علت بوجود آمدن فرقة اسماعیلیه چه بود؟

فرقه‌ای هستند که به امامت اسماعیل فرزند امام صادق(ع) گرویدند و مرگ او را انکار کردند و گفتند او زنده است و غایب و ظهور خواهد کرد و در توجیه مراسم تدفین اسماعیل گفتند کار امام جنبة ظاهری داشته است که کسی قصد سوء به او نکند، و حال اینکه اسماعیل پسر امام جعفر صادق(ع) در سال 145 درگذشت. زراره یکی از برجسته‌ترین شاگردان امام صادق(ع) می‌گوید: خدمت امام صادق(ع) رسیدم، فرزندش موسی‌ بن جعفر طرف راست حضرت ایستاده بود و جنازه‌ای که فرزند امام صادق(ع) به نام اسماعیل رو به روی حضرت قرار داشت. امام صادق(ع) فرمودند: برو و سه نفر از اصحاب را به نام‌های (داود رقی،‌ حمران و ابوبصیر) را بیاور. رفتم و آوردم. دیگران هم آمدند تا سی نفر شدیم و اطاق پر شد. امام صادق(ع) به داود رقی فرمود: پارچة روی جنازه را کنار بزن، داود چنان کرد که امام(ع) فرمود. آنگاه امام(ع) فرمودند: نگاه کن اسماعیل زنده یا مرده است؟ داود گفت: سرور من، او مرده است. امام(ع) به یکایک حاضران جنازه را نشان دادند و همه گفتند که او مرده است. امام(ع) فرمودند: خداوندا گواه باشد که برای رفع اشتباه مردم تا این اندازه کوشیدم. سپس دستور دادند او را غسل و حنوط کردند و او را در کفن نهادند. دوباره امام(ع) فرمودند به مفضل، صورت او را باز کن. مفضل چنان کرد که امام فرموده بود. باز هم از همة حاضران پرسید و همه همان را گفتند. و امام(ع) دوباره فرمودند: خدایا گواه باش، اما باز گروهی که می‌خواهند نور خدا را خاموش کنند، امام بودن اسماعیل را مطرح خواهند کرد. و در این هنگام به فرزندش موسی بن جعفر اشاره کرد و فرمود: «خدا نور خود را تأیید می‌کند گر چه گروهی آن را نخواهند.»اسماعیل را دفن کردند. امام(ع) از حاضران پرسید: چه کسی در اینجا دفن شد؟ همه گفتند: فرزندتان اسماعیل. امام(ع) فرمودند: خدایا گواه باش. سپس فرزند خود موسی(ع) را گرفت و فرمود: «هوالحق و الحق معه و منه الی ان یرث‌الله الارض و من علیها». یعنی او برحق است و حق با اوست تا روز رستاخیز.با این همه تأکید و تصریح امام صادق(ع) که مشخص بود اسماعیل مرده است و فرزند گرامیش موسی بن جعفر(ع) امام است نه اسماعیل و نه فرزند اسماعیل که محمد نام داشت و نه فرزند دیگر امام صادق(ع). با این همه سفارش امام(ع)، متأسفانه پس از درگذشت امام صادق(ع) گروهی به امامت فرزندش اسماعیل و یا فرزند دیگر اسماعیل، عبدالله معتقد شدند و از مسیر روشنی که برایشان تعیین شده بود به انحراف گرائیدند، در صورتی که اسماعیل هیچگونه ادعائی نداشت و قبل از امام صادق(ع) درگذشت.
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی