حرز به معنای دعایی است که انسان را از بلا‌ها در امان نگه می‌دارد. در میان حرز ائمه اطهار (ع) دو حرز تحت عنوان حرز امام سجاد (ع) در منابع و کتاب‌های ادعیه وجود دارد. هر دوی این حرز‌ها در کتاب بحارالانوار آمده است.

۱. حرز امام سجاد (ع) در مفاتیح

سید بن طاووس در دو قسمت از کتاب «مهج الدعوات» حرز امام سجاد (ع) را این گونه روایت کرده است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان

یَا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ یَا أَبْصَرَ النَّاظِرِینَ
اى شنواترین شنوایان، اى بیناترین بینایان

یَا أَسْرَعَ الْحَاسِبِینَ یَا أَحْکَمَ الْحَاکِمِینَ
اى چابک‌ترین حسابرسان، اى داورترین داوران

یَا خَالِقَ الْمَخْلُوقِینَ یَا رَازِقَ الْمَرْزُوقِینَ
اى آفریننده آفریدگان، اى روزى دهنده روزی‌مندان

یَا نَاصِرَ الْمَنْصُورِینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
اى یاور یاور شدگان، اى مهربان‌ترین مهربانان

یَا دَلِیلَ المُتَحَیِّرِینَ یَا غِیَاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ أَغِثْنِی
اى راهنماى سرگردانان، اى فریادرس دادجویان به دادم برس

یَا مَالِکَ یَوْمِ الدِّینِ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ
اى مالک روز جزا، تنها تو را مى پرستم و از تو یارى مى جویم

یَا صَرِیخَ الْمَکْرُوبِینَ یَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ
اى فریادرس غم زدگان، اى اجابت کننده دعاى درماندگان

أَنْتَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا أَنْتَ
تویى خدا، پروردگار جهانیان، تویى خدا، معبودى جز تو نیست

الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبِینُ الْکِبْرِیَاءُ رِدَاؤُکَ
فرمانرواى مطلق، حق آشکار، بزرگ منشى، جامه برازنده تو است

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَى وَ عَلَى عَلِیٍّ الْمُرْتَضَى
خدایا درود فرست بر محمد برگزیده و علی پسندیده

وَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ وَ خَدِیجَةَ الْکُبْرَى
و فاطمه زهرا و خدیجه کبرى

وَ الْحَسَنِ الْمُجْتَبَى وَ الْحُسَیْنِ الشَّهِیدِ بِکَرْبَلاءَ
و حسن مجتبى و حسین شهید در کربلا

وَ عَلَى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ زَیْنِ الْعَابِدِینَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ
و على بن الحسین زینت عبادت کنندگان و محمد بن على باقر

وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ وَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ الْکَاظِمِ
و جعفر بن محمد صادق و موسى بن جعفر کاظم

وَ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ التَّقِیِّ
و على بن موسى الرضا و محمد بن على تقى

وَ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ النَّقِیِّ وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْعَسْکَرِیِّ
و على بن محمد نقى و حسن بن على عسکرى

وَ الْحُجَّةِ الْقَائِمِ الْمَهْدِیِّ الْإِمَامِ الْمُنْتَظَرِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ
و حجت قائم امام مهدى مورد انتظار درود خدا بر همه آنان

اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُمْ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُمْ
خدایا دوست بدار آن که آنان را دوست دارد و دشمن بدار آن که آنان را دشمن بدارد

وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُمْ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُمْ
و یارى ده آن که آنان را یارى رساند و خوار کن آن که آنان را خوار خواهد

وَ الْعَنْ مَنْ ظَلَمَهُمْ وَ عَجِّلْ فَرَجَ آلِ مُحَمَّدٍ
و لعنت فرست بر آن که به آنان ستم ورزید و در فرج خاندان محمد شتاب فرما

وَ انْصُرْ شِیعَةَ آلِ مُحَمَّدٍ [وَ أَهْلِکْ أَعْدَاءَ آلِ مُحَمَّدٍ] و پیروان خاندان محمد را یارى کن

وَ ارْزُقْنِی رُؤْیَةَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ
و دیدار قائم خاندان محمد را روزی ام گردان

وَ اجْعَلْنِی مِنْ أَتْبَاعِهِ وَ أَشْیَاعِهِ وَ الرَّاضِینَ بِفِعْلِهِ
و مرا از پیروان و شیعیان او و خرسندان به کار او قرار ده

بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
به رحمتت اى مهربانترین مهربانان.

۲. حرز امام سجاد (ع) برای زبان بستن

سید بن طاووس در کتاب مهج الدعوات روایت کرده است که اگر کسی صبح و شب این حرز را بخواند زبان دشمنان او بسته می‌شود:

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمن ِالرَّحیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان

بِسْم اللَّهِ وَ بِاللَّهِ سَدَدْتُ اَفْواهَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ وَالشَّیاطینِ وَالسَّحَرَةِ وَالْاَبالِسَةِ مِنَ الجِنِّ وَالْاِنْسِ وَالسَّلاطینِ وَ مَنْ یَلُوذُ بِهِمْ
به نام خدا و به خدا، دهان هاى جن و انس و شیاطین و جادوگران و ابلیسان از جن و انس و پادشاهان و هر که به آن‌ها پناه مى برند بستم

بِاللَّهِ الْعِزیزِ الْاَعَزِّ وَ بِاللَّهِ الْکَبیرِ الْاَکْبَرِ بِسْمِ اللَّهِ الظّاهِرِ الْباطِنِ الْمَکْنُونِ الْمَخْزُونِ الَّذى أقامَ بِهِ السَّمواتِ وَالاَْرْضَ
به خداى عزیز عزیزتر و به خداى بزرگ بزرگتر، به نام خداى ظاهر باطن مستور محفوظ که بر پا کرد به آن آسمان‌ها و زمین را

ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ (آیه ۵۴ سوره اعراف)
سپس بر عرش مستولى شد

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان

وَ وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ بِما ظَلَمُوا فَهُمْ لایَنْطِقُونَ (آیه ۸۵ سوره نمل)
در این هنگام، فرمان عذاب بخاطر ظلمشان بر آن‌ها واقع می‌شود، و آن‌ها سخنی ندارند که بگویند

قالَ اخْسَؤُا فی‌ها وَلاتُکَلِّمُونِ (آیه ۱۰۸ سوره مومنون)
و عذاب بر آنان واقع شد، به خاطر ستمى که روا داشتند، پس آنان سخن نمى گویند.

وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَىِّ الْقَیُّومِ وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً (آیه ۱۱۱ سوره طه)
(خداوند) می‌گوید: «دور شوید در دوزخ و با من سخن مگویید»

وَ خَشَعَتِ الْاَصْواتُ لِلرَّحْمنِ فَلا تَسْمَعُ اِلاّ هَمْساً (آیه ۱۰۸ سوره طه)
و همه صدا‌ها در برابر (عظمت) خداوند رحمان، خاضع می‌شود و جز صدای آهسته چیزی نمی‌شنوی

وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ اَکِنَّةً اَنْ یَفْقَهُوهُ وَ فى اذانِهِمْ وَقْراً وَ اِذا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِى الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلى اَدْبارِهِمْ نُفُوراً (آیه ۴۶ سوره اسرا)
و بر دلهایشان پوششهایی، تا آن را نفهمند و در گوشهایشان سنگینی و هنگامی که پروردگارت را در قرآن به یگانگی یاد می‌کنی، آن‌ها پشت می‌کنند و از تو روی بر می‌گردانند.

وَ اِذا قَرَاْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالاْخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً (آیه ۴۵ سوره اسرا)
و هنگامی که قرآن می‌خوانی، میان تو و آن‌ها که به آخرت ایمان نمی‌آورند، حجاب ناپیدایی قرار می‌دهیم

وَ جَعَلْنا مِنْ بَیْنِ اَیْدِیهِمْ سَدّاً وَ مِنْ خَلْفِهمْ سَدّاً فَاَغْشَیْناهُمْ فَهُمْ لایُبْصِرُونَ (آیه ۹ سوره یس)
و در پیش روی آنان سدی قرار دادیم و در پشت سرشان سدی و چشمانشان را پوشانده ایم، لذا نمی‌بینند

اَلْیَوْمَ نَخْتِمُ عَلى اَفْواهِهِمْ وَ تُکَلِّمُنا اَیْدیهِمْ وَ تُکَلِّمُنٰا أَیْدِیهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِمٰا کٰانُوا یَکْسِبُونَ (آیه ۶۵ سوره یس)
امروز بر دهانشان مُهر می‌نهیم و دستهایشان با ما سخن می‌گویند و پاهایشان کار‌هایی را که انجام می‌دادند شهادت می‌دهند.

لَوْ أَنْفَقْتَ مٰا فِی اَلْأَرْضِ جَمِیعاً مٰا أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَ لٰکِنَّ اَللّٰهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (آیه ۶۳ سوره انفال)
و دل‌های آن‌ها را با هم الفت داد، اگر تمام آنچه را روی زمین است صرف می‌کردی که میان دل‌های آنان الفت دهی، نمی‌توانستی، ولی خداوند در میان آن‌ها الفت ایجاد کرد، او توانا و حکیم است

وَ صَلّىَ اللَّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِرینَ
و درود خدا بر محمد و خاندان پاکش؛ و فروتن شد چهره‌ها براى آن زنده پاینده.

پی نوشت:
بحارالانوار، جلد ۹۱، صفحه ۱۹۳
مکارم الاخلاق، جلد ۱، صفحه ۴۱۶
مهج الدعوات و منهج العنایات، جلد ۱، صفحه ۵۲

منبع: سایت ستاره