما اگر در حد افراط مصرف شود می تواند اثرات ناخوشایند ویژه ای داشته باشد. مقدار قند در آن ممکن است سطح گلوکز خون را بالا ببرد. گاهی، خواص ادرارآوری هندوانه می تواند مواد مغذی ضروری را همراه با سموم از بدن دفع کند.

خرما

خرماها غنی از ویتامین ها و مواد مغذی ضروری هستند، اما اغلب به زنان باردار توصیه می شود که از مصرف آن اجتناب کنند. یکی از دلایل اصلی برای قرار دادن آن به لیست میوه های ممنوعه در دوران بارداری این است که باعث بالا رفتن گرمای بدن و در نهایت انقباضات رحمی می شود. بنابراین در حالی که خوردن یک یا دو خرما در روز خوب است زیاده روی در مصرف آن می تواند منجر به مشکلات شود.

توت ها یخ زده

زنان باردار باید از میوه های یخ زده و یا هر چیزمنجمد وخشک شده که در مدت زمان طولانی منجمد شده اند، اجتناب کنند. ایده خوبی است که میوه های تازه به جای میوه های یخ زده مصرف کنید. بو و مواد مغذی توت ها در صورتی که آن را منجمد کنید، از بین می رود و خوردن آن می تواند برای شما و نوزادتان مضر باشد. به همین دلیل است که ممکن است بخواهید به جای انواع یخ زده و کنسروی، میوه های تازه را خریداری کنید.2

گوشت‌های نیمه پخته یا فرآوری شده

ایده خوردن یک ژامبون پخته خیلی جالب به نظر نمی‌رسد اما اگر واقعا هوس کرده‌اید که یک ساندویچ بوقلمون یا یک ساندویچ ایتالیایی بخورید، مطمئن‌ترین گزینه مراقب باشید. بدانید که می‌توانید با گرم کردن گوشت از آن استفاده کنید، خوردن گوشتی که از آن بخار بلند می‌شود یا تمامی قسمت‌های آن گرم است هیچ ضرری برای شما ندارد (گرما تمامی باکتری‌های مضر را از بین می‌برد) است.

به طور معمول می‌توانید از ورقه‌های گوشت کبابی که به خوبی بسته بندی شده‌اند استفاده کرده و از خوردن آنها لذت ببرید چرا که تا حد ممکن بدون دخالت دست تهیه شده‌اند که مانع از انتقال میکروب می‌شود و مطمئن‌تر هستند؛ می‌توانید گوشت‌های ورقه‌ای سرد را از سوپرمارکت‌ها تهیه کنید که البته در یخچال سوپرمارکت نگهداری می‌شوند.

پنیرهای نرم

بعضی از پنیرها در زمره خوراکی های مضر در دوران بارداری قرار دارند، اگرچه پنیر بسیار خوشمزه است اما متاسفانه بعضی از انواع پنیر برای جنین شما مضر است.

احتمال این که  هنگام تهیه پنیرهایی مانند پنیر فتا، پنیر شیر بز، پنیر بری، پنیر کمبرت، پنیر رگه ‌دار آبی، پنیر کوئسو مکزیکی و کوئسو بلانکا از شیری استفاده شود که پاستوریزه نشده است نسبت به پنیرهای سخت مانند پنیر چدار و پنیر سوئیسی به مراتب بیشتر است و در زمره خوراکی های مضر در دوران بارداری قرار می‌گیرند.

از آنجائیکه باکتری لیستریا، توسط دما هنگام پاستوریزه کردن از بین می‌رود این احتمال وجود دارد که پنیرهای نرم حاوی این باکتری باشند. طبق اظهارات مورس  به عنوان متخصص زنان و زایمان مرکز پزشکی سینای Sinai)) لس آنجلس، عفونت ناشی از این باکتری ممکن است منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس شود.

پنیرهایی که به صورت خانگی و سنتی تهیه می‌شوند (حتی اگر این پنیرها بی ضرر به نظر برسند، مانند پنیر چدار) نیزمعمولا از شیر غیر پاستوریزه تهیه می‌شوند. برای حصول اطمینان از بی ضرر بودن پنیر هنگام خرید مواد تشکیل دهنده آن را چک کنید تا مطمئن شوید از شیر پاستوریزه تهیه شده است یا این که روی آن عبارت پنیردلمه درج شده باشد.

نیازی نیست که در دوران بارداری از خوردن انواع پنیرها خودداری کنید چه این پنیر نرم باشد چه سخت، تا زمانی‌که عنوان پاستوریزه روی بسته آن درج شده باشد خوردن آن بلامانع است (به خاطر داشته باشید که در مورد سس سالاد محتوی پنیر نیز این امرصدق می‌کند. به گفته جولی ردفرن (Julie Redfern) متخصص عالی رتبه تغذیه در دپارتمان زنان و زایمان در بریگهام و بیمارستان زنان  در بوستون، خوشبختانه امروزه بسیاری از پنیرهای نرم که در سوپرمارکت‌های معمولی یافت می‌شوند از شیر پاستوریزه تهیه شده‌اند.  وی اظهار می‌دارد که چنانچه برای صرف غذا به رستوران رفته‌اید، می‌توانید برای کسب اطمینان از از این که پنیر مصرف شده جزو خوراکی های مضر در دوران بارداری نیست،  از گارسن در خصوص نوع پنیر مصرفی سوال کنید یا از غذایی استفاده کنید که در آن از پنیردلمه مانند خوراک مرغ یا مرغ سوخاری با پنیر پارمسان در آن استفاده شده است (حتی اگر این پنیر از شیر غیر پاستوریزه تهیه شده باشد، چرا که پنیری که به اندازه‌ای گرم شود که در آن حباب ایجاد شود یا ذوب شود هیچگونه ضرری برای بدن ندارد.

تخم مرغ خام یا عسلی

احتمال بسیار کمی وجود دارد که آلوده به باکتری سالمونلا یا دیگر باکتری‌هایی شوید که منشا آنها از غذا است . از دیگر خوراکی های مضر در دوران بارداری می‌توان به تخم مرغ نیمرو یا غذاهایی اشاره کرد که مانند سس سزاریا خمیر خام کلوچه از تخم مرغ خام تهیه شده‌اند.

سیستم ایمنی بدن شما در دوران بارداری ضعیف‌تر است و این بدین معناست که میکروبی که تا پیش از این نمی‌توانست موجب مسمومیت غذایی شما شود اکنون می‌تواند به راحتی به شما آسیب برساند، همچنین اسهال و استفراغ که در دوران قبل از بارداری تنها آزاردهنده بوده‌اند و موجب ناراحتی شما می‌شدند حال می‌توانند به راحتی موجبات کاهش آب بدن شما را فراهم آورند که ممکن است روی رشد جنین تاثیر منفی داشته باشد و در پاره‌ای از موارد موجب زایمان زودرس شود. در مجموع تا زمانی که زرده تخم مرغ کاملا پخته شده باشد خوردن آن هیچ ضرری برای شما ندارد و بایستی که در رژیم غذایی خود از تخم مرغ پخته استفاده کنید. تخم مرغ منبع عظیمی از پروتئین و کولین است که بر اساس تحقیقات به عمل آمده ماده مغذیی است که روی رشد مغز جنین تاثیر به سزایی دارد و مانع از ایجاد اختلالات مختلف در کودکان می‌شود. بهتر است بدانید که در دستور ساخت اکثر سس‌های سالاد سزار موجود در سوپر مارکت‌ها از تخم مرغ خام استفاده نشده است اما باید از خوردن سس‌هایی که به طور تازه در رستوران‌ها سرو می‌شود جدا خودداری کنید.

غذاهای تند

زیاده ‌روی در مصرف فلفل تند در دوران بارداری ممکن است موجب سوزش شدید سردل شود، اگرچه ممکن است از قبل مستعد این مشکل بوده‌ باشید. این حالت موجب آسیب رسیدن به جنین شما نمی‌شود اما حس ناخوشایندی را در شما ایجاد می‌کند. مادرانی که ریفلاکس معده دارند این سوزش شدیدتر و طولانی‌تر است و باید که جدا از خوردن غذاهای تند بپرهیزند. پس نتیجه می‌گیریم چنانچه مصرف غذاهای تند موجب سوزش سردل شما می‌شود از خوردن آن اجتناب کنید در غیر این صورتی ممانعتی در خوردن آن وجود ندارد و می‌توانید به قدر دلخواه ازاین نوع غذاها تناول کنید. توجهی به شایعات  در خصوص احتمال تاثیر سس‌های فلفل، ادویه کاری، تاباسکو و تند بر زایمان زودرس نکنید، هیچ گونه شواهدی دال بر این موضوع وجود ندارد.

پی نوشت:
1.www.madarsho.com
2.www.namnak.com
3.www.koodaket.com