امامزادگان در مرقد حضرت معصومه(س)

3. مرقد مطهر حضرت

قبر شریف حضرت معصومه علیها السلام در زیر ضریح فعلی داخل یک سرداب (زیرزمین) واقع شده و در آن سرداب بعد از حضرت معصومه علیها السلام بانوان جلیل القدر دیگری در جوار حضرت دفن شده اند که عبارتند از:
الف) زینب دختر امام جوادعلیه السلام؛
ب) امّ محمد نوه امام جواد (دختر موسی بن جوادعلیه السلام)؛
ج) میمونه نوه امام جواد (دختر موسی بن جوادعلیه السلام)؛
د) بُرَیهیه نوه امام جواد (دختر موسی بن جوادعلیه السلام)؛
ه) امّ اسحاق کنیز محمد بن موسی نوه امام جوادعلیه السلام؛
و) ام حبیب کنیز یکی از نوادگان حضرت جوادعلیه السلام (پسر نوه امام جواد – محمد بن احمد بن موسی الجواد)بحارالانوار: ج 60، ص 220-229؛ منتهی الامال: ج 2، ص 162.
پس مناسب است در زیارت حضرت معصومه علیها السلام آن مخدرات و بانوان بزرگ نیز اینگونه زیارت شوند «السلام علیکُنّ یا بناتَ رسول اللّه» یا بگوییم: «السلام علی رسول الله و علی ذریّة رسول الله»
امامزادگان مَردی که تا سال 385 ه.ق در مقبره حضرت معصومه علیها السلام خارج سرداب دفن شده اند چندین نفر هستند:
الف) امامزاده حسین نواده پنجم امام صادق علیه السلام؛
ب) امامزاده حمزه از نوادگان امام سجادعلیه السلام؛
ج) امامزاد ابوجعفر از نوادگان امام سجادعلیه السلام؛
د) امامزاده ابوالقاسم از نوادگان امام سجادعلیه السلام؛
ه) امامزاده علی بن حمزه از نوادگان امام سجادعلیه السلام؛
و) امامزاده ابوعلی از نوادگان امام سجادعلیه السلام؛
ز) امامزاده ابوجعفر ثانی؛
ح) امامزاده ابومحمد از نوادگان امام سجادعلیه السلام؛
ط) امامزاده ابوعلی ثانی؛
و… .گنجینه آثار قم: فیض، ج 1، ص 392-391.
اولین سایه بان مقبره شریف حضرت معصومه علیها السلام را خاندان اشعری بنا نمودند. حضرت زینب دختر امام جوادعلیه السلام نیز گنبد و بارگاهی با آجر و سنگ و گچ بر روی مرقد مطهر ساخت و در هر دوران صحن و سرای حضرت پرشکوه تر گشت تا اینکه در زمان صفویّه گسترش حرم به اوج خود رسید و حرم فعلی از آثار همان دوره است.