عیسی مسیح (ع) در ۲۵ دسامبر سال اول میلادی مصادف با ۶۲۲ سال قبل از هجرت پیامبر اکرم (ص) در سرزمین مقدس فلسطین و از مادر پاکش حضرت مریم (س) به‌صورت معجزه‌­آسایی به دنیا آمد. حضرت مسیح (ع)  در ۳۰ سالگی به پیامبری مبعوث شد و به دلیل عداوت یهودیان، سه سال بعد به اعتقاد مسیحیان مصلوب و به اعتقاد مسلمانان به آسمان عروج کرد. پس از مصلوب شدن حضرت عیسی (ع)، میان حواریون (۱۲ نفر از همراهان و رهروان عیسی مسیح) و طرفدارانشان نزاع‌هایی درگرفت و باعث ایجاد فرقه­‌های مختلف بین مسیحیان شد.

کاتولیک

اولین و بزرگ‌ترین فرقه مسیحیت کاتولیک است. پاپ یا پاپا، اسقف رم، عنوانی­ است که به رهبر کلیسای جهانی کاتولیک داده‌­اند. پاپ بعنوان رهبر مسیحیان جهان توسط مجمع کاردینال­های کلیسای کاتولیک که در حال حاضر ۲۲۳ عضو دارد انتخاب‌شده و در واتیکان سکونت دارد. جالب است بدانید در مراسم انتخابات پاپ تمام کاردینال­‌ها وارد کلیسای کوچو سیستین می­‌شوند و پس از جمع‌آوری، شمارش و مشخص شدن نتیجه، برگه‌های رأی را می­‌سوزانند و دود آن از دودکش میدان سنت پیتر دیده­ می‌­شود.

اگر دود سفید باشد یعنی انتخابات بدون اشکال بوده و پاپ جدید انتخاب‌شده و اگر دود سیاه بود یعنی تخلفی در انتخابات صورت گرفته و برگه‌های آرا با ماده شیمیایی سوزانده شده تا دود سیاه تولید کند. پس از انجام مراسم ابتدایی و تشریفات رایج، مسئولیت پاپ شروع‌شده و نام جدید سلطنتی­‌اش را اعلام کرده و سپس از دروازه اشک برای پوشیدن لباس رسمی پاپ عبور می‌­کند. قدرت و اختیارات پاپ را انجمن واتیکان تعریف کرده است که در سال ۱۸۷۰ به ثبت رسیده و دارای فصل­های متنوعی است که یکی از آن‌ها به موضوع برتری پاپ رم و حواریون بر اهل عالم می‌پردازد.

نشان رسمی پاپ

تاج
پالیوم (نوار پارچه‌ای که روی شانه, گردن و سینه انداخته می‌­شود که با 6 صلیب کوچک تزیین‌شده است)
کلیدهای پادشاهی آسمان، یکی نقره بعنوان نمادی برای قدرت از دست دادن و به دست آوردن در زمین و دیگری طلا بعنوان نمادی برای قدرت از دست دادن و به دست آوردن در آسمان
حلقه فیشرمن
چتر یا سایبان راه‌راه قرمز و طلایی

پروتستان

در قرن شانزدهم میلادی بود که عده‌ای از مسیحیان به رهبری مارتین لوتر نسبت به برخی عقاید کلیسای کاتولیک اعتراض کردند و این اعتراض به شکل یک حرکت اجتماعی درآمد و در ابتدا به‌صورت فرقه مجزا نبود. ازآنجایی‌که در لاتین protest به معنای اعتراض و protestan به معنای معترض است، این نام بر آن‌ها نهاده شد. پروتستان­‌ها معتقد بودند بدعت­‌هایی در دین مسیح (ع) گذاشته‌شده و از راه شریعت دور شده‌­اند و لذا باید اصلاحاتی صورت گیرد تا دوباره به تعلیمات واقعی کتاب مقدس بازگردند. این فرقه در سال ۱۷۸۳ رسماً بعنوان یک انشعاب از کلیسای کاتولیک فعالیتش را آغاز کرد. کلیسای پروتستان برخی از اعتقادات کلیسای کاتولیک را قبول ندارد و از نگاه این فرقه برای فهم کتاب مقدس نیازی به تفسیر نیست و هرکسی می‌­تواند با خواندن آن برداشت خودش را داشته باشد.

تفاوت کاتولیک و پروتستان

در ادامه به بررسی تفاوت‌های این دو فرقه می­پردازیم.

۱. معصومیت پاپ

کاتولیک­ها پاپ را معصوم و عاری از گناه می‌دانند و معتقدند ایشان جانشین حضرت مسیح (ع) است. پروتستان‌ها هیچ انسانی را بری از گناه نمی­‌دانند و معتقدند حضرت مسیح قبل از اینکه به صلیب کشیده شوند هیچ جایگزینی برای خود انتخاب نکرده‌اند.

۲. کلیساهای مجلل

کاتولیک‌­ها معتقدند رستگاری و سعادت انسان در کلیسا کشف می‌­شود و به همین علت کلیساهای بسیار مجلل با معماری‌های ویژه می‌سازند و نسبت به حضور در کلیسا نیز سخت گیرتر هستند. نمونه‌ از کلیسای کاتولیک را در تصویر زیر مشاهده کنید.

پروتستان­­ها معتقدند مسیحیان به خواست خدا از نجات‌یافتگان هستند چه کلیسا بروند چه نروند. در واقع پروتستان‌ها معتقدند هر فرد با ایمان لااقل یکبار در سال باید به کلیسا بیاید. پروتستانها به همین نسبت به ظاهر کلیسا به اندازه کاتولیک‌ها اهمیت نمی‌دهند.

۳. قدیس‌­ها

کاتولیک‌ها به افراد مقدسی که از دنیا رفته‌اند نیز توسل می‌جویند و علاوه بر خدا و حضرت مسیح (ع) ایشان را نیز واسطه سعادت می‌دانند. پروتستان‌ها مقام ویژه‌ای برای قدیسان قائل هستند، اما اعتقادی به توسل ندارند.

 ۴. تجرد

کاتولیک­ها تجرد و فقر را زمینه رهبانیت می‌دانند. البته این بدان معنا نیست که این فرقه با ازدواج مخالفتی دارد، بلکه اذعان دارد اگر کسی می­خواهد به درجات رفیع ایمان نائل آید باید در فقر و تجرد بسر برد و به‌طورکلی از لذات دنیا بهره‌ای نبرد. در این کلیسا روحانیون و کشیش‌­ها اجازه ازدواج ندارند. پروتستان‌ها دلیلی بر رهبانیت و تجرد در کتاب مقدس نیافته و لذا تمایلی به آن ندارند و کشیشان نیز مجاز به ازدواج هستند.

 ۵. برزخ

کاتولیک‌ها عالم برزخ را قبول دارند و معتقدند اگر برای مردگان دعا کنند، نور الهی را برای آن‌ها می‌فرستند و برای تائید عقیده‌شان به متن کتاب مقدس استناد می‌کنند. پروتستان‌ها اعتقادی به برزخ و مردگان منتظر دعا ندارند.

۶. آیین‌های مقدس

کاتولیک‌ها آیین‌های مقدس هفتگانه را بچا می‌آورند که شامل: غسل‌تعمید، تائید، توبه، عشای ربانی، دست گذاری، ازدواج و تدوین بیماران است. پروتستان‌ها تنها به غسل‌تعمید و عشای ربانی می‌پردازند.

۷. جایگاه کشیش‌­ها

کاتولیک‌ها کشیش‌ها را واسطه بخشایش و رحمت الهی می‌دانند و معتقدند گناهکاران برای آمرزیده شدن باید به کشیش‌ها مراجعه و پس از اعتراف به گناهان خویش از خداوند طلب بخشش کنند. پروتستان‌ها چیزی را بین خدا و بنده‌اش برای بخشایش واسطه نمی‌دانند و خداوند را تنها بخشایشگر جهان تلقی می‌کنند.

ارتودکس

این فرقه در اواخر قرن پنجم میلادی به وجود آمد و کلیسای روم شرقی را ارتودکس، به معنای اعتقاد درست نامیدند. این فرقه رو‌ح‌القدس یعنی پدر را منشأ همه‌چیز می‌دانند. آن‌ها اصول اعتقادی‌شان را از کتاب و سنت استخراج می‌کنند و همچنین ازدواج را به‌جز برای اسقف، برای سایر ارتودکس‌ها مجاز می‌دانند. ارتودکس‌ها عصمت پاپ را قبول نداشته و مؤمنان مسیحی را مصون از خطا می‌­دانند.

سخن آخر

کاتولیک‌، پروتستان و ارتدوکس، سه شاخه اصلی دین مسیحیت هستند که در پی نزاع‌های بین مسیحیان ایجاد شدند. پروتستان و کاتولیک‌ در جایگاه کشیش‌ها، آیین‌های مقدس، برزخ، قدیس‌ها و … با یکدیگر اختلاف دارند.

منبع: سایت ستاره