کلستئاتوم

کلستئاتوم به رشد غیر طبیعی و غیر سرطانی پوست گفته می شود که در بخش میانی گوش و در پشت پرده گوش اتفاق می افتد. این مشکل ممکن است مادرزادی باشد ولی شایع ترین علت بروز کلستئاتوم عفونت های تکرار شونده گوش میانی است.

اغلب کلستئاتوم به شکل کیست یا کیسه ای نمایان می شود که لایه های قدیمی پوست را در خود جای داده است. این عارضه به نحوی پیشروی می کند که با تجمع این سلول های مرده پوست در یک جا، بافت به آرامی رشد می کند.

با اشغال فضای بیشتر داخل گوش به استخوان های ظریف گوش میانی آسیب خواهد رساند. آسیب دیدن استخوان های داخل گوش میانی ممکن است باعث کاهش قدرت شنوایی و اختلال تعادل می شود. حتی عملکرد عضلات صورت را با اختلال روبرو کند.1
 

علت کلستئاتوم

در کنار عفونت های تکرار شونده گوش بروز کلستئاتوم ممکن است در نتیجه عملکرد ضعیف شیپور استاش نیز اتفاق بی افتد. شیپور استاش همانند لوله ای است که از پشت بینی تا گوش میانی ادامه داشته و، وظایف خاص خودش را دارد.

شیپور استاش به جریان هوا داخل گوش کمک کرده و فشار هوا در دو طرف پرده گوش را تنظیم می کند. در صورتی که شیپور استاش نتواند کار خود را به درستی انجام دهد مشکلات زیر پیش خواهد آمد:

آلرژی

سرما خوردگی

عفونت سینوسی

عفونت های گوش شدید

در صورتی که شیپور استاش به خوبی کار خودش را انجام ندهد، مکشی در داخل گوش میانی به وجود خواهد آمد. در نتیجه بروز این مکش ممکن است بخشی از پرده گوش تان به داخل گوش میانی کشیده شده و کیستی ایجاد کند که نهایتاً تبدیل به کلستئاتوم شود. در نتیجه رشد و پر شدن این کیست از سلول های مرده پوست، مایع و دیگر مواد اضافه موجود در گوش، این کیست روز به روز بزرگتر و خطرناک تر خواهد شد.1

علائم کلستئاتوم

علائم کلستئاتوم در ابتدا خفیف هستند و هرقدر که کیست بزرگتر می شود و مشکلاتی را در گوش ایجاد می نماید، این علائم بیشتر بروز می کنند.

یک صدای همیشگی در گوش (وزوز گوش)

سرگیجه و منگ شدن

عفونت گوش

گوش درد

احساس پر شدن یکی از گوش ها

ترشحات با بوی بد که از گوش بیرون می ریزد

ضعف شنوایی در یکی از گوش ها

ضعف نیمه ی چپ یا راست صورت

چنانچه شخص مدت زمان طولانی به کلستئاتوم مبتلا باشد و نسبت به درمان آن اقدام نکند، توده به دیگر نواحی گوش مثل قسمتی که مسئول حفظ تعادل است، سرایت می کند. و اگر مشکل حاد باشد، کلستئاتوم ممکن است منجر به عفونت گوش داخلی یا حتی مغز گردد.

در چنین شرایطی، کیسه های چرکین یا مننژیت در مغز ایجاد می شود. البته احتمال وقوع هر دو مورد بسیار ضعیف است اما نباید درمان کلستئاتوم را نادیده گرفت.2
 

کلستئاتوم چگونه تشخیص داده می شود؟

در این که برای تشخیص کلستئاتوم باید به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید، شکی نیست. پزشک با استفاده از یک اتوسکوپ داخل گوش بیمار را معاینه خواهد کرد.

این وسیله یک لامپ در سر خود دارد و دکتر با استفاده از آن می تواند ببیند که آیا اثری از کیست یا توده ی سلول های پوستی در داخل گوش وجود دارد یا خیر. اگر گوش بیمار مشکوک به کلستئاتوم باشد، پزشک برای اطمینان موارد زیر را انجام خواهد داد:
 

سی تی اسکن

یک سری از عکس هایی ست که با اشعه ی ایکس گرفته می شوند و جزئیات استخوان ها، رگ های خونی و بافت های نرم داخل گوش را به پزشک نشان می دهند. دکتر از طریق سی تی اسکن گوش متوجه خواهد شد که آیا کلستئاتوم تا استخوان های گوش پیشرفت کرده است. پاسخ مثبت این سوال یعنی اختلال در شنوایی و تعادل بیمار. در صورتی که جراحی تنها راه حل مشکل باشد، پزشک با استفاده از سی تی اسکن تصویر بهتری از شرایط داخل گوش خواهد داشت.
 

ام آر آی

اگر سی تی اسکن مورد مشکوکی را نشان دهد، ام آر آی یک تصویر واضح تر از محلی نشان می دهد که پوست طبیعی گوش تمام و سلول های اضافی پوستی شروع به تجمع کرده اند.2
 

عوارض جانبی این بیماری شامل چه مواردی است؟

در صورتی که کیست‌ها درمان نشوند، عوارض آن‌ در سطح خفیف یا شدید بروز می‌کند. در ادامه به عوارض این عارضه کیستی در گوش، اشاره کرده‌ایم.

سلول‌های مرده پوست بهترین محیط برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها را فراهم می‌کنند. به همین دلیل وجود کیست‌های کلستئاتوم ممکن است باعث ایجاد عفونت‌های مزمن در قسمت‌های مختلف گوش شود.

در صورت عدم درمان این بیماری ممکن است بافت استخوان‌های لاله گوش، داخل گوش و نزدیک مغز آسیب ببیند. شکستگی استخوان‌های داخلی ممکن است باعث ناشنوایی دائمی بیمار شود.

آسیب رسیدن به اعصاب صورت و فلج صورت از دیگر عوارض عدم درمان این بیماری است.

تورم گوش داخلی.

مننژیت.

آبسه یا عفونت در مغز.

البته برخی از عوارض تنها در مواردی ایجاد می‌شوند که کیست‌ها به شدت رشد کنند و درمان نشوند.3

درمان کلستئاتوم 

بدون شک تنها راه برای از بین بردن کلستئاتوم عمل جراحی است. طی آن کلستئاتوم از داخل گوش خارج می شود. برای جلوگیری از رشد و عوارض بعدی کیست داخل گوش باید کلستئاتوم هرچه سریع تر از داخل گوش خارج شود. معمولاً این عارضه به خودی خود بهبود نیافته و در صورت رها شدن به حال خود می تواند عوارض بسیاری را به همراه داشته باشد.

پس از تشخیص دقیق کلستئاتوم، داروهای  آنتی بیوتیک، قطره های داخل گوش و نظافت منظم و دقیق گوش برای درمان کیست، کاهش التهابات و تخلیه گوش تجویز خواهد شد. با این اقدامات پزشکتان می تواند رشد کیست را تحت نظر داشته باشد. حتی برنامه و روز عمل جراحی برای خارج کردن کیست را مشخص کند.

در بسیاری از موارد عمل جراحی خارج کردن کیست، سرپایی بوده و نیازی نیست بیمار بعد از انجام عمل جراحی داخل بیمارستان بماند.

تنها در صورتی که کیست بیش از حد بزرگ باشد یا عفونت جدی به همراه داشته باشد، ممکن است شخص داخل بیمارستان بستری شود. عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی صورت گرفته و بعد از جراحی اولیه برای برداشتن کیست، عمل جراحی دیگری برای بازسازی بافت ها و قسمت های آسیب دیده داخل گوش انجام خواهد شد. عمل بازسازی نیز همانند عمل برداشتن کیست مهم بوده و برای اطمینان از حذف شدن کیست توصیه می گردد.

همچنین بعد از اتمام عمل های جراحی، بیمار باید چندین جلسه تحت معاینه پزشک قرار گیرد تا اطمینان از عدم بازگشت مجدد کیست حاصل شود. در صورتی که کیست استخوان های داخل گوش را شکسته باشد، عمل جراحی مجزایی برای بازسازی این استخوان ها نیز مورد نیاز خواهد بود.

معمولاً بعد از انجام عمل جراحی خارج کردن کلستئاتوم، فرد ممکن است کمی سرگیجه یا تغییر ذائقه داشته باشد. این وضعیت کاملاً طبیعی بوده و بعد از چند روز از بین می رود.1
 

پیشگیری کلستئاتوم

بدون شک از بروز کلستئاتوم مادر زادی نمی توان جلوگیری کرد. ولی والدین کودک باید مراقب وضعیت سلامت گوش کودک خود باشید. در صورت تشخیص فوراً به دنبال درمان آن باشند. اگر می خواهید در طول زندگی تان دچار کلستئاتوم نشوید، مراقبت های نظافتی و جلوگیری از بروز عفونت بهترین راهکاری است که می توانید در پیش بگیرید.

همچنین در صورت بروز کیست یا مشاهده علائم گفته شده باید حتماً با پزشکتان در ارتباط باشید. برای جلوگیری از بروز عوارض جبران ناپذیر سریعاً تحت درمان و عمل جراحی قرار بگیرید. اگر مطمئن هستید که دچار کلستئاتوم شدید در تماس با پزشکتان تردید نکنید.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drtaherian.com
3.www.dryaghoobient.com