چرا خمس را به سادات اختصاص داده اند وچرا زکات به گندم و جو تعلق گرفته درحالیکه درآمد کشاورزان کمتر از اموال تجار است و اموال آنها زکات ندارد؟

در این سوال چند نکته مطرح است: الف) مصرف خمس،
ب ) شرایط گیرنده خمس،
ج ) محدود بودن زکات در نه چیز.
الف) گفتنی است که: اولاً، به فتوای حضرت امام(ره) مصرف سهم سادات نیز باید به اذن مجتهد باشد؛ چون خمس در حقیقت منبعی برای تأمین هزینه های حکومت و امور مورد نیاز جامعه است. ثانیاً، چنان که متذکر شده اید – به سادات نمی توان از زکات داد و اگر مستحقی در بین آنان باشد، باید از خمس به آنان پرداخت کرد. فلسفه این امر آن است که، کسانی با منتسب ساختن خود به خاندان پیامبر(ص) به جمع آوری اموال مردم (صدقات) نپردازند و با سوء استفاده از عنوان خاندان رسالت، چهره ناپسندی از آنان ارائه نکنند. بلی اگر نیازمندی در بین آنان وجود دارد، از اموالی که تحت نظر امام معصوم(ع) و یا وکلای ایشان است، به آنان پرداخت می گردد. از سوی دیگر، مشخص بودن ذریه پیامبر(ص) در بین مردم – که به کمک همین عناوین صورت می گیرد – خود فلسفه ای تبلیغی دارد که نیازی به توضیح آن نیست.
ب ) سهم سادات را تنها به سادات فقیر می توان داد و آنچه در این سوال نقل شده است، سخنی عوامانه است و در هیچ رساله و یا کتاب معتبری چنین موضوعی نیامده است.
ج ) در مورد زکات نیز گفتنی است که: اولاً، عده ای از علما، زکات را در مال التجاره (سرمایه) هم واجب دانسته اند (مانند آیت اللَّه سیستانی) و عده ای دیگر استحباب آن را برگزیده اند. ثانیاً، خمس خود جایگزینی برای زکات است؛ چون در سیستم فعلی زندگی، موارد زکات بسیار محدود است؛ ولی خمس دامنه شمول گسترده ای دارد و شامل اموال تجار می شود.از این رو خمس خود جایگزینی برای زکات است و چون مصرف آن باید تحت نظر مجتهد جامع الشرایط باشد، لذا مصارف آن نزدیک به مصارف زکات است.