الف. به طور کلی فرقه های اسلامی به دو دسته شیعه و اهل سنت تقسیم می شوند:یک. فرقه های اساسی شیعه:1. زیدیه؛ 2. کیسانیه؛ 3. امامیه (اثنی عشریه)؛ 4. اسماعیلیه.(برای آگاهی تفصیلی از هر کدام از این فرقه های مذکور به کتاب فرق و مذاهب اسلامی، علی ربانی گلپایگانی، انتشارات مرکز جهانی، قم مراجعه کنید).
دو. فرقه های اهل سنت:
1. اهل حدیث (حنبلیه)؛ 2. سلفیه؛ 3. مذهب اشعریه (اشعری)؛ 4. مذهب ماتریدیه؛ 5. مذهب طحاویه؛ 6.مذهب معتزله؛ 7. فرقه مرجئه؛ 8. فرقه اباضیه؛ 9. حشویه؛ 10. فرقه جهمیه؛ 11. خوارج؛ 12. قدریه؛ و … (همان).
ب. دانشمند محترم آیه الله جعفر سبحانی درباره علل پیدایش چنین فرقه هایی می گویند: «این عواملی که باعث اختلاف و دو دستگی در میان مسلمانان شد به طور مطلق عبارتست از:
1. تعصب های کور قبیله ای و گرایش های حزبی؛
2. بدفهمی و کج اندیشی در تفسیر حقایق دینی؛
3. منع از تدوین حدیث پیامبر و نشر آن – به مدت 100 سال – توسط خلفا؛
4. آزادی احبار و رهبان، دانشمندان یهود و نصاری، در نشر اساطیر عهدین؛
5. برخورد مسلمانان با ملت های متمدن که برای خود کلام مستقل و عقاید دیگری داشتند. (برخورد و تأثیرپذیری از فرهنگ بیگانه)؛
6. اجتهاد در برابر نص.
برای آگاهی تفصیلی از هر کدام از عوامل فوق به کتاب «فرهنگ و مذاهب اسلامی»، ج 1، آیت الله جعفر سبحانی، انتشارات توحید، قم، مراجعه کنید.
در مورد فرقه قادریه باید گفت: «قادریه سلسله ای از صوفیه که از مکتب «جنیدیه» نشأت گرفته است و پیشوای ایشان عبدالقادر گیلانی (وفات 1166م) بود و آن را شاخه های بسیار است».(فرهنگ فرق اسلامی، دکتر محمد جواد مشکور، ترجمه کاظم مدیر شانه چی، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ص 316).
قادریه شاخه ای از جنیدیه است خود جنیدیه شاخه ای از بغدادیه است و بغدادیه نیز از گروه های معتزله اهل سنت است.(همان).
بنابراین فرقه قادریه یکی از شاخه های مکتب معتزله می باشد.
اما انجمن حجتیه را نمی شود جزو فرق اسلامی محسوب کرد. این گروه نوپا جزو فرقه امامیه هستند و اثنی عشری می باشند و از نظر اعتقادی تفاوت چندانی با دیگران ندارند، بلکه تفاوت آنها عمدتا در روش و متد فعالیت های دینی در عصر غیبت است.
اما اینکه آیا این دو گروه فوق (حجتیه و قادریه) مرتد هستند یا نه، ابتدا باید ملاک و معیار مرتد مشخص شود.
هر کس خدای متعال یا یگانگی وی، حیات پس از مرگ (معاد، شریعت اسلامی یا نبوت حضرت محمد(ص) را باور نداشته باشد، کافر قلمداد می شود و اگر پس از اسلام به این سو گراید مرتد است.
بر اساس معیار فوق هیچ کدام از دو گروه مذکور (حجتیه – قادریه) مرتد تلقی نمی شود؛ زیرا توحید، معاد، نبوت را قبول دارند و به آن ملتزمند.
دو. فرقه های اهل سنت:
1. اهل حدیث (حنبلیه)؛ 2. سلفیه؛ 3. مذهب اشعریه (اشعری)؛ 4. مذهب ماتریدیه؛ 5. مذهب طحاویه؛ 6.مذهب معتزله؛ 7. فرقه مرجئه؛ 8. فرقه اباضیه؛ 9. حشویه؛ 10. فرقه جهمیه؛ 11. خوارج؛ 12. قدریه؛ و … (همان).
ب. دانشمند محترم آیه الله جعفر سبحانی درباره علل پیدایش چنین فرقه هایی می گویند: «این عواملی که باعث اختلاف و دو دستگی در میان مسلمانان شد به طور مطلق عبارتست از:
1. تعصب های کور قبیله ای و گرایش های حزبی؛
2. بدفهمی و کج اندیشی در تفسیر حقایق دینی؛
3. منع از تدوین حدیث پیامبر و نشر آن – به مدت 100 سال – توسط خلفا؛
4. آزادی احبار و رهبان، دانشمندان یهود و نصاری، در نشر اساطیر عهدین؛
5. برخورد مسلمانان با ملت های متمدن که برای خود کلام مستقل و عقاید دیگری داشتند. (برخورد و تأثیرپذیری از فرهنگ بیگانه)؛
6. اجتهاد در برابر نص.
برای آگاهی تفصیلی از هر کدام از عوامل فوق به کتاب «فرهنگ و مذاهب اسلامی»، ج 1، آیت الله جعفر سبحانی، انتشارات توحید، قم، مراجعه کنید.
در مورد فرقه قادریه باید گفت: «قادریه سلسله ای از صوفیه که از مکتب «جنیدیه» نشأت گرفته است و پیشوای ایشان عبدالقادر گیلانی (وفات 1166م) بود و آن را شاخه های بسیار است».(فرهنگ فرق اسلامی، دکتر محمد جواد مشکور، ترجمه کاظم مدیر شانه چی، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ص 316).
قادریه شاخه ای از جنیدیه است خود جنیدیه شاخه ای از بغدادیه است و بغدادیه نیز از گروه های معتزله اهل سنت است.(همان).
بنابراین فرقه قادریه یکی از شاخه های مکتب معتزله می باشد.
اما انجمن حجتیه را نمی شود جزو فرق اسلامی محسوب کرد. این گروه نوپا جزو فرقه امامیه هستند و اثنی عشری می باشند و از نظر اعتقادی تفاوت چندانی با دیگران ندارند، بلکه تفاوت آنها عمدتا در روش و متد فعالیت های دینی در عصر غیبت است.
اما اینکه آیا این دو گروه فوق (حجتیه و قادریه) مرتد هستند یا نه، ابتدا باید ملاک و معیار مرتد مشخص شود.
هر کس خدای متعال یا یگانگی وی، حیات پس از مرگ (معاد، شریعت اسلامی یا نبوت حضرت محمد(ص) را باور نداشته باشد، کافر قلمداد می شود و اگر پس از اسلام به این سو گراید مرتد است.
بر اساس معیار فوق هیچ کدام از دو گروه مذکور (حجتیه – قادریه) مرتد تلقی نمی شود؛ زیرا توحید، معاد، نبوت را قبول دارند و به آن ملتزمند.