هجرت معنوی

انسان باید سازنده محیط خود باشد نه سازش کار با محیط خود و به عکس آن چه سست عنصران فاقد شخصیت می گویند: خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو, افراد با ایمان و صاحبان افکار مستقل می گویند: همرنگ جماعت شدن رسوایی است, بسیاری از پیامبران در طول عمر خود برای ادای رسالت خویش اقدام به هجرت کردند که از جمله آنها حضرت ابراهیم(ع) بود که در آیات مختلف قرآن روی مساله هجرت او تکیه شده است. از جمله در سوره عنکبوت آیه 26 می خوانیم: و قال انی مهاجر الی ربی انه هو العزیز الحکیم. رهبران الهی هنگامی که رسالت خویش را در یک نقطه به اتمام می رساندند و یا محیط را آماده برای گسترش دعوت خویش نمی دیدند برای اینکه رسالت آنها متوقف نگردد, دست به مهاجرت می زدند و این مهاجرت ها سرچشمه برکات فراوانی در طول تاریخ ادیان شده, تا آنجا که تاریخ اسلام از نظر ظاهر و معنا بر محور هجرت پیامبر(ص) دور می زند و اگر هجرت نبود اسلام در باتلاق بت پرستان مکه برای همیشه فرو رفته بود. هجرت بود که به اسلام و مسلمانان جان تازه ای داد و همه چیز را به نفع آنها دگرگون ساخت و بشریت را در مسیر جدیدی قرار داد. به یک معنا هجرت یک برنامه عمومی برای فرد فرد مومنان است که هر وقت در طول زندگی آنها محیط را برای اهداف مقدس خود نامناسب دیدند و آن را به صورت باتلاقی متعفن یافتند که همه چیز در آن می پوسد, موظف به هجرتند باید رخت سفر بربندند و به سرزمین آماده تری کوچ کنند.البته هجرت همیشه به معنای هجرت مکانی و فیزیکی نمی باشد, بلکه گاه هجرت به معنای اعراض قلبی و تحت تاثیر القائات شیطانی اهل گناه و آلودگی واقع نشدن است. یعنی باید انسان با تقویت ایمان و تقوا و پناه بردن حقیقی به خداوند متعال و اولیای برگزیده او خود را از شعاع نفوذ القای گناه و معصیت دور نگه دارد و دریچه قلب خود را روی ورود گناه و آلودگی ببندند, هر چیزی را نبیند و به هر چیزی گوش نکند و با هر کس نشیند و به سادگی رفاقت و دوستی کسی را نپذیرد. انسان می تواند هر چند به لحاظ جسمانی و فیزیکی در میان اجتماع و در بین دوستان و هم کلاسی ها و هم درسی هایش حضور دارد ولی با روح وحقیقت خود از اعمال بد و زشت و خلاف موازین آنها دوری گزیند و بیش از حد ضرورت و نیاز با آنها آمیختگی و مجالست نداشته باشد و به طور کلی با مواظبت از چشم و گوش و قلبش حریم دلش از هر ناپاکی نگه دارد و حفظ نماید و دریچه روحش را جز بر روی پاکی و حقیقت و درستی نگشاید. خداوند متعال در سوره مبارکه مدثر خطاب به پیامبرش(ص) می فرماید: و الرجز فاهجر (مدثر:5) یعنی از هر گونه آلودگی (چه عملی و چه عقیدتی) دوری گزین و آن را ترک کن. در حقیقت هجرت درونی از گناهان و معاصی و آلودگی ها, ریشه و اساس هجرت ظاهری و جسمانی است چون اگر کسی به مکانی دیگر هم هجرت کند ولی هجرت درونی و باطنی از گناهان نداشته باشد و در درون از پستی و رذایل نفسانی و گناهان انزجار و تنفر نداشته باشد. هجرت بیرونی نیز چندان سودی نخواهد داشت.