از نظر معنوی اخلاق
خوش یکی از منابع بزرگ تولید انرژی، نشاط و تحرک در انسان و جامعه است. برای توضیح
این مطلب به چند نکته اشاره می کنیم:
1-
تمام حرکات و سکنات ما در سطح جامعه و روابط انسانی ناقل نوعی انرژی
است. در بستر این روابط است که ما هم از دیگران انرژی و توان می گیریم و هم به آنها
انرژی می دهیم. با هر صحنه ای که می بینیم و یا آن را در معرض دید دیگران قرار می
دهیم و هر صدایی که می شنویم و یا سخن و صدایی که تولید می کنیم، در حقیقت نوعی
انرژی می گیریم و یا به دیگران انتقال می دهیم.
2-
این انرژی هم می تواند مثبت و حرکت آفرین و در جهت رشد و شکوفایی
انسان و جامعه باشد و هم می تواند منفی و باعث افسردگی افراد و جامعه انسانی و مخل
آسایش و آرامش آنها باشد و ایشان را از حرکت در مسیر کمال و شکوفایی باز دارد.
3-
زندگی برای کسانی که واقعا زندگی می کنند و زنده و پویا هستند، یعنی
حرکت به سوی جلو و انسان فرهیخته مانند مسافری می ماند که دائما در حال حرکت به سوی
رشد و شکوفایی، توانایی و تحصیل بزرگی است. در این سفر و حرکت، بیشترین نیاز انسان
به انرژی و عاملی است که بتواند به او توانایی رفتن و حرکت بدهد و قدرت او را برای
تحمل سختی های راه بیشتر کند. درست مانند یک وسیله نقلیه که برای حرکت به سوخت نیاز
دارد.
4-
منابع تامین این انرژی بسیار فراوان و متنوع اند، از این میان یکی
از مهمترین منابع تامین این انرژی برای خود انسان و افراد دیگری است که با آنها
سروکار داریم، اخلاق خوب و برخورد شاد اجتماعی است و در مقابل، بد اخلاقی، منبع
تولید انرژی منفی و کند کننده حرکت انسانی است.
تمامی انبیای الهی
خوش اخلاق بوده اند و به پیروان خود توصیه کرده اند تا خوش اخلاق باشند. دلیل این
توصیه آنها همین نیاز انسان به انرژی و توان حرکت و نشاط در زندگی است. نیازی که
اتفاقا در آموزه های اسلامی بسیار مهم تلقی شده است. در یک روایتی از پیامبر گرامی
اسلام نقل شده که ایشان فرمود: بیشترین امتیازی که امت من به سبب
داشتن آن به بهشت می رود، تقوای الهی و خوش خلقی است.
اکثر ما تلج به امتی الجنه تقوی الله و حسن الخلق
. یعنی توان و نیرویی که حسن خلق برای بدست آوردن بهشت به انسان می دهد، در ردیف
ایمان و تقوی است، در حالی که می دانیم از نظر اسلام چیزی به مانند تقوی برای سعادت
انسان با اهمیت تلقی نشده است.
نیروی اخلاق خوب،
می تواند مشکلات
و
ناهمواری های زندگی را برای انسان هموار سازد؛ در روایتی از امیر المومنین علی(ع)
أمده: هرکس خلقش نیکو شد، راه های زندگی برایش هموار می گرد. من حسن خلقه سهلت
له طرقه.
اخلاق خوش، قدرت و
توانایی بسیاری به ما می دهد که این نیرو بخشی، می تواند دلیل مهمی برای انتخاب
اخلاق خوب و شاد در برخورد های اجتماعی باشد. این بحث در شماره های بعدی تحت عنوان
“قدرت خوش اخلاقی” پی گیری خواهد شد.
پانوشت:
1-
اصول
کافی، ج 2، ص 100.
2-
شرح غررالحکم، ج
5، ص 306