منبر الکترونیک

از جمله ویژگیهای سنتی تبلیغ دینی، حضور مستقیم و چهره به چهره مبلغان دینی در جوامع شهری و روستایی بود. این گونه مواعظ و منابر از منظر علوم ارتباطات دارای دو ویژگی اساسی است. نخست، میان تبلیغ دینی و عنصرپیام شفاهی و ارتباط کلامی میان واعظ  و مستمعین محدود، رابطه اساسی وجود داشت  و دوم میان تبلیغ دینی با شخصیت ، اخلاق، رفتار و به طور کلی سیمای عمومی مبلغ یک در هم تنیدگی جدی به چشم می خورد. بدین سان تبلیغ دینی پیوند آشکاری با زمان ، مکان و شخصیت مبلغان داشت.

مساله اصلی در منابر علاوه بر تسلط واعظ به منابع دینی،شخصیت،بلاغت و فصاحت زبانی و گستره مکانی و زمانی او بود.تا قبل از شکل گیری انقلاب اطلاعات و ارتباطات این گونه منابر جایگاهی انحصاری با توجه به مرجعیت فرهنگی مساجد در تمدن اسلامی داشتند.

مساجد از نهادهای مهم فرهنگسازی در تمدن اسلامی بوده اند و مجالس خطابه ، وعظ و منبرها از مهم ترین ابزارهای انتقال ارزشها و مفاهیم مذهبی به حوزه فرهنگ بوده اند.از جمله ویژگیهای سنتی تبلیغ دینی حضور مستقیم و چهره به چهره مبلغان دینی در جوامع شهری و روستایی بود.

اما تبلیغ دینی با شکل گیری رسانه های جدید دچار تحولات بنیادینی شد.از ابتدای قرن بیستم که رسانه های جمعی مانند رادیو،تلویزیون و یا رسانه های مکتوب در جامعه گسترده شدند، سوالات و چشم اندازهای جدیدی از تبلیغ دینی به وجود آمد.اگر یک واعظ سخن و تبلیغ دینی خود را در یک مسجد برای یک بار با مخاطبانی محدود بیان می داشت اما رسانه های جدید امکان انتشار و پخش فرآورده های تبلیغی دینی را در مقیاس بسیار گسترده تری فراهم ساخته اند.

انقلاب اطلاعات و ارتباطات در دهه انتهایی قرن بیستم بر پیچیدگی کارکردهای رسانه ها افزود.اینترنت و رایانه به بخش جدی وجدایی ناپذیر زندگی انسان در قرن 21 تبدیل شد که فرد بسیاری از مفاهیم و فرآورده های فرهنگی موردنیاز خود را از طریق آن  تامین می کند.

اما با ورود و گسترش  رسانه های جدید که از فناوری اطلاعات وارتباطات بهره می گرفتند، اقتضاءها، امکانات و چالش های جدیدی  در نسبت بین دین و تبلیغ دینی درجهان اسلام ایجاد شده است. نخستین و یژگی رسانه های جدید ، گسست بین پیام و مکان ، و نیز پیام و شخصیت اخلاقی و رفتار فردی- اجتماعی مبلغ است. رسانه مدرن با شالوده شکنی تبلیغ سنتی ، رابطه پیام و مبلغ و مکان را درهم می گسلد و با توجه به ماهیت مکتوب وبصری و یا چند رسانه ای که به پیام می دهد، قدرت انتخاب و آزادی عمل بیشتری به مصرف کنندگان پیام دینی می بخشد و البته  قدرت انتخاب را تقویت می کند.

رسانه مدرن، همچنین با ایجاد فضای مجازی حضور فرد در دنیا های متفاوت را ممکن می کند و از این حیث فرد مصرف کننده پیام را در معرض دنیایی متکثر از پیام های متفاوت دینی و غیر دینی قرار می دهد و تبلیغ دینی را به بازار رقابتی تبدیل می نماید.
 
در عصر انقلاب اطلاعات و ارتباطات با نوعی روش جدید در عرصه تبلیغات دینی روبرو شده ایم.انقلاب اطلاعات و ارتباطات با عث شده است که به شکل گیری نهاد های مدرن تبلیغ دینی توجه زیادی انجام پذیرد.
 
از سوی دیگر با توجه حذف  محدودیت زمان و مکان،مخاطبان در حجم بسیار گسترده تری می توانند مخاطب تبلیغ دینی قرار گیرند. شاید از این منظر در عصر انقلاب اطلاعات و ارتباطات با نوعی روش جدید در عرصه تبلیغات دینی روبرو شده ایم.انقلاب اطلاعات و ارتباطات باعث شده است که به شکل گیری نهاد های مدرن تبلیغ دینی توجه زیادی انجام پذیرد.

امروزه،نظریات و فرقه ها و مکاتب مختلف فقهی،کلامی و فلسفی  به صورت آنلاین در سطح بسیار گسترده ای در فضای مجازی وجود دارند  و سایتهای سنی، شیعه ،وهابی  و حتی نزدیک به  متصوفه  فعالیت کنند. گروههای سیاسی-مذهبی  گوناگونی نیز در قالب سایتهای متعلق به ایران،لبنان،فلسطین، افغانستان، پاکستان، کشمیر، مالزی، سنگاپور، سودان، مصر،امارات متحده عربی ،عربستان سعودی و … به معرفی خود و اندیشه هایشان می پردازند.

با توجه به این مساله، امکان گفت وگو در سطح وسیعتر در فضای گفتمان اسلامی  پدید آمده است.گسترش سایتهای اسلامی نوعی مفهوم منبر الکترونیک را فراهم ساخته است  و مباحثات و گفتگوهای دینی شکل جدیدی به خود گرفته است.

گسترش سایتهای اسلامی نوعی مفهوم منبر الکترونیک را فراهم ساخته است  و مباحثات و گفتگوهای دینی شکل جدیدی به خود گرفته است.

شاید اصلی ترین فلسفه وجودی پایگاه تبیان همین مساله باشد.پایگاه تبیان می کوشد با محور قرار دادن اسلام ناب محمدی که دارای جامعیت در تمامی ارکان زندگی بشری است و صرفا به ارتباط معنوی خلاصه نمی شود وزندگی اجتماعی وفردی انسان را توامان پوشش می دهد از منظر یک رسانه دینی،به نیازهای مختلف کاربران ومخاطبان خود پاسخ دهد و به نشر معارف،ارزشها و در کل گفتمان امام و مقام معظم رهبری اقدام نماید وبرای پاسخ دهی به الگوی زیست  یک مسلمان در جهان معاصر اهتمام ورزد.