اصولا خلفاء بنی امیه و بنی العباس چگونه در نماز جمعه شرکت می کردند؟ آیا خودشان خطبه می خواندند و سپس به اقامه نماز جمعه می پرداختند یا این که صرفا در نماز جمعه شرکت می کردند و دیگری خطبه می خوانده و اقامه نماز می نموده یا این که خطبه را دیگری می خوانده و نماز را خلیفه می خوانده است. چون در ماجرای نماز جمعه دمشق می بینیم که علی الظاهر خطیب جمعه یزید نبوده است. گرچه ممکن است سخنران قبل از خطبه ها بوده باشد؟

قانون نماز جمعه این است که وقتی که امام معصوم حاضر است کسی حق ندارد نماز جمعه بر پا کند مگر آنکه امام به کسی دستور بدهد.(وسائل الشیعه ،ج5،ص 36،باب 20،ح1،چاپ بیست جلدی ) بر اساس نظر حنفی ها و شیعه امامیه در وجوب نماز جمعه وجود امام یا نایب او شرط است ولی بر اساس نظر شافعیها و مالکیها و حنبلی ها وجود امام شرط نیست و مسلمانان باید نماز را خودشان اقامه بکنند.(الفقه علی المذاهب الخمسه ،محمد جواد مغنیه ،ص 120 ،صلوه الجمعه) بر این پایه خلفای اموی و عباسی هروقت خودشان حاضر بودند نمازرا خودشان می خواندند و گاهی هم به دیگری دستور می دادند که نماز را اقامه کند.اگر امام معصوم به کسی دستور بدهد که نماز را اقامه بکند باید آن شخص بخواند و حق ندارد سرپیچی کند .در باره آن اجتماعی که یزید تشکیل داده بود باید دانست که آن روز، روز جمعه نبوده بلکه روز دیگری بوده و یزید پس از اذان نماز ظهر خواند نه نماز جمعه (بحار الانوار ج 45 ص 139 س 17 ، چاپ ایران )