مردم قم، با تجلیل فراوان پیکر پاک حضرت معصومه (علیهاالسلام) را تشییع کردند و در محل فعلی حرم، که آن روز در بیرون شهر بود و به موسی بن خزرج تعلق داشت، با احترام زایدالوصفی مهیای دفن نمودند.

هنگامی که قبر مهیا شد، در مورد این که چه کسی وارد قبر شود، به بحث و مشورت پرداختند.

بعد از گفتگوها رأى آنان بر این قرار گرفت که پیرمرد کهنسال “قادر” نام، که خادم خود آنان بود و مرد صالحى به شمار مى‏ رفت، متصدّى دفن شود.

این رو از پى او فرستادند که ناگهان دیدند دو نفر سوار، که دهان خود را با لگام بسته بودند، با شتاب بسیار از جانب ریگزار پیداشدند و چون نزدیک جنازه رسیدند پیاده شده، بر آن مخدّره نماز خواندند، داخل سرداب شده و آن بدن مطهّر را دفن کردند و آنگاه بیرون آمده، سوار شدند و رفتند و هیچ‏کس نفهمید که آنان چه کسانى بودند. (1و2)

کسانی که با سیره ائمه آشنایی دارند، تردیدی ندارند که آن دو نفر وجود مقدس امام هشتم و نور دیده اش جواد الأئمه بوده اند، که برای شرکت در مراسم کفن و دفن حضرت معصومه(سلام الله علیها) به اعجاز امامت از خراسان و مدینه ـ با طی الأرض ـ به این سرزمین تشریف فرما شده بودند.

شایان ذکر است که این جریان اصلاً قابل استبعاد نیست، زیرا شواهد بسیارى در کتب اخبار و تاریخ و سیره و معجزات دارد که ما به بعضى از آنها اشاره مى‏ کنیم:

1- سلمان فارسى در مداین از دنیا رفت و در آن هنگام حضرت امیرالمؤمنین علیه‏ السّلام در مدینه بودند ولى براى دفن سلمان از مدینه با تصرف‏ الهى خود و به اذن ‏خداوند به مداین‏ آمدند و پس از انجام مراسم دفن او به مدینه بازگشتند.(3)

2- شطیطه، زن با ایمان نیشابورى در نیشابور از دنیا رفت و حضرت موسى‏ بن‏ جعفر علیه ‏السّلام از مدینه طیّبه بر حسب وعده‏اى که از پیش داده بودند، براى نماز بر جنازه او به نیشابور آمدند در حالى که بر شتر سوار بودند و چون از امر او فارغ شدند، سوار بر شتر خود شده به طرف بیابان برگشتند و به ابوعلى‏ بن‏ راشد فرمودند: سلام مرا به یاران خود برسان و به آنان بگو: “من،‌و هر کس که از امامان اهل بیت بعد از من به جای من بنشیند، به ناگزیر باید در تشییع جنازه شما حاضر شویم، در هر شهری که باشید. شما نیز تقوی پیشه کنید و اعمالِ‌ خود را نیکو سازید، تا ما را در رهایی بخشیدنِ شما از آتش جهنم یاری نمایید”.(4و5)

3- در جریان دفن حضرت سیدالشّهدا علیه‏السّلام از مسلّمات است که حضرت امام زین ‏العابدین از زندان کوفه به صحنه کربلا آمد و تجهیزات بدن مبارک پدر بزرگوار خود را انجام داد.

این موضوع در مورد حضرت معصومه مهم تر از دیگران است زیرا:

1ـ‌ او تنها خواهر امام هشتم است و محبوبترین اولاد پدر در نزد برادر است. امامی که باید در جنازه شیعیان خالص شرکت نماید، چگونه ممکن است در مراسم تنها خواهر و یگانه نور دیده اش شرکت نکند؟!

2‌ـ او صدها فرسنگ به عشق دیدار برادر ـ از مدینه تا قم ـ راه پیموده، و اینک در دیار غربت، به دور از ایل و تبار به درود حیات می گوید، چگونه ممکن است که برادرش حجت خدا باشد و همه زمین در دستِ اراده او باشد، در آخرین لحظات زندگی خواهر نیم رخی به او نشان ندهد و در مراسم تجهیز و تدفینش شرکت نکند؟!

3ـ او به تعبیر امام(سلام الله علیها)”معصومه” است و طبق ضوابط فقه اهل بیت باید پیکر معصومه به دست معصوم تجهیز و تدفین شود، چنانکه غسل، کفن و دفن حضرت زهرا(سلام الله علیها) را امیرمؤمنان(سلام الله علیها) شخصاً انجام داد، و پیکر مطهر حضرت مریم را حضرت عیسی(سلام الله علیها) شخصاً غسل داد.(6)

با این بیانات روشن و استوار است که بر حسب ظاهر و به مقتضاى اخبار و روایات، مخصوصا جریان شطیطه، آن دو بزرگوار دو امام معصوم از خاندان حضرت معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها مثلاً حضرت موسى بن جعفر علیه‏السّلام و حضرت رضا علیه‏السّلام بوده ‏اند که براى دفن بدن مطهّر حضرت معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها، به آن جا آمده و اقدام به دفن ایشان نمودند. زیرا چه کسی می تواند سزاوارتر از آن دو بزرگوار بر این امر ‏باشد؟!

پی نوشت ها:
1. تاریخ قم ص 213 و بحار: 48/290.
2. مجلسى، محمّدباقر، بحارالانوار، ج 57، ص 219.
3. مجلسى، محمّدباقر، بحارالانوار، ج 22، ص 373 و 380.
4. ابن شهر آشوب، مناقب، ج 4، ص 291-292.
5. الثاقب فی المناقبص 445.
6.اصول کافی: 1/459.

منبع: مرکز مطالعات شیعه