روزه عموماً به عنوان خودداری داوطلبانه از خوردن و نوشیدن در طول یک دوره خاص از روز یعنی از زمان نماز صبح تا نماز مغرب تعریف می‌شود. طبق شریعت اسلام، هفت نوع روزه وجود دارد که انجام آن برای مسلمانان واجب است. یکی از مهمترین آنها روزه داری در ماه رمضان است.
 

مراحل روزه گرفتن بسیار آسان است. ابتدا باید برای این کار نیت کنید: به عنوان مثال: «برای رضایت و خشنودی خداوند امروز را روزه خواهم گرفت». توجه داشته باشید که بایستی قبل از نماز صبح نیت خود را از گرفتن روزه آن روز، خواه در ذهن و یا با بیان کلمات مشخص کنید. قدم بعدی خودداری از انجام برخی کارها در طول روزه است. در اصل چند عمل وجود دارد که روزه دار بایستی از انجام آنها اجتناب نماید، خوردن و آشامیدن (اگر فراموش کردید که روزه هستید و ناخواسته بخورید یا بیاشامید، روزه شما باطل نخواهد شد)، توهین به خدا و پیامبران، استنشاق گرد و غبار غلیظ، فرو بردن سر به طور کامل در آب، نداشتن غسل قبل از طلوع آفتاب و استفراغ عمدی برخی از آنها را شامل می‌شود.

در موارد خاص، روزه بر فرد واجب نخواهد بود. در ادامه به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم.

در صورتی که مسافر هستید، لازم نیست روزه بگیرید، چنانچه به طور موقت بیمار شدید و با روزه گرفتن بیماری تشدید می‌شود روزه گرفتن برای شما ممنوع خواهد بود.

با این وجود پیش از ماه رمضان سال بعد روزه‌های قضای خود را اداء کنید. اما چنانچه مبتلا به نوعی بیماری مزمن به عنوان مثال دیابت هستید و به گفته پزشک‌تان روزه گرفتن برای شما به طور دائم ضرر دارد، به جای روزه بایستی مبلغ مشخصی را به افراد نیازمند بپردازید. که به آن کفاره گفته می‌شود.

مسلمانان آخر ماه رمضان که اولین روز ماه اسلامی شوال می‌شود را جشن پایان روزه می‌گیرند که به آن عید سعید فطر گویند. این عید مذهبی یک روز واحد است که در طی آن مسلمانان باید از روزه گرفتن خودداری کنند.
همچنین برای مسلمانان واجب است که زکات فطره (فطریه) خود را در طول عید فطر ترجیحاً قبل از اقامه نماز بپردازنددر این روز بسیاری از مسلمانان در نوعی نماز جماعت خاص تحت عنوان نماز عید فطر شرکت کرده تا از خداوند متعال به خاطر آنکه به آنها امکان روزه گرفتن را بخشیده و از این طریق توانسته‌اند به یاد نیازمندان و افراد بی بضاعت باشند، تشکر کنند. همچنین برای مسلمانان واجب است که زکات فطره (فطریه) خود را در طول عید فطر ترجیحاً قبل از اقامه نماز بپردازند.
 

زکات فطره نوعی مالیات مذهبی واجب است که افراد دارای بضاعت مالی به عنوان نوعی خیریه در غروب شب عید فطر (یعنی شب قبل از عید فطر) آن را می‌پردازند، هر فرد بالغ و عاقلی که نه فقیر باشد و نه برده دیگری، بایستی از طرف خود و افراد وابسته به خود به ازاء هر فرد حدود سه کیلوگرم گندم، جو، خرما، کشمش، برنج، ارزن و غیره بپردازد. همچنین می‌تواند مبلغ آن را به صورت نقدی پرداخت کند. فطره باید به مؤمنین شایسته‌ای اهداء شود که درآمد آنها برای یک سال خانواده کفایت نمی‌کند.
 

توجه داشته باشید که روزه گرفتن صرفاً عمل خودداری از خوردن و نوشیدن نیست، بلکه در واقع مهمترین جنبه روزه، تأثیر معنوی آن بر انسان است. روزه باعث لطافت روح، تقویت عزم و تعدیل غرایز می‌شود. روزه در تلاش برای خودداری از خوردن و نوشیدن در ماه رمضان که در روزهای عادی مجاز است، به افراد کمک کرده تا راحت‌تر از اعمال ممنوعه (حرام) اجتناب نمایند.

روزه گرفتن عمل ویژه عبادت است که فقط مابین خدا و انسان می‌باشد، چرا که هیچ کس دیگر با اطمینان نمی‌تواند بگوید که آیا فرد واقعاً روزه است یا خیر. امام علی (ع) فلسفه این عمل را به شرح زیر توضیح می‌دهند:

«خداوند روزه را به این خاطر واجب فرموده که روح اخلاص در مردم پرورش یابد»
 

روزه همچنین تمرینی است برای انسان که بیشتر مراقب اعمال خود باشد و حتی برای دوره بسیار کوتاه هم که شده حال افراد فقیر را درک کند. خداوند روزه را بر انسان واجب کرده است تا پیام برابری میان ثروتمندان و فقرا را برساند. ثروتمندان مشکلات گرسنگان را تجربه کنند و به این ترتیب به تعهدات خود در قبال افراد بی بضاعت عمل نمایند.

در صورتی که ملتهای ثروتمند دنیا تنها برای چند روز در سال روزه می‌گرفتند و درد گرسنگی و مشکلاتی که افراد بی بضاعت از آن رنج می‌برند را درک می‌کردند، به این افراد رحم کرده و هیچ گرسنه‌ای در جهان وجود نمی‌داشت.
 

تأثیر معجزه آسای پرهیز از خوردن در درمان بیماری‌های مختلف در پزشکی مدرن و همچنین پزشکی سنتی به اثبات رسیده است. مقالات زیادی درباره تأثیر درمانی روزه نگاشته شده است.

پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند:

« با روزه  گرفتن سلامت خودتان را تضمین کنید (روزه عامل سلامتی است)».

حقیقت آن است که علت وجود بسیاری از بیماریها، زیاده روی در مصرف  انواع مواد غذایی است.

پیامبر (ص) همچنین می‌فرمایند:

«معده خانه تمام دردهاست و امساک (پرهیز از خوردن) بالاترین درمانها است».
هنگامی که می‌خوریم و می‌آشامیم، ناگزیر بسیاری از مواد سمی را وارد بدن خود می‌کنیمهنگامی که می‌خوریم و می‌آشامیم، ناگزیر بسیاری از مواد سمی را وارد بدن خود می‌کنیم. بنابراین اندام‌ها باید همواره در تلاش برای دفع این مواد سمی از بدن باشند. روند سم زدایی بدن در طول روزه به طور قابل توجهی تسریع بخشیده می‌شود.

به هنگام روزه داری به این دلیل که بدن ما هیچ ماده‌ای از بیرون دریافت نمی‌کند، از مواد ذخیره شده در بدن جهت تولید انرژی کافی استفاده می‌نماید. در نتیجه، عفونت‌ها و میکروبهایی که در بدن تجمع یافته بودند همراه با آن مواد دفع شده و خون به طور قابل توجهی پاک می‌شود. بعضی بر این عقیده‌اند که روزه داری باعث تعادل در هورمونهای بدن شده و منجر به بهتر شدن عملکرد اندام‌ها خواهد شد.

نتیجه آن که هدف نهایی از روزه گرفتن در اسلام توجه مجدد به خویشتن واقعی‌مان است. علاوه بر آن، به عنوان یک یادآور برای برتری ما نسبت به موجودات دیگر در رابطه با قدرت اراده، ظرفیت برای انتخاب در مبارزه با شر و امتناع از امیال خود عمل می‌کند. و در نهایت آماده خواهیم شد تا به قله انسانیت رسیده و به انسان کاملی تبدیل شویم که شایسته توجه و پاداش الهی است.

باشد که خداوند شما را آمرزیده و روزه و سایر کارهای خیر شما را بپذیرد.

منبع: salamislam