تجربه چند دهه اخیر از نهادها و اتحادیه های بین المللی ثابت کرده هماهنگی و همکاریهای بین المللی بستری مناسب برای پیشبرد طرحهای علمی و صنعتی ، اقتصادی ، زیست محیطی و… می باشد .امروز در عصر ارتباطات و اطلاعات، تکنولوژی و سیاست رابطه ای دو جانبه، تنگاتنگ و اجتناب ناپذیر با هم دارند و روند جهانی شدن که بر روی این دو ستون در حال شکل گیری است ایده دهکده جهانی را بیش از پیش عینی تر می سازد. در عصر جهانی شدن، دانش و قدرت پیوند وثیقی یافته و همکاری های علمی بین المللی به عنوان یکی از رویکردهای نوین کشورها در صحنه بین المللی حائز اهمیت است. جهانی شدن علم و فنّاوری به عنوان یک فرایند جهانی در دهکده جهانی قرن بیست و یکم، وابستگی متقابل علمی کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه را افزایش داده و مبادلات و تعاملات علمی و فنّاوری را ضرورتی اجتناب ناپذیر نموده است.
با عنایت به تغییر ماهیت قدرت از سخت افزاری به نرم افزاری و جایگزینی قدرت علمی و اطلاعاتی به جای قدرت نظامی و ظهور دانش و معرفت به عنوان قدرتی مستقل در نظام بین الملل کنونی، باید به باز تعریف مفاهیم قدرت، امنیت و منافع ملی از طریق تولید علم و فنّاوری پرداخت. بر این اساس در عصر انقلاب ارتباطات و اطلاعات، استراتژی انزواگرایی علمی راهبرد مناسب و بهینه ای برای نقش آفرینی و تأثیرگذاری در حوزه معرفت انسانی نیست و حصول به خود بسندگی علمی تنها در قالب تعاملات علمی و فنی میسر است. بر این اساس دستیابی به دانش و فنّاوری پیشرفته در زمینه های مختلف علمی از طریق برقراری ارتباطات بین المللی میان نهادهای علمی و پژوهشی کشورها از مهمترین ابزار توسعه همکاریهای بین المللی می باشد. لذا باید با برنامه ریزی و ارائه مکانیزم های مختلف، تلاش جهادگونه ای کرد تا از طریق همکاری ها و مبادلات علمی، آموزشی، تحقیقاتی و فنّاوری ایجاد ارتباط با دانشمندان جهان بویژه نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور، فعالانه در محافل علمی بین المللی حضور یافت.
در جهان کنونی و شرایط حاکم بر کشورهای در حال توسعه که متأسفانه سهم بسیار اندکی در تولید علم و فنّاوری جهانی دارند، اتخاذ راهبردی مشارکت جویانه در همکاری ها و روابط علمی بین المللی، ضرورتی غیرقابل انکار است. در عصر تحولات عظیم و شگرف علمی و فنّاوری برای کاهش فاصله علمی، جبران عقب ماندگی علمی و ارتقای جایگاه علمی در سطح بین المللی، علاوه بر تلاش و کوشش بی وقفه برای تولید علم و فنّاوری در داخل، باید با حضور فعال در محافل و مجامع علمی جهانی، مبادرت به همکاری های علمی بین المللی و توسعه ارتباطات و مبادلات علمی در جهت بهره گیری و انتقال علم و فنّاوری به کشور به صورت گسترده اقدام نمود.
و بالآخره اینکه باید با این واقعیت نیز توجه داشت که در فرایند جهانی شدن به دلیل پیچیده گی و نفوذ گسترده شبکه های سیاسی اقتصادی و فرهنگی نظام حاکم بین المللی ، با اتخاذ راهکارهای اصولی از افتادن در دام جهانی سازی قدرتهای بزرگ و مصون مانده و همواره استقلال و پیشرفت کشور و منافع ملی و ارزشهای اسلامی سرلوحه همکاریهای بین المللی باشد .
برای آگاهی بیشتر ر.ک: 1- آن سوی جهانی سازی، دکتر محمد حسین رفیعی، نشر صمدیه، چاپ اول، 1381 2- جهانی شدن تکامل فرایند برون بری ارزش ها و نهادهای غربی، حسین دهشیار، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 158 – 157 3- بررسی پدیده ی جهانی شدن [گفتگو]، دکتر محمد جواد لاریجانی، دکتر توکلی، دکتر منوچهر محمدی، مجله معرفت، شماره 124 4- فرهنگ واژه ها، عبدالرسول بیات و جمعی از نویسندگان، مؤسسه اندیشه و فرهنگ دینی، چاپ اول، 1381
5. همکاریهای بین المللی در تحقیق و توسعه علوم و تکنولوژی راهی به سوی تحقق صلح جهانی ، علی اکبر کیانی ، ششمین همایش مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن 6 .وزیر علوم ، نشست آموزشی و هماندیشی مدیران روابط بینالملل دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 1/100113818)
با عنایت به تغییر ماهیت قدرت از سخت افزاری به نرم افزاری و جایگزینی قدرت علمی و اطلاعاتی به جای قدرت نظامی و ظهور دانش و معرفت به عنوان قدرتی مستقل در نظام بین الملل کنونی، باید به باز تعریف مفاهیم قدرت، امنیت و منافع ملی از طریق تولید علم و فنّاوری پرداخت. بر این اساس در عصر انقلاب ارتباطات و اطلاعات، استراتژی انزواگرایی علمی راهبرد مناسب و بهینه ای برای نقش آفرینی و تأثیرگذاری در حوزه معرفت انسانی نیست و حصول به خود بسندگی علمی تنها در قالب تعاملات علمی و فنی میسر است. بر این اساس دستیابی به دانش و فنّاوری پیشرفته در زمینه های مختلف علمی از طریق برقراری ارتباطات بین المللی میان نهادهای علمی و پژوهشی کشورها از مهمترین ابزار توسعه همکاریهای بین المللی می باشد. لذا باید با برنامه ریزی و ارائه مکانیزم های مختلف، تلاش جهادگونه ای کرد تا از طریق همکاری ها و مبادلات علمی، آموزشی، تحقیقاتی و فنّاوری ایجاد ارتباط با دانشمندان جهان بویژه نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور، فعالانه در محافل علمی بین المللی حضور یافت.
در جهان کنونی و شرایط حاکم بر کشورهای در حال توسعه که متأسفانه سهم بسیار اندکی در تولید علم و فنّاوری جهانی دارند، اتخاذ راهبردی مشارکت جویانه در همکاری ها و روابط علمی بین المللی، ضرورتی غیرقابل انکار است. در عصر تحولات عظیم و شگرف علمی و فنّاوری برای کاهش فاصله علمی، جبران عقب ماندگی علمی و ارتقای جایگاه علمی در سطح بین المللی، علاوه بر تلاش و کوشش بی وقفه برای تولید علم و فنّاوری در داخل، باید با حضور فعال در محافل و مجامع علمی جهانی، مبادرت به همکاری های علمی بین المللی و توسعه ارتباطات و مبادلات علمی در جهت بهره گیری و انتقال علم و فنّاوری به کشور به صورت گسترده اقدام نمود.
و بالآخره اینکه باید با این واقعیت نیز توجه داشت که در فرایند جهانی شدن به دلیل پیچیده گی و نفوذ گسترده شبکه های سیاسی اقتصادی و فرهنگی نظام حاکم بین المللی ، با اتخاذ راهکارهای اصولی از افتادن در دام جهانی سازی قدرتهای بزرگ و مصون مانده و همواره استقلال و پیشرفت کشور و منافع ملی و ارزشهای اسلامی سرلوحه همکاریهای بین المللی باشد .
برای آگاهی بیشتر ر.ک: 1- آن سوی جهانی سازی، دکتر محمد حسین رفیعی، نشر صمدیه، چاپ اول، 1381 2- جهانی شدن تکامل فرایند برون بری ارزش ها و نهادهای غربی، حسین دهشیار، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 158 – 157 3- بررسی پدیده ی جهانی شدن [گفتگو]، دکتر محمد جواد لاریجانی، دکتر توکلی، دکتر منوچهر محمدی، مجله معرفت، شماره 124 4- فرهنگ واژه ها، عبدالرسول بیات و جمعی از نویسندگان، مؤسسه اندیشه و فرهنگ دینی، چاپ اول، 1381
5. همکاریهای بین المللی در تحقیق و توسعه علوم و تکنولوژی راهی به سوی تحقق صلح جهانی ، علی اکبر کیانی ، ششمین همایش مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن 6 .وزیر علوم ، نشست آموزشی و هماندیشی مدیران روابط بینالملل دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 1/100113818)