احتمالا اکثر شما با بنفشه آشنا هستید. بنفشه گیاهی زیبا و معطر با گل‌های کوچک و به رنگ بنفش تیره است. درواقع حدود ۲۰۰ گونه از بنفشه وجود دارد که همه‌ی آنها متعلق به خانواده‌ی بنفشگان هستند. این گیاهان بومی فرانسه، ایتالیا، چین و یونان هستند اما در حال حاضر در سراسر جهان کشت می‌شوند. قسمت اعظم بنفشه‌های برداشت‌شده در صنعت عطرسازی به‌کار می‌رود و مقداری از آن نیز به‌عنوان طعم‌دهنده در غذاها و محصولات قنادی استفاده می‌شود. اما آیا می‌دانید که می‌توان از گیاه بنفشه روغن استخراج کرد؟ ازجمله خواص روغن بنفشه می‌توان به کاربردهای درمانی بسیاری مانند تسکین درد، رفع احتقان و مراقبت از پوست اشاره کرد. همراه ما باشید، در این مطلب خواص روغن بنفشه را بررسی می‌کنیم و روش‌های مختلف استفاده از روغن بنفشه را برای‌تان توضیح می‌دهیم.

روغن بنفشه از طریق فرایندی به‌نام «استخراج حلّال» از گل‌ها و برگ‌های این گیاه گرفته می‌شود. در استخراج حلّال، قسمت‌های مختلف گیاه در یک مخزن سربسته که حاوی یک حلّال ارگانیک است، قرار داده می‌شود. سپس بخش‌های گیاه به مایع تبدیل می‌شوند تا روغن یا عصاره‌ی آنها گرفته شود. در آخر حلّال و سایر ناخالصی‌های موجود برداشته می‌شوند و آنچه به‌جای می‌ماند، روغن بنفشه نامیده می‌شود.

بازده‌ی روغن بنفشه، بسیار پایین است. هر هزار کیلوگرم برگ بنفشه، فقط حدود یک کیلوگرم روغن بنفشه تولید خواهد کرد. به این دلیل، قیمت روغن بنفشه کمی بالاست اما با وجود این، ارزش صرف هزینه را دارد، چون روغن بنفشه دارای خواص درمانی مفیدی است و ارزش دارویی بالایی برای درمان بیماری‌های مختلف دارد.

در ادامه به بررسی بعضی از خواص دارویی این روغن می‌پردازیم:

سلامت روحی را افزایش می‌دهد

دچار شدن به سردرد و میگرن می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما این وضعیت در اغلب مواقع به‌علت استرس، تنش و اضطراب زیاد ناشی از کارها و وظایف روزمره است. در این مورد، روغن بنفشه یک عامل قوی برای کمک به کاهش استرس، فرسودگی، خستگی، سرگیجه و حتی اضطراب است.

خواص روغن بنفشه تنها به این موارد محدود نمی‌شود. روغن بنفشه مانند بسیاری از روغن‌های دیگر دارای خواص آرامش‌بخش و درمانی است که به ایجاد آرامش و تمدد اعصاب کمک می‌کند و بنابراین سلامت روحی را افزایش می‌دهد. شما مجبور نیستید برای القای آرامش از داروهای تجویزی که حاوی مواد شیمیایی مضر هستند، استفاده کنید، بلکه می‌توانید این درمان طبیعی را امتحان کنید و از خواص آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده‌اش بهره‌مند شوید. علاوه بر این روغن بنفشه برخلاف اکثر داروهای نسخه‌ای، اعتیادآور نیست و معمولا هیچ‌گونه عوارض جانبی منفی‌ای ایجاد نمی‌کند.

به درمان بی‌خوابی کمک می‌کند

داشتن یک خواب شبانه‌ی آرام برای حفظ سلامت ارگان‌ها و عملکرد صحیح سیستم‌های مختلف بدن، بسیار ضروری است. خواب شبانه‌ی باکیفیت به شما اطمینان می‌دهد که می‌توانید وظایف روزمره‌تان را هم از نظر جسمی و هم از نظر ذهنی، به‌‌طور مؤثر انجام بدهید.

روغن بنفشه با خواص آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده‌اش می‌تواند به داشتن یک خواب شبانه‌ی آرام و باکیفیت کمک کند، چون این روغن باعث کاهش تنش و اضطراب می‌شود. بنابراین روغن بنفشه یک راه طبیعی برای درمان بی خوابی و اختلالات خواب فراهم می‌کند و شما مجبور نخواهید بود به قرص خواب نسخه‌ای که ممکن است عوارض جانبی ناخوشایندی داشته باشند، پناه ببرید.1

بهبود سلامت پوست و مو

روغن بنفشه برای جلوگیری از ریزش و سفید شدن مو مفید است و باعث تقویت و افزایش رشد مو می‌شود. همچنین از این روغن برای درمان موخوره نیز می‌توان استفاده کرد. بدین منظور باید هر شب قبل از خواب مقداری روغن بنفشه را روی موی سر ماساژ دهید و روز بعد با آب و شامپو بشویید. علاوه بر این روغن بنفشه دارای خواص ضدعفونی کننده قوی است که به کاهش التهاب پوست، درمان جوش و حتی جای جوش کمک شایانی می‌کند. دو قطره روغن بنفشه را روی پوست صورت ماساژ دهید و سپس با آب سرد بشویید تا از خواص آن بهره‌مند شوید.

تسکین درد

از آنجایی که روغن بنفشه حاوی ترکیبات ضد التهابی است، یک درمان طبیعی برای مشکلات مختلف ناشی از مفاصل سفت و دردناک و همچنین دردهای عضلانی مانند روماتیسم، آرتروز و نقرس محسوب می‌شود. روغن بنفشه می‌تواند سردرد و میگرن را نیز تسکین دهد و سرگیجه را برطرف کند. همچنین این روغن می‌تواند گردش خون را به عضلات بهبود ببخشد؛ این اتفاق درد ناشی از گردش خون نامناسب این نواحی بدن را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. بدین منظور می‌توانید چند قطره از روغن بنفشه را به یک وان آب گرم اضافه کنید و به مدت چند دقیقه درون وان بمانید. همچنین می‌توان با استفاده از این روغن ناحیه مورد نظر را ماساژ دهید.

بهبود سرماخوردگی

روغن بنفشه دارای خواص ضد احتقان و خلط آور است؛ بنابراین برای رفع گرفتگی مجاری تنفسی بسیار مفید است و کمک می‌کند جریان هوا به صورت آزادانه در داخل راه‌های تنفسی فرد بیمار به حرکت در بیاید. این روغن برای تسکین مشکلات تنفسی متداول مانند سرماخوردگی، سرفه، آنفلوآنزا، برونشیت و التهاب سینوس‌ها مفید است. به منظور بهره‌مند شدن از خواص این روغن، می‌توانید چند قطره از آن را به دستگاه بخور اضافه کنید و آن را روی میز کنار تخت خود قرار دهید. علاوه بر این می‌توان چند قطره از آن را به یک ظرف آب جوش اضافه کرد و بخار خوش بوی ساطع شده از آن را استنشاق کرد.2

درمان التهاب

روغن بنفشه را می توان روشی برای مقابله با بیماری های ناشی از التهاب دانست زیرا روغن بنفشه دارای ترکیبات ضد التهابی است که بسیاری از بیماری های روماتیسم، درد مفاصل و … را درمان می کند. روغن بنفشه همچنین می تواند موجب گردش خون به عضلات شود. اگر شما قصدِ ماساژ بدن خود با اسانس گل بنفشه را دارید، به یاد داشته باشید که ابتدا باید آن را با روغن مناسب رقیق کنید. مثلا روغن های بادام، نارگیل، جوجوبا و … روغن های مناسبی برای رقیق کردن روغن بنفشه به شمار می آیند. اگر شما می خواهید از خواص ضد التهابی آن برخوردار شوید بهتر است چند قطره روغن بنفشه را به وان حمام خود اضافه نموده و دقایقی در آن دراز بکشید.

عطر

روغن بنفشه اغلب در عطرها استفاده می شود. رایحه ای از روغن بنفشه تهیه می گردد که بسیار خوش بو است. عطر روغن بنفشه یک عطر شیرین می باشد که توجه افرادی که به عطر شیرین علاقه دارند را جذب می کند. تقریبا همه اسانس های بنفشه از برگ آن ساخته شده اند. گل بنفشه به طور معمول در صنعت عطر مورد استفاده قرار می گیرد.

تسکین نفخ روده

روغن بنفشه را می توان برای تسکین نفخ روده و گاز استفاده کرد. دو قطره اسانس بنفشه و یک اونس روغن بادام شیرین را با هم مخلوط کرده و سپس این مخلوط را به ناحیه شکم خود مالیده و ماساژ دهید و هنگام خواب یک بطری حاوی آب گرم را روی شکم خود قرار دهید. اثرات ماساژ با روغن و آب گرم قابل مشاهده است.

درمان عفونت و التهاب مثانه و سیستم ادراری

همانطور که گفتیم روغن بنفشه دارای خواص ضد عفونی کنندگی است و همین خاصیت، مثانه را ضد عفونی کرده و التهاب مثانه را کاهش می دهد. برای درمان، می توانید یک قطره اسانس گل بنفشه و اسانس اسطوخدوس را با هم مخلوط کرده و سپس این مخلوط را به وان حمام خود اضافه نمایید و ۲۰ دقیقه صبر کنید. در این زمان کوتاه خواص روغن بنفشه را مشاهده خواهید کرد.

درمان مویرگ های شکسته پوست

روغن بنفش می تواند مویرگ های شکسته پوست را بهبود بخشد و گردش خون را افزایش دهد تا از قرمزی آن حلوگیری کند. مخلوط ۲ قطره اسانس بنفشه با یک قطره اسانس گل رز و ۴ اونس آب مخلوط نمایید سپس این مخلوط را به یک بطری اسپری اضافه کرده و به پوست خود بزنید و شب تا صبح اجازه دهید روی پوستتان بماند.

درمان افسردگی

از دیگر خواص روغن بنفشه درمان افسردگی می باشد. اسانس گل بنفشه برای آرامش شما بسیار مفید است در واقع روغن بنفشه موجب آرامشِ شما می شود. ۲ قطره روغن بنفشه را بر روی یک پارچه یا دستمال بپاشید و در معرض استنشاق خود قرار دهید. اجازه ندهید که روغن به تماس مستقیم با پوستتان برسد.3

روش مصرف روغن بنفشه

می توان از دم نوش یا شربت گل بنفشه هم استفاده کرد. برای مشکل دو بار در روز باید استفاده شود و برای بیمارانی که مشکل تنفسی یا ریوی دارند باید هر ۸ ساعت استفاده شود. و همانطور که قبلا ذکر شد مالیدن روغن بنفشه به صورت, گوش ها و گونه مفید است.

از فواید مصرف روغن بنفشه در بیماری های ریوی و تنفسی صحبت شد اما جالب است بدانید که این روغن برای درمان سینوزیت هم به کار می رود.

روش استفاده از روغن بنفشه برای کسانی که مبتلا به سینوزیت هستند به این صورت است که ابتدا دو سمت صورت به جز پیشانی را بخور دهید و سپس مقداری روغن بنفشه را به جوهر پونه که در عطاری های یافت می شود, اضافه کرده و پیشانی را با آن ماساژدهید.

مضرات روغن بنفشه

مصرف طولانی مدت اسانس یا عصاره الکلی به دلیل احتمال ایجاد تشنج مجاز نمی باشد . همچنین به دلیل خاصیت قاعده آور و سقط آور که مربوط به توژون Thujone موجود در اسانس می باشد مصرف آن در دوران بارداری توصیه نمی شود .

و همچنین به دلیل نبود مستندات علمی مصرف آن در دوران شیردهی بهتر است با احتیاط انجام شود .

بیمارانی که مبتلا به بیماری صرع هستند نباید از این گیاه استفاده کنند همچنین چای تهیه شده از آن سبب التهاب معده و لب می شود .4

پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.imna.ir
3.www.saednews.com
4.www.delgarm.com