جفر علمی است که به وسیله آن حوادث جهان تا هنگام انقراض آن شناخته می شود. این دانش در اختیار امیرالمؤمنین و امامان معصوم – علیهم السلام- بوده و دانشمندان آن را منسوب به اهل بیت(ع) می دانند. علامه دهخدا گوید: «در کتاب کشاف اصطلاحات الفنون آمده است: علم جفر و جامعه دو موضوعی است که امیرالمومنین(ع) آن را به روش حروف در دو کتاب تدوین نمودند و حوادث جهان را تا انقراض عالم آوردند و مسلما امامان معصوم(ع) بعد از آن بزرگوار از این دانش اطلاع داشته اند و مسائل مربوط به آینده را از آن استخراج می کردند. آنچه را امام هشتم(ع) در جواب مأمون از جهت قبولی ولایت عهدی فرمودند: که من این تکلیف را که بعد از تو جانشین و خلیفه باشم می پذیرم ولیکن این امر تحقق پیدا نخواهد کرد؛ یعنی قبل از آن من از دنیا خواهم رفت. سید سند این پیشگویی را منتسب به علم جفر و جامع می داند، (لغت نامه دهخدا ج 5 ص 6852) . امام صادق(ع) نیز فرمود: ان عندنا الجفر الاحمر و الابیض و مصحف فاطمه(س) و عندنا الجامعه فیها جمیع ما تحتاج الناس الیه…؛ (بحار الانوار ج 26 ص 18 – ارشاد شیخ مفید ص 257 احتجاج طبرسی ج 2 ص 132). در رابطه با میزان صحت این علم طبیعی است که اصول بنیادین آن که در اختیار معصومین است قطعی و مصون از خطاست. اما همین که از آن دایره خارج شود و جنبه آموزشی پیدا کند – به فرض امکان – مانند دیگر علوم ظنی خواهد بود. پایه های این دانش بر نوعی ریاضیات پیچیده استوار است. البته پیگیری آن را به شما توصیه نمی کنیم ولی می توانید در منابع زیر، اطلاعاتی در مورد آن تحصیل کنید:
1- نفایس الفنون، شمس الدین آملی
2- سرمایه سخنوران، ج 1، مقدم
3- گلزار اکبری، نهاوندی
4- انواع و اشکال شناخت، آل اسحاق (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 6/8959)
1- نفایس الفنون، شمس الدین آملی
2- سرمایه سخنوران، ج 1، مقدم
3- گلزار اکبری، نهاوندی
4- انواع و اشکال شناخت، آل اسحاق (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 6/8959)