خانه » همه » مذهبی » احزاب سیاسی ایران -جریان های سیاسی

احزاب سیاسی ایران -جریان های سیاسی

قبل از پرداختن به پاسخ، مناسب است به برخی مسایل و نکات مقدماتی اشاره شود.
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و با عبور از نظام استبدادی 2500 ساله به یک نظام دموکراسی و به تعبیر دیگر مردم سالاری دینی دست یافته که حضور مردم رکن اصلی شکل گیری آن بوده و استمرارا آن نیز منوط به این حضور تعیین کننده بوده است که در این میان احزاب و جریان های سیاسی­ نقشی مهم ایفا می نمایند تا بتوانند ضمن تلاش برای کارآمدی نظام دینی مسایل و خواسته های این مردم را از نظام مطالبه نمایند. هر چند این احزاب به شیوه رایج در دنیا شکل نگرفته­اند ولی از همان ابتدای انقلاب به فعالیت های سیاسی مبادرت کرده­اند.
آنچه در دهه اخیر قابل توجه بوده است این که جبهه بندی دو جریان اصولگرا (جناح راست) و اصلاح طلب(جناح چپ)بطور جدی صورت پذیرفته که هر کدام با دیدگاه ها و رویکردهای خاص خود تا کنون به فعالیت­های سیاسی پرداخته اند. نکته مهم این است­که شکل­گیری منسجم این­گروه­ها و شکل­گیری­گروه­های همسو( اصولگرایان اصلاح طلب و اصلاح طلبان اصولگرا) در این عناوین و صفبندی این دو تفکر و جریان، به نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بر می­گردد. در اینجا لازم است به اجمال، به بیان برخی ازشاخصه­های این دو طیف سیاسی بپردازیم .
شاخصه­های اصولگرایی:
1: اصولگرا اقتضائات جهان کنونی را نیک می شناسد هرچند که به همه آنها سر تسلیم فرود نمی آورد و بر آرمانهای خود و ضروت توسعه و رشد روزافزون پای می فشارد.
2: اصولگرا می­کوشد الگویی را پی ریزی کند که رشد و توسعه را با عدالت به عنوان مهمترین آرمان بشری، جمع نماید.
3: حوزه فرهنگ، برای اصولگرا محیط برنامه ریزی های دراز مدت و غلبه نگاه های آینده نگر است.
4: اعتقاد عمیق به امام ،انقلاب و دستاوردهای مبارک آن
5:خدمت گزاری بی منت و مهرورزی
6: تامین منافع ملی و کوتاه نیامدن در برابر زیاده خواهی های قدرت های بزرگ دنیا
7: رفع محرومیت ها و تبعیض­ها(با توزیع عادلانه منابع کشور)
شاخصه­های اصلاح طلبی نیز عبارتند از : پیگیری اصلاحات در کشور در عرصه های مختلف ، گسترش آزادی های مدنی و مشارکت مردمی وتلاش برای تامین حداکثر حقوق شهروندی مردم و در عرصه سیاست خارجی ارتقاء جایگاه کشور در سطح جهانی و پیشبرد اهداف و منافع ملی در سایه گفتگو و پرهیز از برخورد مستقیم با قدرتهای بزرگ ، و…
نکته ای که در تبیین دو جریان سیاسی موجود وجود دارد اینست که نمی توان قضاوتی کلی پیرامون هریک داشت و یکی از دو جریان را به صورت کامل مفسد و مخالف انقلاب دانست ؛ بلکه باید فارغ از این دسته بندی ها بر اساس مبانی فکری افراد و عملکردهای آنان در قبال انقلاب و نظام اسلامی به بررسی و قضاوت پرداخت . مقام معظم رهبری در باره این قبیل صف بندیها و شاخصه های اصول گرایی و اصلاح طلبی که می تواند فصل خطاب و منشوری برای کلیه جریانات سیاسی باشد ؛ فرمودند: «دو جناح برای کشور مثل دو بالند که کشور با این دو بال می تواند پرواز کند دو جناح مقابل در مجموعه نظام می توانند باشند و فعالیت کنند ولی شرطش این است که به قانون اساسی وفادار باشند اینها بر کار هم نظارت می کنند با هم رقابت سالم می کنند این مسابقه ، پیشرفت به وجود می آورد و از بسته بودن تشکیلات گوناگون حکومتی جلوگیری می کند این چیز مغتنم و خوبی است … بنده دعوای اصلاح طلب و اصولگرا را هم قبول ندارم من این تقسیم بندی را غلط می دانم نقطه مقابل اصولگرا ، اصلاح طلب نیست ، نقطه مقابل اصلاح طلب ، اصولگرا نیست نقطه مقابل اصولگرا آدم بی اصول و لاابالی است آدمی که به هیچ اصلی معتقد نیست آدم هرهری مذهب است … نقطه مقابل اصلاح طلبی افساد است بنده معتقد به اصولگرای اصلاح طلبم اصول متین و متقنی که از مبانی معرفتی اسلام برخاسته با اصلاح روش ها به صورت روز به روز و نو به نو… »( بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید و دانشجویان دانشگاههای استان کرمان 19/2/84)
مقام معظم رهبری در مناسبت‌های مختلف نیز به شاخصه‌های اصولگرایی پرداخته‌اند و آن را جریانی اصیل در انقلاب اسلامی و اسلام دانسته‌اند. ایشان در جمع مسئولان و کارگزاران نظام فرمودند: «هر کس و هر جریانی که به مبانی انقلاب علاقه‌مند و پایبند و هر نامی که داشته باشد جزو اصولگرایان است» (29/3/85) . ایشان شاخصه‌های مختلفی برای اصولگرایی عنوان کرده‌اند که به چند مورد آن اشاره می‌کنیم:شاخصه اول ،عدالت خواهی و عدالت گستری که به فرموده ایشان، به زبان، ساده است، اما در عمل، کار بسیار دشواری است و مقدمات بسیاری لازم دارد. اما شاخصه دوم، “فساد ستیزی” است. سلامت اعتقادی و اخلاقی مسئولان کشور به خصوص مسئولان عالی رتبه، در سطح دولت و معاونین و از این قبیل، بسیار مهم است و شاخصه دیگری است که از لحاظ اعتقادی و اخلاقی، اشخاص سالمی باشند. از دیگر شاخصه های مهم اصول گرایی، “اعتزاز به اسلام” است. به فرموده ایشان: ما در دوران این 27 سال بعضی از مسئولان نظام اسلامی را دیده بودیم که خجالت می کشیدند یک حکم اسلامی یا یک جهت گیری اسلامی را صریحا بر زبان بیاورند.ما باید به اسلام، اعتزاز داشته باشیم. آن چه را که اسلام به ما آموخته، اگر ما درست یاد گرفته باشیم و دچار کج فکری، انحراف و غلط فهمی نشده باشیم، چیزی است که باید به آن افتخار کنیم. “ساده زیستی و مردم گرایی”، شاخصه دیگری است که باید به آن توجه شود. یکی دیگر از این شاخصه ها، “تواضع و نغلتیدن در گرداب غرور” است که لازمه اصول گرایی به شمار می رود. به فرموده رهبر انقلاب، ما خودمان باید مواظب باشیم حرف هایی که در تمجید و ستایش ما می زنند، اینها را باور نکنیم. ما باید به درون خودمان نگاه کنیم: “الانسان علی نفسه بصیره”؛ نقص ها، مشکلات و کمبودهای مان را نگاه کنیم و فریب نخوریم. این فریب خوردن، انسان را در دام و گرداب غرور می اندازد. از دیگر شاخصه ها می توان به “اجتناب از اسراف و ریخت و پاش” اشاره کرد. هم چنین، “خردگرایی و تدبیر و حکمت در تصمیم گیری و عمل”، از شاخصه های مهم و مورد احتیاج است. “مسئولیت پذیری و پاسخ گویی”، نیز از دیگر شاخصه هاست. یعنی پذیرش مسئولیت کارهایی که بر عهده گرفته ایم. باید احساس مسئولیت کرد. اما از جمله شاخصه های مهم اصول گرایی که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره می فرمایند، همان “اهتمام به علم و پیشرفت علمی” است. بنابراین، علم که وسیله رشد ملی، بشری، انسانی و اوج گرفتن در محیط عام بشریت است جزو چیزهای لازم است و باید به آن اهتمام شود. اما یکی دیگر از شاخصه های اصول گرایی که جزو پایه های اصول گرایی به شمار می رود، “سعه صدر و تحمل مخالف” است. “اجتناب از هواهای نفس”؛ چه هوای نفس شخصی و چه هوای نفس گروهی. هم چنین “شایسته سالاری”، “نظارت بر عملکرد زیر مجموعه”، “تلاش بی وقفه برای این خدمات”، “قانون گرایی”، “شجاعت و قاطعیت در بیان و اعمال آن چه حق است”، نیز از دیگر شاخصه های اصول گرایی به شمار می رود.( دیدار با اعضای هیئت دولت ، 6/6/ 85) ( ر.ک به : دولت عدالت محور؛ رهنمودهای مقام معظم رهبری در خطاب به دولت و مردم، تهران: روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،.1386 )
همچنین ایشان در تبیین ضرورت و شاخصه های اصلاحات حقیقی فرمودند: « بنده معتقدم اصلاحات یک حقیقت ضروری و لازم است و باید در کشور انجام گیرد» (دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام 19/4/79) اصلاحات یعنی این که نقاط مثبت و منفی را فهرست کنیم و نقاط منفی را به نقاط مثبت تبدیل کنیم این همان چیزی است که انقلاب قدم بلند آغازین ان رابرداشت …این اصلاحات انقلابی است ، اصلاحات اسلامی است (بیانات در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حرم مطهر امام رضاع، 2/1/83) همچنین فرمودند: اگر مسئولان کشور به پشتیبانی این مردم و به کمک این افکار عمومی بسیار مستعد و علاقه مند یک مبارزه خستگی ناپذیر را با عوامل انحطاط و عقب ماندگی شروع کنند هم موفق خواهند شد هم مردم را به هدفهای خودشان خواهند رساند …و اصلاحات به معنای واقعی اتفاق خواهد افتاد… آماج این مبارزه سه چیز است یکی فقر یکی فساد و یکی تبعیض اگر با فقر و فساد و تبعیض در کشور مبارزه شود اصلاحات به معنای حقیقی ، اصلاحات انقلابی و اسلامی تحقق پیدا خواهد کرد ( بیانات در اجتماع بزرگ مردم استان اردبیل 3/5/79) ( ر.ک.به: منشور دولت اسلامی ، باز خوانی مواضع و انتظارات مقام معظم رهبری از قوه مجریه در 16 سال گذشته ، دفتر جریان شناسی تاریخ معاصر، قم: همای غدیر، 1384).
حال پس از بیان مسایل فوق باید گفت که اصل آرایش سیاسی و افشاگری جریان های مخرب امری مطلوب و پسندیده است زیرا باعث جلوگیری از انحراف انقلاب ، هدر رفت بیت المال و سایر امور می­گردد اما آنچه باید بدان توجه نمود این است که اولا جریان های منحرف را از جریان های اصیل باز شناخت و ثانیا باید توجه داشت از آنجا که امروز انقلاب ما مورد بغض وکینه ابر قدرت­ها بوده و تمام تلاش بر این است که آن را ناکارآمد جلوه دهند و در راه توسعه و تکامل روزافزون آن سنگ اندازی و مانع تراشی نمایند باید کاملا به هوش باشیم که با ایجاد اختلاف و تفرقه ابزار دشمنی را به دست دشمن ندهیم و به تعبیری آب به آسیاب او نریزیم تا بتوانیم در دراز مدت به اصلاح نقاط ضعف بپردازیم.
البته این بدان معنا نیست که ما نسبت به افراد و گروه های سیاسی منحرف باید مماشات کرده و زمینه را برای برخی مسایل که در جهت خلاف مصالح نظام و مردم است بازگذاریم بلکه اصل سخن در این است که چرا کاری که می توان از مجاری قانونی خویش انجام داد به رقابت های سیاسی کشیده و هزینه های زیادی بر نظام و جامعه تحمیل نمود . از آن گذشته نمی توان تا زمانی که شخص و یا گروهی ارتکاب برخی مسایل هنجار شکن از آنان به اثبات نرسد اخلاقا و شرعا و قانونا نمی توان آن را اعلام نمود چرا که این امر در تضاد کامل با باورداشت های دینی و اصول قانونی است زیرا در آموزه­های دینی، احترام و آبروی افراد از اهمیت فوق العاده­ای برخوردار می باشد بگونه­ای که در برخی روایات احترام مومن از کعبه حتی بالاتر دانسته شده است.
از اینرو جهت حفظ انقلاب، تلاش بر صدور آن ، مبارزه با دشمنان قسم خورده و پاسداشت دستاوردهای انقلاب می باید از هرگونه آرایش سیاسی و خط کشی های غیر منطقی که در خلاف جهت انقلاب است پرهیز و در راه پیش گیری برخی انحرافات بصورت قانونمند تلاش نمود تا خود زمینه توسعه همه جانبه کشور و تعالی ارزشهای اخلاقی و دینی را فراهم آورد. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 3/100117974)

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد