اسلام، دینی است آسمانی که به منظور تأثیرگذاری، هدایت و سعادت خاکیان و تکمیل شریعت های پیشین از آسمان وحی تنزل یافته، و تاریخ بشر را تحت تأثیر جدی قرار داده است. این شریعت، از بدو ظهور، تحولات معنوی، مادی، فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اخلاقی فراوانی به وجود آورده، به نیازهای گوناگون علمی، عملی، معرفتی و کار کردی بشر پاسخ داده، و انسان را از اسارتهای فردی و اجتماعی، و از زنجیرهای درونی و بیرونی رهایی داده، و حرکت او را به سوی آسمان جهت و شتاب بخشیده است. به این سبب می توان گفت اسلام، تری در آسمان، و پایی در زمین دارد.
 
بی تردید دین، از گذشته های دور، پناهگاه اصلی آدمی بوده است. با آنکه تحولات تاریخی بسیاری از عناصر و نهادهای گذشته را به فراموشی و انزوا برده اند، ادیان هنوز یکی از مهمترین مراجع پاسخ گویی به پرسش ها هستند. در این میان، اسلام، که آخرین دین و کامل ترین آنهاست، جایگاه ویژه ای دارد، و این سخن با روند رو به رشد اسلام گرایی در جهان اثبات شدنی است؛ چنان که بر اساس اخبار رسیده، دست کم تنها در آلمان، سالی هزار نفر به دین اسلام می گردند.
 
هر مسلمانی شایسته است به «خود» و «زندگی خویش» بپردازد و آن را به صلاح آورد. باید افزون بر تعیین جایگاه خود در عالم وجود، هدف وجودی مان را نیز تحلیل و تبیین کنیم، و به تعبیری، در پی معنایابی زندگی و زیبابخشی خود باشیم.
 
سرمایه عمر و نیروهای ما دم به دم ذوب می شود، و شتابان به سوی مرگ پیش میرویم. نیروهای ما مثل آن یخ فروشی است که در نیمه یک روز گرم تابستانی فریاد برآورده بود «رحم کنید بر کسی که سرمایه اش قطره قطره فرو می چکد!»
 
آنچه از اسلام در این پژوهش ارائه می کنم، آموزه های این دین مبین است که به قدر توان از دو منبع آن، یعنی قرآن و سنت، بهره برده ام. گفتنی است گاهی برحسب نیاز، معانی لغوی آن، مانند فرمان بردن و در سلامت درآمدن، یا معنای اصطلاحی آن، مانند دین (به طور عموم) مراد می شود که به حسب بحث، قابل تفکیک و تشخیص بوده که به یقین این کاربرد در راستای معنایی که در نظر داریم خواهد بود.
 
اسلام به انسان می آموزد که چگونه در تمامی جنبه‌های زندگی، سلامت و زیبایی داشته باشد. همچنین زندگی و عادت های شخصی، تعاملات میان فردی، روابط خانوادگی و کسب و کار را به انسان آموزش میدهد. خلاصه اینکه چگونه زیبا زندگی کند و حتی چگونه به زیبایی مرگ را در آغوش کشد و به نیکویی عرصه های زندگی پس از آن را درک نماید. در این راستا، توجه به زیبایی‌های زندگی بزرگان دین، به ویژه مؤسس این دین، بسیار اهمیت دارد.
 
در صفات و زیبایی‌های رفتاری پیامبر گفته اند که اغلب خاموش بود و جز در حد نیاز سخن نمی گفت. هرگز تمام دهان را نمی گشود. بیشتر تبسم داشت و هیچ گاه به صدای بلند نمیخندید. چون به سوی کسی می خواست روی کند، با تمام تن خویش برمی گشت. به پاکیزگی و خوشبویی بسیار علاقه مند بود؛ چندان که چون از جایی گذر می کرد، رهگذران پس از او، از اثر بوی خوش، حضورش را در می یافتند. در کمال سادگی می زیست. بر زمین می نشست و بر زمین خوراک می خورد و هرگز تکبر نداشت. هیچ گاه تا حد سیری غذا نمیخورد و در بسیاری موارد، به ویژه آن گاه که تازه به مدینه در آمده بود، گرسنگی را پذیرا بود. با این همه، چون راهبان نمیزیست و خود می فرمود که از نعمت های دنیا به حد، بهره گرفته، هم روزه داشته، و هم عبادت کرده است. رفتار او با مسلمانان و حتی با متدینان به دیگر ادیان، روشی مبتنی بر شفقت و بزرگواری و گذشت و مهربانی بود. سیرت و زندگی او چنان مطبوع دل مسلمانان بود که تا جزئی‌ترین گوشه های آن را سینه به سینه نقل می کردند و آن را امروز هم سرمشق زندگی و دین خود قرار میدهند.
 
حکمت وجود زیبایی‌ها از یک چشم انداز اسلامی: زیبایی‌های موجود در جهان، افزون بر تلطیف روح و جبران خشونت های طبیعت و قوانین جاری در آن، برای آزمایش و گرایش به حقایق پایدار نیز هست.
 
زیبایی برای آزمایش: (إنا جعلنا ما على الأرض زینة لها لنبلوهم أیهم أحسن عملا )(1)«البته ما آنچه را روی زمین است زینت (زیبایی) برای آن قرار دادیم تا آنان را بیازماییم که کدامشان بهتر و نیکوتر عمل می کنند». به دلیل ایمان نیاوردن کافران، سرمستی به جلوه های دنیاست:( لم یؤموا.. إنا جعلنا ما على الأرض زینة )(2)؛ همه آنچه روی زمین است، اعم از باغ ها، گلها، میوه ها، حیوانات، آبهاء معدن ها، رنگها، بوها و مانند آن، زینت و زیبایی زمین است «زینة لها»، ولی ایمان، زینت، زیبایی و آرایش انسان‌های رشد یافته می باشد: (حبب إلیکم الإیمان وزینه فی قلوبکم)(3) زینتها و زیبایی‌ها، وسیله آزمایش است (لنبلوهم) تا معلوم شود چه کسی فریفته شده و خود را می فروشد، و چه کسی با قناعت، زهد و برخورد کریمانه، آنها را مقدمه عمل صالح قرار میدهد؛ کیفیت عمل مهم است، نه مقدار و کمیت آن: احسن عملا، نه اکثر عملا ، زیبایی ظاهری و دنیایی مانند گلها و طبیعت فانی است، ولی کار نیک ماندگار است: (أیهم أحسن عملا.. صعیدا جرزا )(4 و 5)
 
پی‌نوش‌ت‌ها:
1.کهف (۱۸)، ۷.
2.کهف (۱۸)، ۶ و ۷.
3.حجرات (۴۹)، ۷.
4.کهف (۱۸)، ۸
5.محسن قرائتی، تفسیر نور، ج۷، ص۱۴۳.
 
منبع: اسلام و زیبایی‌های زندگی: رویکردی تحلیلی و تربیتی به سبک زندگی ، دکتر داود رجبی‌نیا، صص146-143، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمة الله علیه، قم، چاپ اول، 1391