شاید در همان روزهای اولیه که کرونا ویروس فضای کشور را به نوعی بحران زده و ملتهب کرده بود برخی این چنین می‌پنداشتند که در مواجه با این بیماری ارائه راهکارهای تک نسخه‌ای آن هم از جنس بهداشت ظاهری می‌تواند مانع شیوع و فراگیر شدن بحران کرونا ویروس در جامعه شود، این در حالی است که با پیشرفت و فراگیر شدن این ویروس مزاحم و بروز برخی حواشی و التهابات اجتماعی و فرهنگی که در سایه «کووید 19» فضای جامعه را تحت تأثیر خود قرار داده، ثابت شد در کنار راهکارهای پزشکی، بهداشتی باید به فکر  پیوست‌های فرهنگی آن نیز بود، تا اینکه بحران بهداشتی موجب خلل در سلامت روانی جامعه نشود.

 
کرونا ویروس و مهارت مواجه شدن با فتنه و آزمایش

در شرایط و اوضاعی که گمانه‌زنی‌های فراوانی در خصوص مواجه شدن ایران عزیز با یک حمله‌ و جنگ بیولوژیک مطرح است و فکر و ذهن بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران پدافند غیر عامل به این موضوع معطوف شده، متأسفانه برخی افراد به جای اینکه موضع دفاعی و اصولی اتخاذ نمایند با سوء عملکرد و سطحی نگری به دنبال ایجاد هزینه و بحران فراکرونایی برای جامعه اسلامی هستند، علی‌رغم اینکه شاهد بودیم مقام معظم رهبری، همه آحاد جامعه را ملزم به تبعیت و پیروی از توصیه و سفارش‌های اتاق فرماندهی مبارزه با کرونا کردند، عده‌ای با اغراض سیاسی حاضر به تبعیت و تمکین آن اوامر نبودند و در برابر آن دستورات مقابله کرده و به دنبال ملتهب کردن هر چه بیشتر فضای جامعه بودند، در این نوشتار سعی داریم مبانی و ریشه‌های فکری و فرهنگی این چنین رویکرد هنجار شکنانه را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم.

 
1-ظاهرگرایی و عدم تحلیل اصولی و بنیادی مسائل

یکی از مهمترین علل و عوامل شکل گیری این چنین رویکردهای هنجار شکنانه‌، ریشه در ظاهرگرایی و عدم توانایی در  تحلیل اصولی و بنیادی مسائل دینی و اجتماعی دارد، در واقع برخی از این افراد در اثر جو زدگی و صرفاً بر پایه و اساس تعصبات خشک و متحجرانه وارد در ماجرا می‌شوند و این چنین می‌پندارند که آنچه خود تشخیص داده‌اند صحیح است. این در حالی است که به این چنین رویکرد افراطی به هیچ وجه مورد تأیید فرهنگ اهل بیت(علیه السلام) نیست،[1] این دسته افراد اگر مقداری قدرت تحلیل وضعیت موجود را داشتند، می‌توانستند درک کنند که دوست داشتن اهل بیت(علیه السلام) بخصوص در  زمان شیوع بیماری کرونا با اتخاذ رویکرد هوشمندانه و عقلانی قابل دست یابی است،  نه با مخالفت کردن با قوانین عقلی و تصمیمات پزشکی.
 
 در حالی که عقلا و دانشمندان علوم پزشکی این چنین تشخیص داده‌اند که برای مقابله با این ویروس باید زنجیره اتصال آن را قطع کرد، اگر ما رفتار غیر عقلانی و متحجرانه از خود نشان دادیم و به آن دستورات احترام نگذاشتیم در واقع به نوعی انگشت اتهام را به سوی خود جلب کرده‌ایم و زمینه شیوع آن بیماری را در میان محبان خاندان عصمت و طهارت(علیه السلام) گسترش خواهیم داد، مگر نه این است که حضرات معصومین(علیهم السلام) امر به حفظ سلامت نموده اند، پس چرا با رویکرد افراطی برخلاف منش اهل بیت(علیه السلام) رفتار می‌کنیم:  «أُوصیکُمْ بِتَقْوَی  اللّهِ وَ أُحَذِّرَکُمْ أَیّامَهُ… فَبادِرُوا بِصِحَّةِ الاَْجْسامِ فی  مُدَّةِ الاْعْمارِ…؛[2] ی  مردم! شما را به تقوی  الهی  سفارش می کنم و از (گناه کردن) در ایّامش برحذر می دارم… در مدّت عمر به سلامت و تندرستی  جسم پیشی  گیرید…!»

 
2-جهل و افراطی‌گری

شیوه برخورد با مسائل به خوبی گویای توانایی و مهارت افراد است، برخی افراد به واسطه جهل و عدم تشخیص صحیح مسئله با رویکرد افراطی به دنبال پاسخ دهی به مسائل هستند، این رویکرد نه تنها نمی‌تواند این چنین افرادی را به اهداف خود نائل گرداند؛ بلکه به طور قطع و یقین با تشدید اوضاع کار را خراب‌تر خواهد کرد، از این رو رویکرد جاهلانه و افراطی همواره مورد نکوهش حضرات معصومین(علیهم السلام) بوده است: «لا تَرَی الجاهِلَ اِلّا مُفرِطاً اَو مُفَرِّطاً؛[3]همیشه جاهل یا افراط‌گر و تجاوزکار و یا کندرو و تفریط کننده است».
برخی گمان می‌کنند که با لیس زدن ضریع بقعات متبرکه و شکستن درب وردی این اماکن مقدسه می‌توانند دوستی خود را با این امامان معصوم(علیهم السلام) به رخ جهانیان بکشانند، غافل از اینکه این رفتارهای افراطی و متحجرانه نه تنها گویای دوستی نیست، بلکه زمینه ساز نوعی شاد کردن دشمن در رسانه‌ها می‌شود.

 3-عدم توجه به خطوط قرمز

التقاط و تحجر گرایی موجب شده است برخی از این افراد در راستای افکار خود هیچ گونه خطوط قرمزی را برنتابند و شنوای هیچ سخن حقی نیز نباشند، در ادامه به برخی ملاک و معیار های عبور از خطوط قرمز اشاره خواهیم داشت.
 

موضع‌گیری‌های خلاف قانون

باری به هر جهت اتاق فرماندهی و عملیات مبارزه با کرونا این چنین تشخیص داده‌اند که برای قطع انتقال ویروس کرونا باید برای بازه زمانی کوتاه مدتی برخی از امکان که محل تجمع افراد است، بسته یا تقلیل یابد، اتخاذ این راهکار نعوذ بالله نه تنها به جهت توهین به امکان مشرفه نیست، بلکه در جهت تکریم و حفظ جان شیعیان و محبان خاندان عصمت و طهارت است که شرع مقدس امر به حفظ آن نموده است، «وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَةِ وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ؛[4] و خود را با دست خود به هلاکت می‌فکنید، و نیکى کنید که خدا نیکوکاران را دوست مى‌‏دارد».
 

موضع‌گیری‌های خلاف آرامش

در فضای بحرانی و ملتهب کرونایی که همه جامعه نیاز به آرامش روانی و جسمی دارند، برخی افراد با تجمع و شعارهای حساسیت برانگیز فضای جامعه را به سمتی می‌کشند که نه تنها آرامش جامعه را به دنبال ندارد، بلکه زمینه را برای افراد نفوذی و وابسته به جبهه معاند فراهم می‌کند، موضع‌گیری که به نوعی آرامش جسمی، فکری و  حتی بهداشت افراد جامعه را تخریب می‌نماید به طور قطع و یقین بر خلاف مدیریت راهبردی حضرات معصومین (علیهم السلام) خوهد بود؛ کما اینکه درمنابع روایی نقل شده است: پیامبر(ص) می‌‏فرمایند: «لا خَیرَ فِی القَولِ إلّا مَعَ الفِعلِ ، ولا فِی المَنظَرِ إلّا مَعَ المَخبَرِ … ولا فِی الحَیاةِ إلّا مَعَ الصِّحَّةِ ، ولا فِی الوَطَنِ إلّا مَعَ الأَمنِ وَالسُّرورِ؛[5] در گفتارِ بى‏‌کردار، و دیدنِ بى‏‌آزمودن … و زندگى بدون سلامت، و وطن بدون امنیّت و شادمانى، خیرى نیست».

 
موضع‌گیری دشمن شاد کن

برخی گمان می‌کنند که با لیس زدن ضریع بقعات متبرکه و شکستن درب وردی این اماکن مقدسه می‌توانند دوستی خود را با این امامان معصوم(علیهم السلام) به رخ جهانیان بکشانند، غافل از اینکه این رفتارهای افراطی و متحجرانه نه تنها گویای دوستی نیست، بلکه زمینه ساز نوعی شاد کردن دشمن در رسانه‌ها می‌شود به طوری که محبان عصمت و طهارت را به عنوان انسان‌های افراطی و بدور از درایت به جهانیان معرفی می‌کنند، بی جهت نیست که امامان معصوم(علیهم السلام) در سفارشات خود به شیعیان آنها را توصیه به رفتار نیکو نموده اند: «یَا مَعْشَرَ اَلشِّیعَةِ إِنَّکُمْ قَدْ نُسِبْتُمْ إِلَیْنَا کُونُوا لَنَا زَیْناً وَ لاَ تَکُونُوا عَلَیْنَا شَیْناً؛[6] امام صادق(علیه السّلام) مى‏‌فرمود: اى گروه شیعه! که به ما منسوب هستید، براى ما زینت باشید، و مایه عار و ننگ ما نباشید».
 
پی‌نوشت‌ها:
[1]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص489. «هَلَکَ فِیَّ رَجُلَانِ مُحِبٌّ غَالٍ وَ مُبْغِضٌ قَال؛ «دو کس در ارتباط با من به هلاکت رسند: یکى آن دوستى که تندرو است و دیگرى آن دشمنى که در دشمنى اش زیاده روى کند.»
[2]. تحف العقول، ص239.
[3]. منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه ج1 ص 194.
[4]. سوره مبارکه بقره، آیه 195.
[5]. من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۳۶۹.
[6].مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، ص67.