چرا نام عثمان در نهج البلاغه از دو خلیفة پیشین بیشتر آمده است؟

علت آن روشن است: عثمان در جریانی که تاریخ آن را. «فتنة بزرگ» نامید وخود خویشاوندان نزدیک عثمان، یعنی بنی امیه بیش از دیگران در آن دست داشتند، کشته شد ومردم بلافاصله دور علی(ع) را گرفتند و آن حضرت طوعاً او کرهاً بیعت آنان را پذیرفت و این کار طبعاً مسائلی را برای حضرتش در دورة خلافت به وجود آورد. از طرفی داعیه داران خلافت، شخص او را متهم می کردند که در قتل عثمان دست داشته است و اوناچار بود از خود دفاع [کند] و موقف خویش را در حادثة قتل عثمان روشن سازد واز طرف دیگر گروه انقلابیون که علیه حکومت عثمان شوریده بودند و قدرتی عظیم به شمار می رفتند جزو یاران علی(ع) بودند. مخالفان علی از او می خواستند آنان را تسلیم کند تا به جرم قتل عثمان قصاص کنند، وعلی(ع) می بایست این مسئله را در سخنان خود طرح کند و تکلیف خود را بیان نماید. بعلاوه، در زمان حیات عثمان، آنگاه که انقلابیون عثمان را در محاصره قرار داده بودند و بر او فشار آورده بودند که یا تغییر روش بدهد یا استعفا کند، یگانه کسی که مورد اعتماد طرفین و سفیر فیمابین بود و نظریات هر یک از آنها را علاوه بر نظریات خود به طرف دیگر می گفت، علی بود.
از همه اینها گذشته، در دستگاه عثمان فساد زیادتری را ه یافته بود و علی(ع) بر حسب وظیفه نمی توانست در زمان عثمان و یا در دوره بعد از عثمان، دربارة آنها بحث نکند و به سکوت برگزار نماید. اینها مجموعاً سبب شده که ذکر عثمان بیش از دیگران در کلمات علی(ع) بیاید.
مجموعه آثار شهید مطهری ج14 ـ سیری در نهج البلاغه صفحه477.