دعای روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان

اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیْلَةِ القَدْر،ِ و صَیّرْ أموری فیهِ من العُسْرِ الی الیُسْرِ، و اقْبَلْ مَعاذیری، و حُطّ عنّی الذّنب و الوِزْرِ، یا رؤوفاً بِعبادِهِ الصّالِحین.

خدایا روزی کن مرا در آن فضیلت شب قدر را و بگردان در آن کارهای مرا از سختی به آسانی و بپذیر عذرهایم و بریز از من گناه و بار گران را، ای مهربان به بندگان شایسته خویش.
 

شرح فرازهای دعا

اللهم ارزقنی فیه فضل لیله القدر

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: ”لیله‌القدر خیر من الف شهر”‌(1) یعنی ”شب قدر از هزار ماه بهتر و والاتر است”‌ چرا که در شب قدر قرآن نازل گردید ”انا انزلناه فی لیله القدر”‌(2) یعنی ”ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم”‌ و در این شب سرنوشت انسان‌ها رقم می‌خورد و فرشتگان در این شب به زمین تنزل می‌کنند ”تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر”‌(3) یعنی ”ملائکه و روح به اذن ذات اقدس پروردگار از (برای) هر امر و فرمانی در (این شب) نازل می‌گردند”‌ و این شب تا صبحگاه سلامت و رحمت است ”سلام هی حتی مطلع الفجر”‌(4) ”این شب تا صبحگاه رحمت و تحیت و سلامت است”‌ که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم آن فضیلتی را که شب قدر دارد و با توجه به آیات بالا بیان گردید نصیب ما گرداند.
 

و صیر اموری فیه من العسر الی الیسر

منظور از (من العسر الی الیسر) چه می‌باشد؟ منظور از ”من العسر الی الیسر”‌ ”از سختی به سوی آسایش و راحتی”‌ می‌تواند همان وعده خداوند باشد که دو بار در یک سوره مکرر می‌فرماید: ”إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا”‌(5) یعنی ”به درستی که همراه هر سختی آسانی می‌باشد”‌ یعنی انسان هنگامی که سختی بر کار او باشد به حتم در کنار آن آسایش و راحتی خواهد داشت و منظور از راحت بودن عسر و سختی کار شاید صبری باشد که خداوند در تحمل آن کار به انسان می‌دهد تا به آن راحتی و آسایش دست یابد، چرا که خداوند نیز برای بندگانش سختی نمی‌خواهد بلکه آسایش و راحتی را برای آنان می‌خواهد .چنانچه در قرآن می‌فرماید: ”یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ”‌(6) یعنی ”خداوند برای شما آسانی و آسایش می‌خواهد و برای شما سختی و مشقت نمی‌خواهد”‌ چرا که خداوند به انسان‌ها به خاطر ضعیف بودنشان در خلقت تخفیف دهد چنانچه می‌فرماید: ”یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِیفًا”‌(7) یعنی ”خداوند می‌خواهد بر شما آسان گیرد”‌
 

اقبل معاذیری و حط عنی اذنب و العذر یا رئوفا بعباده الصالحین

رابطه پذیرش عذر و بخشش گناهان؛ همان‌طور که در قسمت قبل دعا توضیح داده شد خداوند برای انسان‌ها آسایش و راحتی می‌خواهد و سختی و مشقت نمی‌خواهد پس باید یقین داشته باشیم که اولاً خداوند عذرهای ما را می‌پذیرد، اما باید این نکته را رعایت کرد و آن این است که هنگامی که از روی جهالت و نادانی گناهی را انجام دادیم سریعاً به سوی خداوند بازگشته و به درگاهش توبه کنیم ”ثم یتوبون من قریب”؛ ”سپس به زودی توبه کنند”‌ که اگر این عمل را انجام دهیم خداوند نیز توبه ما را پذیرفته و گناهان ما را می‌آمرزد ”فاولئک یتوب الله علیهم”‌ ؛ ”پس خداوند توبه آنان را می‌پذیرد”‌ و باید این را بدانیم که هیچ کس جز خداوند نمی‌تواند گناهان ما را بیامرزد ”وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ”‌(8) یعنی ”و چه کسی غیر از خداوند گناهان ما را می‌آمرزد”‌ و ثانیاً هنگامی که خداوند عذر بنده خویش را بپذیرد به یقین گناه او را می‌آمرزد چرا که وقتی بنده به درگاه خداوند تضرع نموده و بگوید ”رب انی ظلمت نفسی فاغفرلی”‌ یعنی ”خدایا من به خودم ظلم کردم پس مرا ببخش”‌ خداوند نیز در جواب او می‌فرماید: تو را آمرزیدم که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم که به حق آن نظر رحمتی که بر بندگان صالح خود دارد عذر ما را پذیرفته و گناهانمان را بیامرزد.
 

نماز شب بیست و هشتم ماه رمضان (بلدالامین)

مَرْوِیَّةٌ عَنِ النَّبِیِّ صلی الله علیه وآله و سلم‏:

 فَمَنْ صَلَّى فِی اللَّیْلَةِ الثَّامِنَةِ وَ الْعِشْرِینَ سِتّاً بِالْحَمْدِ مَرَّةً وَ آیَةِ الْکُرْسِیِّ وَ الْکَوْثَرِ وَ التَّوْحِیدِ عَشْراً عَشْراً وَ یُصَلِّی بَعْدَ تَسْلِیمِهِ عَلَى النَّبِیِّ وَ آلِهِ ص مِائَةً غُفِرَ لَهُ.

از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت شده است:
هر کس در شب بیست و هشتم ماه رمضان، این نماز را بخواند، شش رکعت در هر رکعت یک بار سوره حمد، آیه الکرسی و سوره‌های کوثر و توحید هر کدام ده بار قرائت کند، و بعد از سلام نماز، صد بار بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و آل ایشان صلوات بفرستد، گناهان او آمرزیده می‌شود.
 

توصیه معنوی

حضرت امام خمینی (رحمة الله علیه) فرموده‌اند:
این ماه مبارک رمضان با آن همه برکاتی که دارد، ما نمی‌توانیم از عهده شکر یکی اش برآییم، ولی باید کوشش کنیم که در این ماه مبارک رمضان که بر ما گذشت، اگر حالی پیدا شد، این حال را تا ماه رمضان دیگر نگه داریم و اگر حالی پیدا نشد، متأسف باشیم و کوشش کنیم که پیدا کنیم. این هیاهوها همه رفتنی است، تمام شدنی است، آنچه که هست آنی است که پیش خود ماست، آن باقی است و با ماست و ما باید کوشش کنیم که باطن خودمان را اصلاح کنیم. (9)
 
و از همه بالاتر این است که انسان خودش را اصلاح کند در ماه رمضان، ما محتاج به اصلاح هستیم، محتاج به تهذیب نفس هستیم، تا آن دم آخر ما محتاجیم. پیغمبرها هم محتاجند. انبیای بزرگ هم محتاجند، منتها آنها احتیاج خودشان را فهمیده اند و دنبالش عمل کرده اند، و ما از باب اینکه حجاب داریم نتوانستیم بفهمیم و به تکالیف خودمان عمل نکردیم. امیدوارم که ان شاء الله این ماه مبارک رمضان به همه شما مبارک باشد. و مبارک بودن به این است که بنا بر این بگذارید که به تکالیف خدا عمل کنید. (10)
 

مائده‌های آسمانی

در این ماه فرق داشته باشیم با سایر ماه‌ها و دنبال این باشیم که ان شاء الله «لیلة القدر» را دریابیم، برکات «لیلة القدر» را که قرآن در آن نازل شده است، همه سعادت عالَم در آن شب نازل شده است و از این جهت، از همه شب‌های عالَم بالاتر است، این را بتوانیم ادراک بکنیم، درک بکنیم. خداوند ان شاء الله، شماها را توفیق بدهد که با سلامت و سعادت وارد در «ضیافة الله» بشوید و از آن مائده‌های آسمانی که قرآن و ادعیه است ان شاء الله، همه مان مستفیض بشویم و با یک روح سالمی وارد بشویم و «لیلة القدر» [را] هم دریابیم، سَلامٌ هِیَ حَتّی مَطْلَعِ الفَجْر. (11)
 
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره قدر، آیه 3
2. سوره قدر، آیه 1
3. سوره قدر، آیه 4
4. سوره قدر، آیه 6
5. سوره انشراح، آیه 6
6. سوره بقره، آیه 185
7. سوره نساء، آیه 28
8.. سوره آل عمران، آیه 135
9. صحیفه امام، ج 20، ص 53
10. صحیفه امام، ج 18، ص 480
11. صحیفه امام، ج 13، ص 36
 
منابع:
1. جامعة المصطفی / شرح دعای روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان
2. سایت اهل البیت علیهم السلام / نماز شب بیست و هشتم ماه رمضان
3. پرتال امام خمینی (قدس سره)/ ماه رمضان از دیدگاه امام خمینی (رحمه الله)