یکم.
استفاده از همه نوع آلات موسیقى حرام نیست؛ بلکه اگر از آلاتى باشد که نوعاً در لهو و لعب و حرام به کار مى رود و منفعت حلالى در بر ندارد، استفاده از آن جایز نیست؛ ولى اگر از آلات مشترک باشد، نواختن آن به منظور منافع مشروع و حلال (مانند اجراى سرودهاى انقلابى و برنامه هاى دینى و مانند آن) اشکال ندارد.
دوم.
مسئله نوازندگى با استماع آهنگى که از آلات موسیقى تولید مى شود، تفاوت بسیار دارد و هر دو از یک مقوله به شمار نمى رود: بلکه هر کدام حکم خاص خود را دارد. نواختن آلات مختص به لهو، به اتفاق همه مراجع تقلید در هر حال حرام است، هر چند در موردى به صورت غیر لهوى از آن استفاده شود؛ زیرا این گونه آلات (مختص به لهو) نوعاً براى حرام ساخته شده و نگه دارى آنها جایز نیست و باید از بین برود؛ ولى گوش دادن به آهنگ هایى که از این نوع آلات (آلات مختص) تولید مى شود، تنها در صورتى حرام است که متناسب با مجالس لهو و خوش گذرانى باشد و در غیر این صورت محکوم به حلیت است. بنابراین ممکن است نواختن در این آلات حرام باشد، در حالى که گوش دادن به آن حلال و یا مشتبه و مشکوک باشد که باز هم استماع آن جایز مى باشد.