عوامل و علت خرد شدن و شکستن ناگهانی دندان

پوک شدن دندان و در نتیجه خرد شدن ناگهان دندان ممکن است از عوامل زیر نشات بگیرد:

پوسیدگی‌های عمیق عاجی

نقایص مینایی و عاجی ارثی و اکتسابی

تب‌های بالا در دوران بارداری

تهوع و استفراغ‌های مکرر در دوران بارداری

نارس بودن نوزاد
 

علت خرد شدن دندان در خواب

هنگامی که دندان پوک می‌شود ممکن است بر اثر هر فشار کوچکی که به دندان وارد می‌شود دندان بشکند.

در نتیجه در هنگام خواب اگر به هر دلیلی همانند فشار عصبی، خواب بد و … که باعث فشار آمدن به دندان و دندان قروچه شود ممکن است دندان خرد شود.
 

مفهوم پوک شدن دندان چیست؟

پوک شدن دندان به معنی تکه تکه شدن دندان‌هاست. یکی از اصلی‌ترین دلایل خرد شدن ناگهانی دندان پوسیدگی‌های عمیق عاجی است.

در بسیاری از موارد گسترش پوسیدگی به عاج وجود دارد در حالی که لایه بیرونی مینای دندان سالم به نظر می‌آید و دندان از بیرون کاملا طبیعی است.

اما در واقعیت مینای دندان به شدت مستعد شکستگی است و با کوچک‌ترین فشار ترک می‌خورد و خرد می‌شود.

گچی شدن دندان چیست؟

گچی شدن دندان شرایطی است که مینای دندان نرم می‌شود و دندا‌هایتان تغییر رنگ می‌دهد. این اتفاق بیشتر برای دندان‌های مولر و دائمی می‌افتد.

(سه دندان آخر که در طرفین فک‌های بالا و پایین هستند، دندان‌های آسیاب بزرگ، آسیای بزرگ، مولار یا مولر نامیده می‌شوند. تعداد این دندان‌ها جمعا ۱۲ عدد دندان مولر است که به ترتیب آسیاب اول، دوم و سوم نام دارند.)

این نرم شدن ممکن است منجر به آسیب رسیدن به دندان‌ها، پوسیدگی و خالی شدن دندان شود. علت اصلی گچی شدن دندان معلوم نیست.
 

علائم و نشانه‌های گچی شدن دندان چیست؟

سطح دندان‌ها سفید یا گچی است، و در جا‌هایی که دندان زرد و قهوه‌ای است به راحتی قابل مشاهده است.

حساسیت دندان در برابر گرما و سرما.

همچنین بعضی از محققان عوامل ژنتیکی و زیست محیطی را از عوامل تاثیر گذار در وجود آمدن این عارضه می‌دانند. 1
 

عوامل خطرناکی که باعث شکسته شدن دندان‌ها می‌شوند

منطقی است که دندان‌های ضعیف نسبت به دندان‌های قوی، بیشتر در معرض شکستن قرار بگیرند. برخی از عواملی که باعث کاهش استحکام دندان می‌شوند عبارت اند از:

حفره ها و پوسیدگی دندان باعث فرسایش مینای دندان می‌شوند. همچنین در صورتی که برای پرکردن دندان از مواد بسیار زیادی استفاده شود، دندان تضعیف خواهد شد.

دندان قروچه نیز می‌تواند باعث فرسایش مینای دندان شود.

خوردن بسیاری از غذاهای اسیدی مانند آب میوه، قهوه و غذاهای تند می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد و سطح دندان‌ها را در معرض خطر قرار دهد.

ریفلاکس اسید یا سوزش سر دل، دو وضعیت گوارشی که اسید معده را به دهان شما وارد می‌کنند و می‌توانند به مینای دندان صدمه بزنند.

اختلالات خوردن یا مصرف بیش از حد الکل می‌تواند باعث استفراغ مکرر شود که به نوبه خود می‌تواند اسید مینا را از بین ببرد.

شکر در دهان شما باکتری تولید می‌کند و باکتری‌ها می‌توانند به مینای دندان حمله کنند و باعث شکستن دندان‌ها می‌شود.

مینای دندان با گذشت زمان کاهش می‌یابد. در یک مطالعه منتشر شده در مجله اندودنتیکس، تقریبا دو سوم از کسانی که دندان‌های ترک خورده داشتند بیش از 50 سال سن داشتند.

دندان‌های در معرض خطر شکستن، هر دندان ضعیفی در معرض خطر است. اما مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهند که دندان آسیاب دوم پایینی

احتمالا به این دلیل که فشار زیادی به هنگام جویدن وارد می‌کند) و دندان‌های پرشده بیشتر در معرض شکستن قرار دارند. البته دندان‌های سالم نیز در معرض خرد شدن هستند و باید مراقبت‌های لازم برای جلوگیری از شکستن آنها انجام گیرد.
 

چگونه گچی شدن دندان تشخیص داده می‌شود و درمان می‌شود؟

دندانپزشک شما دندان‌های شما را معاینه می‌کند. ممکن است پزشکتان برای درمان فلوراید، جلا دادن به دندان را پیشنهاد کند.

این روش‌های درمانی برای کاهش حساسیت، جلوگیری از پوسیدگی و محافظت دندان‌های شما کمک می‌کند.

برای بهتر شدن رنگ دندانتان ممکن است پزشکتان سفید کردن (بلیچینگ) و یا میکرودرم ابریژن را پیشنهاد کند.

در صورتی آسیب دیدن و پوسیدگی دندان‌هایتان شما نیاز به ترمیم با تاج (روکش) و یا مواد پر کننده دارید.

چگونه می‌توانید از پیشرفت گچی شدن دندان جلوگیری کنید؟

حداقل روزی ۲ بار مسواک بزنید.

دندان پزشک شما ممکن است یک فلوراید تجویز کند که برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و کاهش حساسیت کمک می‌کند.

روزانه از نخ دندان استفاده کنید.

بعد از غذا و میان وعده دهان خود را با دهان شویه فلوراید بشویید.

بعد از وعده‌های غذایی و میان وعده‌ها آدامس بدون قند بخورید.

هر ۶ ماه یکبار برای تمیز کردن دندان و معاینه دهان خود به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان توصیه شده توسط دندانپزشک خود را دنبال کنید.

توجه داشته باشید گچی شدن دندان در کودکان بسیار شایع است، ۱۵ تا ۲۰ درصد کودکان به این عارضه مبتلا می‌شوند. معمولا اولین دندانی که تحت تاثیر قرار می‌گیرد دندان مولر دائمی است که در سن ۶-۷ سالگی در می‌آید.

شناسایی این وضعیت در سنین پایین بهترین کار است. به همین دلیل کودکتان را در سن ۳-۴ سالگی برای معاینه به دندان پزشکی ببرید. 2

راه جلوگیری از خرد شدن ناگهانی دندان چیست؟

همان طور که گفته شد، شایع ترین علت خرد شدن ناگهانی، پوسیدگی دندان و بهترین راه برای تشخیص زودرس پوسیدگی، مراجعه دوره ای به دندان پزشک است.

در مورد نواقص ناشی از پوسیدگی های عمیق عاجی، در بسیاری از مواقع، اگر مشکل بیمار در مراحل اولیه تشخیص داده شود، با درمان ساده و کم هزینه می توان از خردشدن دندان ها به خوبی پیشگیری کرد.

در مورد سایر نواقص مراقبت های حین و بعد از دوران بارداری حائز اهمیت است زیرا تهوع و استفراغ طولانی مدت و تب بالا و تکرار شونده مادر قابل کنترل است و با روش هایی می توان تولد زودرس نوزاد را تا حدودی به تعویق انداخت.

با این حال، بسیاری از نواقص مادرزادی به خودی خود قابلیت پیشگیری ندارند. چنین بیمارانی بعد از تشخیص نقص توسط دندان پزشک باید با مراجعه های منظم و دوره ای درمان وسیع برای برطرف کردن این نواقص را آغاز کنند. 3
 

کلام آخر

مشکلات مربوط به دندان در بین عموم بسیار فراگیر است. از جمله علت خرد شدن و شکستن ناگهانی دندان می‌توان به عواملی همچون تغذیه، عادات غلط، عدم روش‌های صحیح بهداشت دهان و دندان و … اشاره کرد که در پوسیدگی و پوک شدن دندان و به وجود آمدن این معضلات موثر است. 1

پی نوشت:
1.www.setare.com
2.www.sibesefidclinic.com
3.www.iribnews.ir